Buzdyganek naziemny to roślina bardzo ceniona w starożytnej medycynie chińskiej i medycynie ajurwedyjskiej. Współcześnie jest on jednym z najpopularniejszych suplementów diety. Czym dokładnie jest buzdyganek naziemny? Jakie właściwości posiada ta roślina? Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do jego spożywania?
Czym jest buzdyganek naziemny?
Buzdyganek naziemny (nazwa łacińska: Tribulus terrestris) jest to lecznicza roślina zaliczana do rodziny paralistowatych. Łodygi buzdyganka osiągają długość od 10 do 30 centymetrów. Owłosione liście są parzystopierzaste. Drobne kwiaty mają barwę żółtą. Owocem jest rozłupnia z pięcioma kolczastymi rozłupkami. Buzdyganek naziemny występuje w Azji, Afryce, Europie i Australii. Można go spotkać w Polsce, choć występuje on tu stosunkowo rzadko. Buzdyganek naziemny szczególnie upodobał sobie gleby piaszczyste, obrzeża pól i ugory. Surowcem zielarskim są owoce i korzenie buzdyganka.
Buzdyganek naziemny – skład
Do aktywnych substancji znajdujących się w buzdyganku naziemnym zaliczamy między innymi saponiny sterydowe (stymulują one hormon luteinizujący, którego zadaniem jest produkcja testosteronu): teresterozyd, F-gitonina, dioscyna, terestrozyny A-E, F-K, trybulozyna, trybulozyd, hermin, hecogenin, protodioscyna, ruskogenina, diosgenina, diosgina, gitogenina, herman. Buzdyganek naziemny to dobre źródło fitosteroli (stigmasterol, beta-sitosterol, kampesterol, daukosterol). W jego składzie znajdziemy ponadto flawonoidy takie jak rutyna, kwercetyna, astragalina, kemferol. Preparaty z buzdygankiem naziemnym dostarczają nam aminokwasów (głównie kwasu asparaginowego i glutaminowego), żelaza, potasu, wapnia, witaminy C, alkaloidow. W jego składzie znajdują się również lignamidy i szczawiany.
Buzdyganek naziemny jako wsparcie układu sercowo-naczyniowego
Suplementacja Tribulus terrestris to realne wsparcie dla układu krążenia. Buzdyganek przyjmowany regularnie skutecznie obniża ciśnienie tętnicze, reguluje pracę serca. Za sprawą zawartych w nim saponin jest w stanie zmniejszyć ryzyko zawału serca na skutek reperfuzji i niedokrwienia. Udowodniono, że buzdyganek naziemny może zmniejszać prawdopodobieństwo zachorowania na miażdżycę. A to dlatego, że zawarte w nim związki znacząco redukują stężenie złego cholesterolu we krwi.
Buzdyganek a układ hormonalny
Sława buzdyganka naziemnego jest po części związana z jego wpływem na ludzki układ hormonalny. Roślina ta dzięki obecności saponin przyczynia się do podniesienia poziomu testosteronu (jest to hormon odpowiedzialny między innymi za siłę mięśniową i wzrost mięśni). W 1985 roku przeprowadzono badanie, które wykazało, że przyjmowanie buzdyganka naziemnego skutecznie podnosiło poziom testosteronu u osób, u których był on niższy (w tym przypadku była to grupa kobiet). Z kolei suplementacja u badanych zdrowych mężczyzn, u których poziom testosteronu utrzymywał się na stabilnym poziomie nie przyniosła żadnych zmian. Wnioski z tego są takie, że suplementacja Tribulus terrestris ma sens jedynie wówczas, gdy nasz poziom testosteronu jest rzeczywiście obniżony. Korzyści z kuracji odniosą przede wszystkim mężczyźni z obniżonym poziomem tego hormonu (co często powiązane jest ze spadkiem libido). Dzięki tej roślinie możliwy jest szybki przyrost mięśni.
Choć buzdyganek naziemny jest suplementem polecanym przede wszystkim mężczyznom, również kobiety mogą czerpać korzyści z jego stosowania. Udowodniono, że związki zawarte w tej roślinie łagodzą objawy menopauzy, hamują wypadanie włosów (jeżeli ma ono podłoże hormonalne), mogą nawet wspomagać leczenie bezpłodności.
Skuteczny afrodyzjak
Już starożytna medycyna indyjska wykorzystywała buzdyganka naziemnego jako skuteczny środek poprawiający funkcje seksualne. Związki zawarte w tej roślinie podnoszą libido, a także opóźniają wytrysk. Ma to związek z faktem, że buzdyganek naziemny podnosi poziom testosteronu u mężczyzn, u których jest on zbyt niski. Osoby z prawidłowym poziomem testosteronu nie zauważą spektakularnych efektów suplementacji.
