Biała porzeczka to owoc smaczny i pełen wartości odżywczych. Sezon na białe porzeczki rozpoczyna się w lipcu i trwa do sierpnia. Co warto wiedzieć o białej porzeczce? W jaki sposób wpływa ona na nasze zdrowie? Czy istnieją przeciwwskazania do spożywania tego owocu? Jak wygląda uprawa białej porzeczki?
Czym jest biała porzeczka?
Biała porzeczka jest to wieloletni krzew zaliczany do rodziny agrestowatych. Porzeczka biała wywodzi się z Ameryki Północnej. W Polsce występuje tylko i wyłącznie jako roślina uprawna. Krzew białej porzeczki osiąga zazwyczaj do 3 metrów wysokości. Porzeczka jest silnie rozgałęziona. Jej główne pędy są giętkie (są w stanie uginać się pod ciężarem owoców). Jasnozielone liście są średniej wielkości, mają wyraźnie zaznaczone klapy. Żółte kwiaty posiadają drobne płatki. Owocami są średnie lub duże jagody zebrane w grona (jedno grono może zawierać nawet 43 jagód). Mają one biały kolor i są słodko-kwaśne w smaku. Biała porzeczka zaczyna kwitnąć w kwietniu. Owoce można zbierać już w lipcu, a maksymalnie na początku sierpnia. Są one bogate w substancje odżywcze. Zwykle spożywa się je na surowo, ewentualnie przygotowuje na ich bazie przetwory.
Biała porzeczka – wartości odżywcze
W owocach białej porzeczki znajdziemy witaminy z grupy B, witaminy A, E i C. W ich składzie znajdują się minerały:
– potas,
– magnez,
– sód,
– fosfor,
– molibden,
– żelazo,
– kobalt.
Białe porzeczki dostarczają nam błonnika, a także kwasu glutaminowego i asparaginowego.
Biała porzeczka – wpływ na zdrowie
Dzięki zawartości kwasu glutaminowego biała porzeczka ma bardzo korzystny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego układu nerwowego. Dzieje się tak dlatego, że aminokwas ten jest jednym z najważniejszych neuroprzekaźników. Za jego sprawą procesy zapamiętywania i uczenia się przebiegają bardzo szybko. Pozytywny wpływ na zdrowie układu nerwowego mają także witaminy z grupy B i niektóre minerały.
Pokaźna ilość kwasu asparaginowego (po raz pierwszy wyizolowanego ze szparagów; obecnie jest popularnym dodatkiem do suplementów diety dla mężczyzn) w białej porzeczce sprawia, że owoc ten może się przyczynić do zapewnienia optymalnego poziomu testosteronu w męskim organizmie.
Owoce białej porzeczki są jednym z lepszych źródeł rutyny, co sprawia, że mają bardzo pozytywny wpływ na kondycję naczyń krwionośnych (zwiększają ich elastyczność, oczyszczają ze złogów).
Biała porzeczka posiada łagodnie przeczyszczające działanie, w efekcie jest pomocna w łagodzeniu wielu dolegliwości układu pokarmowego. Częste spożywanie tych owoców może zmniejszyć poziom złego cholesterolu we krwi i tym samym zredukować ryzyko zachorowania na miażdżycę.
Związki obecne w białej porzeczce wspierają funkcjonowanie układu odpornościowego. Wysoka zawartość antyoksydantów sprawia, że te niewielkie słodko-kwaśne owoce chronią nas przed nowotworami i opóźniają procesy starzenia się.
Obecność pokaźnych ilości witaminy A pozytywnie wpływa na kondycję naszej skóry, chroni organizm przed szkodliwym działaniem dymu tytoniowego, a także zapewnia dobry wzrok.
Owoce posiadają ponadto właściwości moczopędne, dlatego korzystnie wpływają na nerki i przyspieszają oczyszczanie organizmu z toksyn. Mogą być również przydatne w leczeniu anemii i reumatyzmu.
Białe porzeczki są bezpieczniejsze dla alergików od porzeczek czarnych i czerwonych.
Warto podkreślić, że walory prozdrowotne mają nie tylko owoce białej porzeczki. Jej liście (przygotowuje się na ich bazie napar) charakteryzują się działaniem napotnym i przeciwgorączkowym.
