Biała fasola – charakterystyka, wartości odżywcze, wpływ na zdrowie, uprawa białej fasoli

0

Biała fasola jest w Polsce dostępna w każdym sklepie spożywczym. Choć wielu osobom kojarzy się przede wszystkim z kultową fasolką po bretońsku, możliwości jej zastosowania jest znacznie więcej? Czym dokładnie jest biała fasola? Jakie są jej wartości odżywcze? W jaki sposób roślina ta wpływa na nasze zdrowie?

Czym jest biała fasola?

Biała fasola jest to roślina strączkowa, będąca jednoroczną odmianą fasoli zwyczajnej – rośliny zaliczanej do rodziny bobowatych. W naturalnych warunkach rośnie ona w Ameryce Południowej i Środkowej. W Polsce natomiast występuje tylko i wyłącznie jako roślina uprawna. Biała fasola posiada słabo rozgałęzioną, w dolnej części zdrewniałą łodygę, która może osiągnąć do 120 centymetrów wysokości (a w przypadku odmian owijających się – nawet 3 metry). Liście fasoli mają barwę jasno lub ciemnozieloną. Kwiaty motylkowe są zebrane w grona. Mogą mieć one barwę białą, czerwoną, fioletową lub lila. Palowy korzeń białej fasoli jest silnie rozgałęziony, zazwyczaj wrasta w glebę na głębokość 110 centymetrów. Owocami fasoli są wydłużone strąki. Do najpopularniejszych rodzajów fasoli białej zaliczamy: fasolę jaś, fasolę perłową drobną, niemiecką fasolę perłową, a także włoską odmianę cannellini. Białą fasolę uprawia się jako warzywo. W celach spożywczych wykorzystywane są przede wszystkim nasiona białej fasoli. Charakteryzują się one wysokimi wartościami odżywczymi.

Biała fasola – wartości odżywcze

Biała fasola jest bardzo dobrym źródłem białka (ma ona około 22% białka). Zawiera ona takie aminokwasy jak glicyna, prolina, seryna, alanina, kwas asparaginowy, kwas glutaminowy, histydyna, walina, tryptofan, arginina, tyrozyna, treonina, fenyloalanina, lizyna, metionina, cystyna, leucyna, izoleucyna.

W białej fasoli znajdziemy duże ilości błonnika (dzięki niemu biała fasola charakteryzuje się niskim indeksem glikemicznym), witamin z grupy B, a także minerałów takich jak:

– wapń,

– żelazo,

– magnez,

– molibden,

– selen,

– miedź,

– mangan,

– potas,

– fosfor,

– cynk.

W białej fasoli obecne są węglowodany, roślinne tłuszcze, witaminy A, C, E, K i D, izoflawony, czy lecytynę.

Biała fasola – wpływ na zdrowie

Biała fasola należy do produktów, które mają bezsprzecznie korzystny wpływ na ludzkie zdrowie. Dzięki wysokiej zawartości roślinnego białka (ma go najwięcej zaraz po soi i po grochu) jest idealnym produktem dla osób stosujących dietę wegańską. Jednocześnie musimy pamiętać, że białko znajdujące się w białej fasoli nie jest pełnowartościowe (nie zawiera wszystkich potrzebnych aminokwasów). Ten problem możemy rozwiązać łącząc fasolę z produktami, które zawierają brakujące aminokwasy – na przykład z pieczywem (kanapka z pastą fasoli jest już źródłem pełnowartościowego białka).

Za sprawą wysokiej zawartości błonnika fasola reguluje pracę układu trawiennego i znakomicie oczyszcza organizm z toksyn. Obecność żelaza i wapnia sprawia, że fasola wzmacnia nasze kości i zęby (jej regularne spożywanie może zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania na osteoporozę).

Fasola korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, wzmacnia naszą wątrobę, może zmniejszać ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory (w jej składzie obecne są inhibitory proteazy, które hamują wzrost komórek nowotworowych).

W białej fasoli znajdziemy duże ilości potasu. Dodatkowo nie zawiera ona sodu. W efekcie będzie sprawnie obniżała ciśnienie tętnicze.

