Brahmi to adaptogen, który od wieków wykorzystywany był przez Hindusów. W dobie internetu, kiedy informacje rozchodzą się w błyskawicznym tempie zaczęli się nim interesować ludzie na całym świecie. Czym dokładnie jest brahmi? W jaki sposób roślina ta wpływa na ludzkie zdrowie?
Co to jest brahmi?
Brahmi (czyli bakopa drobnolistna, Bacopa monnieri) jest to roślina, którą zaliczamy do rodziny trędnkowatych (niektóre źródła podają, że jest ona zaliczana do rodziny babkowatych). Ma ona postać niewielkiego pnącego ziela (zazwyczaj osiąga maksymalnie sześćdziesiąt centymetrów) o mięsistych liściach i drobnych białych kwiatach (choć można spotkać również kwiaty fioletowe lub różowe). Bakopa drobnolistna upodobała sobie tereny podmokłe, dlatego rośnie najczęściej na bagnach i w okolicach płytkich zbiorników wodnych. Pochodzi ona z Indii, gdzie od tysięcy lat wykorzystywana jest w hinduskiej medycynie – Ajurwedzie. Roślinę tę można spotkać ponadto na terenie Chin, w Nepalu, Wietnamie, Sri Lance, w niektórych miejscach w Afryce, Australii, Europie, a także w Ameryce Północnej. Charakterystyczną cechą brahmi jest korzystny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego układu nerwowego (wykorzystuje się ją przede wszystkim jako środek poprawiający pamięć i koncentrację, choć może być ona pomocna także w leczeniu tak poważnych chorób jak padaczka).
Jakie wartości odżywcze posiada bakopa drobnolistna?
Brahmi zawiera wiele substancji, które pozytywnie oddziałują na ludzki organizm. W jej składzie znajdziemy między innymi białka i aminocukry, kwasy organiczne (w tym między innymi kwas betulinowy, których charakteryzuje się działaniem antynowotworowym), węglowodany, związki fenolowe, taniny, terpenoidy, fitosterole takie jak β-sitosterol, stigmastanol, stigmasterol, alkaloidy (herpestyna i bramina), flawonoidy (luteolina i apigenina).
Bardzo ważnymi substancjami odpowiadającymi za lecznicze działanie bakopy drobnolistnej są saponiny steroidowe bakozydy A i B.
Wpływ brahmi na układ nerwowy
Już Ajurweda doceniła korzystny wpływ brahmi na ludzki układ nerwowy. Pierwotnie stosowano ją jako środek ułatwiający zasypianie, działający przeciwlękowo, poprawiający pamięć i koncentrację. Bardzo wcześnie zaobserwowano poprawę stanu zdrowia osób chorych na padaczkę, które regularnie przyjmowały wyciągi z tej rośliny.
Współczesna zachodnia medycyna potwierdza właściwości bakopy drobnolistnej. Istnieją badania potwierdzające, że ma ona korzystny wpływ na funkcjonowanie dzieci z ADHD. Jest ona zalecana również w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych (na przykład w chorobie Alzheimera i Parkinsona). Bakopa drobnolistna może być bardzo pomocna w dochodzeniu do zdrowia osób po udarze mózgu. Potwierdzono naukowo, że usprawnia ona procesy pamięci i koncentracji u osób w każdym wieku. Należy jednak zdawać sobie sprawę, że korzystny wpływ tej rośliny widoczny jest dopiero przy długotrwałej suplementacji (u osób badanych poprawę funkcji poznawczych obserwowano po około dwunastu tygodniach przyjmowania Bacopa monnieri). Roślina ta usprawnia przekazywanie impulsów nerwowych, zapobiega obniżaniu się poziomu serotoniny, dopaminy i noradrenaliny.
Dzięki suplementacji bakopy drobnolistnej jesteśmy w stanie kodować większe ilości informacji w pamięci długotrwałej, czego oczywistą konsekwencją jest poprawa efektywności uczenia się.