Biała porzeczka na odchudzanie
Owoce białej porzeczki są rekomendowane na diecie redukcyjnej. Są one niskokaloryczne – 100 g dostarcza nam około 40 kcal. Zawarte w nich związki przyspieszają przemianę materii, regulują procesy trawienne, pomagają pozbyć się z organizmu nadmiaru toksyn.
Obecność błonnika sprawia, że po spożyciu białej porzeczki odczuwamy sytość.
Ogromne znaczenie dla osób pragnących pozbyć się nadmiaru kilogramów ma fakt, że biała porzeczka korzystnie wpływa na układ nerwowy. Dzięki niej mamy szansę poprawić jakość snu, a także zredukować stres.
Biała porzeczka zawiera potas, który odpowiada za równowagę wodno-elektrolitową w organizmie. Jego odpowiednia ilość sprawia, że możemy szybko pozbyć się problemów z obrzękami, czy nieestetycznym cellulitem wodnym.
Zastosowanie białej porzeczki w kuchni
Biała porzeczka znajduje szerokie zastosowanie w kuchni. Na jej bazie możemy przygotować soki, kompoty, galaretki, a nawet nalewki. Warto dodawać je do różnego rodzaju ciast i deserów.
Porzeczki białe można podawać dzieciom już od dziewiątego miesiąca życia.
Biała porzeczka – przeciwwskazania
Przeciwwskazaniami do spożywania białej porzeczki jest nadwrażliwość lub alergia na te owoce. Nie należy ich spożywać również przy stanach zapalnych błony śluzowej żołądka, a także przy wrzodach żołądka i dwunastnicy (mogą nasilić objawy tych chorób). Innymi schorzeniami, przy których należy wykluczyć z menu białe porzeczki są stany zapalne wątroby i pęcherzyka żółciowego.
Odmiany białej porzeczki
Najpopularniejsze odmiany białej porzeczki to:
– Werdavia to odmiana charakteryzująca się lekko rozłożystym pokrojem, średnią porą dojrzewania i średniej wielkości owocami.
– Zitavia jest odmianą posiadającą duże i długie grona. Same owoce są duże i bardzo słodkie. Odmiana ta wykazuje bardzo dobrą odporność na choroby.
– Biała z Juterbog to najpopularniejsza odmiana białej porzeczki. Posiada ona słodko-kwaśne owoce. Niestety jest ona dość wrażliwa na suszę i wiosenne przymrozki.
– Blanka to odmiana bardzo plenna, późna (owoce dojrzewają dopiero w sierpniu). Jej kwiaty są dość wrażliwe na przymrozki.
Sadzonki porzeczki białej można nabyć m. in. w Akademii Roślin. W ofercie szkółki są również porzeczki czarne i czerwone.
Uprawa białej porzeczki
Dla krzewów białej porzeczki dobrze jest zarezerwować stanowiska słoneczne. Biała porzeczka charakteryzuje się dość późną wegetacją, dzięki czemu w przeciwieństwie do porzeczki czarnej i czerwonej jest ona mniej narażona na wegetację.
Gleby pod uprawę białej porzeczki muszą być żyzne, próchnicze, lekko zasadowe. Podłoże dla tej rośliny musi być stale wilgotne, jednak nie podmokłe. Biała porzeczka nie uda się na glebach ciężkich i gliniastych.
Sadzonki białej porzeczki możemy przenieść do gruntu jesienią (do listopada) lub wiosną (do początku kwietnia). W przypadku sadzenia większej ilości krzewów musimy pamiętać, żeby odległości pomiędzy nimi wynosiły od 1 do 1,5 metra.
W przypadku białych porzeczek w pojemnikach sadzenie może odbywać się przez cały okres wegetacyjny.
Bardzo ważne jest, żeby po posadzeniu białej porzeczki dokładnie podlać glebę. Niezbędne jest również ściółkowanie.
Biała porzeczka dobrze sprawdzi się w uprawach amatorskich, gdyż jest mniej podatna na choroby i szkodniki niż na przykład porzeczka czarna. Do szkodników najczęściej atakujących porzeczki należą: mszyce, gąsienice, pryszczarek porzeczkowiak (pędowy, kwiatowy, liściowy), przeziernik porzeczkowiec, krzywik porzeczkowiec, wielkopąkowiec porzeczkowy, czy przędziorek chmielowiec. Jeżeli chodzi o choroby porzeczek, zazwyczaj mamy do czynienia z szarą pleśnią, białą plamistością liści porzeczki, amerykańskim mączniakiem agrestu.