Niski indeks glikemiczny sprawia, że biała fasola jest doskonałym produktem dla osób zmagających się z cukrzycą.

Witaminy z grupy B, a także cenne minerały (między innymi magnez) sprawiają, ze biała fasola wspiera pracę układu nerwowego. Jej częste spożywanie może obniżyć stres, poprawić pamięć i koncentrację, ułatwić zasypianie, a w dłuższej perspektywie czasu – nawet zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania na choroby neurodegeneracyjne.

Zastosowanie białej fasoli w kuchni

blankFasola biała jest produktem ciężkostrawnym, dlatego po jej spożyciu możemy mieć problemy z wzdęciami i gazami. Warto zdawać sobie sprawę, że problemy te można (przynajmniej częściowo) rozwiązać poprzez dokładne płukanie fasoli i zmianę wody, w której była ona moczona. Przed ugotowaniem warto jest moczyć fasolę przez całą noc. Do przygotowania fasoli należy używać miękkiej, przegotowanej wody. 

Do gotowania fasoli dobrze jest użyć przypraw, które minimalizują dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Zaliczamy do nich:

– majeranek,

– cząber,

– koper włoski,

– czy kminek.

Jeżeli chcemy w pełni korzystać z prozdrowotnych właściwości białej fasoli – lepiej ugotujmy ją sami. Fasola z puszki zawiera sporo soli i kwasu octowego, dlatego nie wpływa korzystnie na nasz organizm.

Wybierając białą fasolę powinniśmy zwrócić uwagę, czy na jej powierzchni nie ma śladów pleśni i gnicia – pamiętajmy, że taka fasola nie nadaje się do spożycia.

Biała fasola na odchudzanie

Biała fasola wydaje się doskonałą propozycją dla osób odchudzających się. W 100 g suchych nasion białej fasoli znajduje się około 350 kcal (dokładna wartość jest uzależniona od odmiany białej fasoli, którą wybraliśmy).

Na diecie odchudzającej bardzo zależy nam na tym, żeby nie odczuwać głodu, a biała fasola nam to zapewnia. Dzięki wysokiej zawartości błonnika daje ona długotrwałe uczucie sytości, dzięki czemu łatwiej jest nam powstrzymać się od podjadania pomiędzy posiłkami. Błonnik jest również w stanie oczyścić nasz organizm z toksyn (pamiętajmy, że w niektórych przypadkach nadmiar toksyn sprawia, że nie jesteśmy w stanie schudnąć pomimo stosowania diety).

W białej fasoli znajduje się sporo potasu, który zapewnia równowagę wodno-elektrolitową w ludzkim organizmie. Włączenie fasoli do naszego menu może być skutecznym sposobem na zwalczenie obrzęków i nieestetycznego cellulitu wodnego.

Biała fasola zmniejsza wchłanianie węglowodanów i przyspiesza metabolizm.

Wielką zaletą białej fasoli, którą docenią osoby pragnące schudnąć jest pozytywny wpływ na pracę układu nerwowego. Może ona redukować stres, a tym samym zapobiegać objadaniu się pod wpływem silnych emocji. Co więcej fasola może ułatwiać zasypianie. Jest to ważne na diecie, gdyż brak snu doprowadza do zaburzeń hormonalnych, które praktycznie uniemożliwiają zrzucenie nadprogramowych kilogramów (a często wręcz powodują tycie).

Warto pamiętać, że młode strąki fasoli zawierają znacznie mniej kalorii niż dojrzałe nasiona.

Przeciwwskazania do spożywania białej fasoli

Fasola należy do produktów ciężkostrawnych ze względu na zawartość lektyn, które blokują trypsynę (jest ona enzymem odpowiadającym za trawienie białek roślinnych). Po spożyciu fasoli wytwarzają się kłopotliwe wzdęcia i gazy, dlatego nie jest ona zalecana kobietom w ciąży, osobom starszym, czy osobom zmagającym się z dolegliwościami układu pokarmowego, dną moczanowa.