Brahmi może być bardzo pomocna osobom zmagającym się z depresją i zaburzeniami lękowymi. Warto podkreślić, że bakopa drobnolistna zmniejsza lęk, ale jednocześnie nie powoduje efektów ubocznych takich jak amnezja (jest to problem niektórych leków przeciwdepresyjnych i przeciwlękowych).
Korzystne oddziaływanie brahmi wynika również z jej właściwości wiązania metali ciężkich i właściwości antyoksydacyjnych. Roślina ta zmniejsza stany zapalne pojawiające się w mózgu, chroni przed jego przedwczesnym starzeniem się.
U osób cierpiących na choroby neurodegeneracyjne, które przyjmowały Bacopa monnieri obserwowano nie tylko poprawę pamięci i koncentracji, ale również umiejętność czytania i pisania, czy orientację w przestrzeni.
Jeżeli chodzi o działanie przeciwpadaczkowe bakopy drobnolistnej, jest ono nieco słabsze niż działanie konwencjonalnych leków przepisywanych pacjentom z tym schorzeniem. Na korzyść
Bacopa monnieri przemawia jednak fakt, że nie powoduje ona skutków ubocznych typowych dla takich leków.
Udowodniono, że bakopa drobnolistna posiada właściwości przeciwbólowe.
Preparaty zawierające wyciągi z Bacopa monnieri są bardzo popularne wśród uczniów i studentów, a także osób pracujących umysłowo.
Wpływ brahmi na funkcjonowanie układu odpornościowego
Suplementacja bakopy drobnolistnej ma pozytywny wpływ nie tylko na funkcjonowanie mózgu, ale również układu odpornościowego. Kiedy nasz mózg pracuje sprawnie, a my mamy dobry nastrój, również nasz układ odpornościowy jest w lepszej kondycji.
Udowodniono, że wyciągi z brahmi mają działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze (w walce z grzybicą szczególnie pomocny jest kwas betulinowy). Bakopa drobnolistna jest skuteczna w walce ze stanami zapalnymi, a jednocześnie jest wolna od skutków ubocznych charakterystycznych dla konwencjonalnych leków przeciwzapalnych.
Zgubny wpływ na naszą odporność ma brak snu. Osoby mające problem z bezsennością prędzej czy później zaczynają chorować. Suplementacja bakopy drobnolistnej poprawia jakość naszego snu, co pośrednio przyczynia się również do zwiększenia odporności.
Naukowcy przypuszczają, że brahmi może być skuteczna w walce z niektórymi rodzajami nowotworów. Zawarte w niej związki wychwytują i usuwają z organizmu wolne rodniki, mogą również doprowadzać do apoptozy komórek nowotworowych.
Brahmi dla zdrowej wątroby
Istnieją liczne badania potwierdzające, że Bacopa monnieri działa leczniczo na wątrobę. Jest ona w stanie obniżać poziom enzymów wątrobowych, a także obniżać poziom bilirubiny.
Działanie hepatoprotekcyjne jest możliwe również dzięki zdolności bakopy drobnolistnej do wiązania metali ciężkich.
Bakopa drobnolistna a układ pokarmowy
Współczesna medycyna zaczyna doceniać pozytywny wpływ brahmi na układ pokarmowy. Długotrwała suplementacja tego zioła może być pomocna w profilaktyce i leczeniu wrzodów żołądka. Bakopa niszczy bakterie Helicobacter pylori, które są bezpośrednią przyczyną choroby wrzodowej. Co więcej zwiększa ona wydzielanie śluzu, który stanowi barierę ochronną dla przewodu pokarmowego. Dodatkowym jej atutem jest fakt, że działa rozkurczająco na mięśnie gładkie jelit (jest to szczególnie ważne dla ludzi cierpiących na zespół jelita drażliwego).
Brahmi – skutki uboczne
Choć nie ulega wątpliwości, że Bacopa monnieri jest rośliną posiadającą wiele zalet, nie będzie ona odpowiednia dla każdego. Odradza się jej stosowanie kobietom w ciąży i kobietom karmiącym piersią.