Buzdyganek naziemny – działanie moczopędne
Buzdyganek naziemny wspiera pracę układu moczowego i działa moczopędnie. Dzięki tym właściwościom jest on bardzo pomocny jeżeli chodzi o oczyszczanie organizmu z toksyn.
Wsparcie dla układu nerwowego
Buzdyganek naziemny to roślina o właściwościach adaptogennych, dlatego będzie bardzo dobrym wsparciem między innymi dla naszego układu nerwowego. Udowodniono, że buzdyganek łagodzi stres, pomaga się rozluźnić, a regularnie stosowany może nawet działać przeciwdepresyjnie. Badania przeprowadzone na myszach sugerują, że roślina ta posiada właściwości znieczulające.
Buzdyganek stosowany na co dzień zmniejsza senność (dlatego docenią go osoby zmagające się z chronicznym zmęczeniem i pobudza.
W czym jeszcze pomoże nam buzdyganek naziemny?
Warto zdawać sobie sprawę, że buzdyganek naziemny jest pomocny nie tylko w przypadku zaburzeń hormonalnych. Zawarte w nim substancje aktywne wspierają pracę naszego układu odpornościowego, są w stanie przyspieszać metabolizm, a dodatkowo dbają o kondycję układu oddechowego.
Buzdyganek naziemny – dawkowanie
Żeby w pełni wykorzystać dobroczynne właściwości buzdyganka naziemnego zaleca się spożywanie jego owoców (które są bogatsze w substancje aktywne niż pozostałe części rośliny). W sklepach znajdziemy tabletki zawierające wyciągi z buzdyganka, a także sproszkowane owoce.
Suszone owoce buzdyganka naziemnego mogą nam posłużyć do przygotowania herbaty. Około 5 g suszonych owoców zalewamy dwiema szklankami wody, a następnie gotujemy przez chwilę na małym ogniu. Taki napar w ilości 100 ml należy pić dwa lub trzy razy dziennie.
W przypadku proszku zaleca się przyjmowanie dawki od 85 do 250 mg trzy razy w ciągu dnia (najlepiej przed posiłkiem)
W wielu wypadkach dobrym pomysłem okazuje się łączenie buzdyganka naziemnego z innymi roślinami leczniczymi. Jeżeli naszym celem jest poprawa kondycji fizycznej – przyjmujmy go razem ze spiruliną. Gdy zależy nam na zastrzyku energii, poprawie wydolności układu nerwowego, czy po prostu na poprawie nastroju – łączmy buzdyganka z guaraną. Przyjmowanie Tribulus terrestris razem z ashwagandhą to sposób na poprawę libido, podniesienie jakości snu, a także redukcję stresu. Buzdyganek razem z różeńcem górskim pozwolą wspierają kondycję fizyczną i funkcjonowanie układu nerwowego. Buzdyganek w duecie z pieprzycą peruwiańską są silnym afrodyzjakiem, poprawiają libido, a także zwiększają wydolność ludzkiego organizmu. Podobne efekty możemy uzyskać łącząc buzdyganka naziemnego z żeń-szeniem.
Czy istnieją przeciwwskazania do spożywania buzdyganka naziemnego?
Przyjmowanie buzdyganka naziemnego jest zabronione w ciąży. Doświadczenia przeprowadzane na zwierzętach sugerują, że związki zawarte w tej roślinie mogą doprowadzić do uszkodzenia płodu. Buzdyganek nie jest polecany również kobietom karmiącym piersią, gdyż może doprowadzić do obniżenia laktacji. Suplementacja buzdygankiem może przyczynić się do powstania zaburzeń żołądkowo-jelitowych, dlatego osoby zmagające się z wrzodami, czy stanami zapalnymi żołądka, a także chorobami wątroby powinny zachować szczególną ostrożność.
Ponadto warto pamiętać, że istnieją badania sugerujące, że buzdyganek naziemny może mieć niekorzystny wpływ na rozwój prostaty. Do skutków ubocznych (choć występujących rzadko) suplementacji buzdygankiem zaliczamy bóle brzucha, czy ginekomastię.
Czy wiesz, że:
– Nazwa buzdyganek wzięła się prawdopodobnie stąd, że rozłupnia będąca owocem tej rośliny przypomina kształtem buzdygan – charakterystyczną wschodnią broń obuchową w postaci metalowej głowicy osadzonej na metalowym lub drewnianym trzonku o długości około 60 centymetrów.
– Buzdyganek naziemny znany jest również pod nazwami: Mexican Sand-burr, Bullhead, Gokshura, Devil’s Thorn, buzdyganek ziemny, Puncture Vine, Caltrop, Yellow Vine, Goat head.
– Zainteresowanie buzdygankiem naziemnym jako suplementem diety bardzo wzrosło w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy bułgarska reprezentacja w podnoszeniu ciężarów zdobyła sześć medali na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu. Zdaniem sportowców kluczem do sukcesu było przyjmowanie preparatów z buzdygankiem naziemnym.