Ze względu na właściwości wzdymające biała fasola nie powinna być spożywana także przez kobiety karmiące piersią – może ona spowodować bolesne wzdęcia u dziecka. 

Biała fasola – uprawa

blankFasola jest niezwykle zdrową (ale i efektowną rośliną), dlatego warto rozważyć jej uprawę w przydomowym ogrodzie. Roślina uważana jest za łatwą w uprawie, jednak ma dość duże wymagania cieplne (podczas przymrozków, gdy temperatura spada poniżej zera fasola nie ma szans na przetrwanie). Należy podkreślić, że biała fasola nie lubi też temperatur za wysokich – w temperaturze powyżej 27 stopni Celsjusza traci ona kwiaty i zawiązki. Deszczowa pogoda może natomiast doprowadzić do chorób fasoli.

Biała fasola lubi gleby żyzne, próchnicze, przepuszczalne i umiarkowanie wilgotne. Idealne dla fasoli pH to 5.5 (pamiętajmy, że nie urośnie ona w glebie bardzo suchej lub podmokłej).

Roślina dobrze się czuje na stanowiskach słonecznych (pamiętajmy, że fasola w cieniu rośnie bardzo słabo; toleruje ona jedynie lekki półcień). Warto zapewnić jej miejsce, które jest osłonięte od wiatru.

Najlepszy czas na sadzenie fasoli to maj, gdy ryzyko wystąpienia przymrozków jest już niewielkie (można sadzić ją także później, nawet do pierwszego tygodnia lipca). Roślinę można posadzić ręcznie lub (w przypadku większej uprawy) – przy pomocy siewnika. W jednym dołku, na głębokości około 3 centymetrów zaleca się umieszczenie 3 nasion. Zazwyczaj wschodzą one po upływie 3 do 10 dni.

Biała fasola zazwyczaj nie wymaga nawożenia (jeżeli zależy nam na nim – wykorzystajmy kompost lub obornik). W przypadku uprawy białej fasoli nie ma potrzeby stosowania środków chemicznych przeciw szkodnikom, czy chorobom grzybowym.

Zbiory fasoli powinny nastąpić, gdy strąki staną się całkowicie suche (ziarna w środku muszą być zupełnie twarde). Termin zborów jest uzależniony od gatunku fasoli, który wybraliśmy. W większości wypadków ma on miejsce około 90 dni po posadzeniu rośliny.

Choć fasola jest atakowana przez wiele chorób i szkodników, w amatorskich uprawach rzadko sprawia ona problemy. Szkodniki, które najczęściej atakują fasolę to: rolnice, śmietka kiełkówka, przędziorek chmielowiec, mszyca burakowa. Jeżeli chodzi o typowe choroby fasoli – najczęściej mamy do czynienia z: fuzaryjnym więdnięciem fasoli, szarą pleśnią, zgnilizną twardzikową, antraknozą fasoli, bakteriozą obwódkowa fasoli.

Czy wiesz, że:

– Fasola została udomowiona przez Indian.

– Biała fasola współżyje z bakteriami Rhizobium phaseoli, które mają zdolność tworzenia na korzeniach brodawek korzeniowych. Bakterie wiążą azot atmosferyczny, z którego korzysta także fasola.

– Część odmian fasoli uprawianych jest w calach ozdobnych.

– W XVI wieku w Polsce uprawiano fasolę w przyklasztornych ogrodach – jako roślinę ozdobną. Natomiast w XVII wieku traktowano ją już jako warzywo.

– Fasola jest jedną z najstarszych roślin uprawnych na terenie Meksyku i Peru.

– Od 2000 roku w Zakliczynie odbywa się Święto Fasoli.

– Piękny Jaś z Doliny Dunajca to nazwa polskiej fasoli białej wielokwiatowej. W 2006 roku została ona wpisana na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Odmianę tę uprawia się tylko w 11 gminach w kraju.

– W Małopolsce produkuje się wódkę i kiełbasę z fasoli.

– Biała fasola znajduje ważne miejsce w tradycyjnej kuchni polskiej, ale też włoskiej, angielskiej, amerykańskiej, czy francuskiej.

4.7/10 - (2 votes)
reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here