Należy zdawać sobie sprawę, że może ona wchodzić w interakcje z niektórymi lekami i suplementami diety (nasila działanie niektórych leków nasennych). Bakopa drobnolistna nie jest odpowiednia dla osób z barykardią (spowolnionym rytmem serca), gdyż dodatkowo spowalnia rytm serca.
Bacopa monnieri może zaszkodzić ludziom mającym problemy z tarczycą – jej stosowanie może doprowadzić do wzrostu poziomu tyroksyny. Może ona zwiększać wydalanie moczu, dlatego osoby z zaburzeniami pracy układu moczowego powinny zachować ostrożność przy jej stosowaniu. Bakopa drobnolistna nie będzie odpowiednia w przypadku niedrożności jelit, gdyż może doprowadzić do przyspieszenia ich pracy.
Osoby decydujące się na suplementację Bacopa monnieri muszą mieć świadomość, że może ona doprowadzić do pewnych efektów ubocznych. Należą do nich nudności, skurcze żołądka, biegunka, nadmierne zmęczenie, a także suchość w jamie ustnej.
Jak stosować bakopę drobnolistną?
Właściwości brahmi stają się popularne na całym świecie, w tym również w Polsce, dlatego nie powinniśmy mieć problemów z kupieniem tej rośliny. Jest ona dostępna w postaci ciętego lub sproszkowanego ziela. Kupimy ją także w formie łatwych do połknięcia tabletek. Ceny bakopy drobnolistnej są obecnie bardzo zróżnicowane (wiele zależy od producenta i zawartości bakozydów). Warto kupować brahmi w aptekach lub sklepach zielarskich, a przed użyciem dokładnie przeczytać skład suplementu (nie powinno być w nim żadnych zbędnych substancji).
Przyjmuje się, że skuteczna dzienna dawka Bacopa monnieri waha się od 300 do 1500 mg. Dawkowanie jest uzależnione od rezultatów, jakie chcemy osiągnąć. Żeby zaobserwować działanie lecznicze, należy suplementować brahmi przez co najmniej dwanaście tygodni.
Z czym łączyć brahmi?
Jeżeli chcemy wzmocnić działanie bakopy drobnolistnej, możemy spróbować połączyć ją z kofeiną (jest to zalecane w momentach szczególnego wysiłku umysłowego), johimbiną (potęguje ona działanie przeciwbólowe brahmi). Bacopa monnieri jest skuteczna również w połączeniu z Ashwagandhą, ostropestem plamistym (jest to połączenie szczególnie korzystne dla wątroby), zieloną herbatą, czy kurkumą.
Czy wiesz, że:
– Ekstrakty z bakopy drobnolistnej mogą zapobiegać nadmiernemu wypadaniu włosów.
– Bacopa monnieri zaliczana jest do adaptogenów.
– W Ajurwedzie brahmi stosowana jest już od ponad pięciu tysięcy lat.
– Nazwa brahmi pochodzi od jednego z głównych bogów religii hinduistycznej, czyli Brahmy.
– Inne nazwy brahmi to Lysimachia monnieri, Graticola monnieri, Herpestis monniera, Moniera cuneifolia, Indian pennyworth, Aindri, Jalanimba, Jalabrahmi, brahmibuti, hyzop wodny, Bramia monnieri.
– Szacuje się, że obecnie zapotrzebowanie rynkowe na bakopę drobnolistną wynosi ponad tysiąc ton.
– Popularność brahmi ma również negatywne strony – jest ej w środowisku naturalnym coraz mniej. Z tego względu Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i Jej Zasobów podjęła decyzję o wpisaniu bakopy drobnolistnej na listę gatunków zagrożonych.
– Zawarte w brahmi związki są w stanie usuwać z naszej krwi takie metale ciężkie jak chrom czy kadm.
– Brahmi w swoim składzie zawiera wiele przeciwutleniaczy, dlatego regularnie stosowana może opóźnić procesy starzenia się organizmu.
