Zmęczenie to naturalny stan ludzkiego organizmu. Po bardzo aktywnym dniu czujemy się zmęczeni i jedyne o czym marzymy to położyć się do łóżka. Organizm domaga się czasu na regenerację. Kiedy to nastąpi jesteśmy znowu pełni energii. Gdyby nie zmęczenie, ciągła aktywność doprowadziłaby do wyniszczenia naszego organizmu. Problem zaczyna się wówczas, kiedy nigdy nie czujemy się wypoczęci. Chroniczne zmęczenie jest doświadczeniem wielu ludzi. Co więcej dotyczy ono osób coraz młodszych. Jak sobie z nim radzić?
Czym jest chroniczne zmęczenie?
Chroniczne zmęczenie jest zmniejszeniem zdolności do działania, które nie ustępuje nawet po dłuższym odpoczynku. Może się ono pojawić na skutek ogólnego osłabienia organizmu po przebytej chorobie. Stan ciągłego zmęczenia bardzo często towarzyszy chorobom somatycznym i psychicznym. Najskuteczniejszym sposobem na zdiagnozowanie chronicznego zmęczenia jest przeprowadzenie wywiadu z pacjentem. Ciągłe zmęczenie może utrzymywać się miesiącami. Czujemy się zmęczeni niezależnie od tego jakich aktywności się podejmowaliśmy. Zazwyczaj wpływa ono negatywnie na styl prowadzonego przez nas dotychczas życia. Co ciekawe chroniczne zmęczenie często powiązane jest z alergiami a produkty spożywcze, metale, czy też pyłki. Jednym ze sposobów na pozbycie się ciągłego uczucia zmęczenia jest stosowanie określonej diety. Na uczucie ciągłego zmęczenia znacznie częściej skarżą się kobiety niż mężczyźni.
Jakie są przyczyny chronicznego zmęczenia?
Trudno jednoznacznie podać przyczyny chronicznego zmęczenia. U poszczególnych osób może być ono wywołane innymi czynnikami. Niektórzy uważają, że może mieć ono podłoże genetyczne, być spowodowane nieprawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego. Przyczyny mogą być także hormonalne, czy psychologiczne. Być może chroniczne zmęczenie spowodowane jest niekorzystną działalnością wirusów.
U osób cierpiących z powodu chronicznego zmęczenia można zaobserwować niższe stężenie serotoniny, dopaminy i kortyzolu. Chroniczne zmęczenie często związane jest z obniżonym ciśnieniem krwi, problemami z termoregulacją, a także zaburzoną pracą układu sercowo-naczyniowego.
Bywa, że uczucie stałego zmęczenia związane jest ze stosowaniem nieodpowiedniej diety, zanieczyszczeniem organizmu toksynami.
Chroniczne zmęczenie może towarzyszyć wielu poważnym chorobom – między innymi wirusowemu zapaleniu wątroby typu C, cukrzycy, niewydolności nerek, anemii, chorobom tarczycy. Może sygnalizować depresję, boreliozę, HIV, stwardnienie rozsiane, a także nowotwory.
W jaki sposób objawia się chroniczne zmęczenie?
Osoby cierpiące na chroniczne zmęczenie nie mają energii ani siły do działania niezależnie od tego co robiły i ile czasu odpoczywały (w wielu wypadkach zmęczenie jest silniejsze po przebudzeniu niż przed pójściem spać). Bardzo często pojawiają się u nich bóle mięśni i stawów, zaburzenia widzenia, zaburzenia pamięci i koncentracji. Takie osoby po każdym wysiłku czują się skrajnie wycieńczone, mają złe samopoczucie, często również zaczynają chorować. Zdarzają się u nich problemy z utrzymaniem równowagi, a nawet omdlenia. Chory skarży się na zaburzenia snu, apatię, często pojawia się u niego podwyższona temperatura.
Jak wygląda leczenie chronicznego zmęczenia?
Jeżeli objawy chronicznego zmęczenia utrzymują się u nas dłużej niż sześć miesięcy, powinniśmy koniecznie udać się do lekarza. Warto zrobić szczegółowe badania w celu wykluczenia poważnych chorób.
W wielu wypadkach chroniczne zmęczenie jest wynikiem prowadzenia niehigienicznego trybu życia. Współczesny człowiek bardzo często żyje w biegu, nie zwraca dostatecznej uwagi na dietę, odżywia się nieregularnie. Szybkie życie nierozerwalnie związane jest ze stresem, co bardzo często prowadzi do zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego.
Na chroniczne zmęczenie często narażone są pewne grupy zawodowe – przedstawiciele zawodów, których wykonywanie wiąże się ze szczególną ekspozycją na stres.
Zanim zdecydujemy się na leczenie farmakologiczne, zdecydowanie warto się przekonać, czy zmiana stylu życia nie okaże się wystarczająca.
Leczenie objawowe może polegać na podawaniu leków przeciwdepresyjnych lub leków wspierających funkcjonowanie układu nerwowego. Niekiedy skuteczną metodą leczenia okazuje się psychoterapia. Warto również zdecydować się na włączenie do naszego planu dnia umiarkowanej aktywności fizycznej (ma ona pozytywny wpływ także na funkcjonowaniu układu nerwowego).
Jak powinna wyglądać dieta osoby cierpiącej na chroniczne zmęczenie?
Jeżeli mamy problemy z chronicznym zmęczeniem, powinniśmy wykluczyć z menu żywność wysoko przetworzoną. Zrezygnujmy ze słodyczy, produktów typu fast food, słodzonych soków i napojów gazowanych. Dieta powinna być lekkostrawna i zasobna w witaminy i związki mineralne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu.
Należy szczególnie zadbać, żeby w naszym menu nie zabrakło produktów zawierających witaminy z grupy B, nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy C i E (są one silnymi przeciwutleniaczami). Ważne są ponadto związki mineralne takie jak magnez, potas, wapń, czy żelazo.
W sytuacji, kiedy nie ma przeciwwskazań należy spożywać pieczywo pełnoziarniste zawierające duże ilości błonnika. W naszym menu nie może zabraknąć warzyw i owoców, które są bogate w antyoksydanty.
Osoby mające problem z chronicznym zmęczeniem muszą pamiętać o nawodnieniu organizmu. Należy pić co najmniej dwa litry niegazowanej wody mineralnej lub źródlanej dziennie (podczas upałów pijemy znacznie więcej).
Ogromne znaczenie ma nie tylko jakość produktów znajdujących się na naszym talerzu, ale także to, kiedy jemy. W przypadku, kiedy stale brakuje nam energii rozsądne wydaje się spożywanie pięciu (lub nawet sześciu mniejszych posiłków dziennie) zamiast trzech dużych porcji. Częste jedzenie pomoże nam utrzymać stabilny poziom cukru we krwi.
Warto również skorzystać z roślin, które działają na organizm pobudzająco. Pomocny może okazać się żeń-szeń, korzeń maca. Kiedy mamy problem z obudzeniem się lub skupieniem uwagi – sięgnijmy po yerba mate.
