Ashwagandha – charakterystyka, wpływ na zdrowie, jak stosować, przeciwwskazania

0

Ashwagandha jest adaptogenem, którego właściwości zostały wieki temu docenione przez medycynę ajurwedyjską. Współcześnie jest ona uważana za jeden z najsilniejszych adaptogenów. Czym dokładnie jest ashwagandha? W jaki sposób należy ją stosować? Czy jest ona w pełni bezpieczna dla ludzkiego zdrowia?

Co to jest ashwagandha?

Mianem ashwagandhy (inne nazwy to indyjski żeń-szeń, witania ospała) określamy roślinę zaliczaną do rodziny psiankowatych, która od tysięcy lat wykorzystywana jest w medycynie starohinduskiej. Witania ospała to krzew osiągający sto pięćdziesiąt centymetrów wysokości, który uprawiany jest w Indiach, Europie południowo-wschodniej, a także Egipcie, Sri Lance, Iranie, Afganistanie, czy Bangladeszu. Kwiaty indyjskiego żeń-szenia, mają kolor żółto-zielony, natomiast owoce (wyglądające jak jagody) są barwy czerwonej lub czerwono-pomarańczowej. Surowcem zielarskim są owoce i korzenie tej rośliny. Świeży korzeń odznacza się nieprzyjemnym zapachem określanym jako koński (nic dziwnego, że ashwagandha w sanskrycie oznacza właśnie zapach konia). Roślina posiada udokumentowane działanie lecznicze. Wspiera ona funkcjonowanie układu odpornościowego, nerwowego, krążenia. Współcześnie uważa się, że może nawet zapobiegać chorobom nowotworowym.

Ashwagandha – skład

Najważniejszymi związkami odpowiadającymi za lecznicze właściwości ashwagandhy są witanolidy, a także alkaloidy takie jak witanina, somniferyna, tropina, anaferyna, czy anahigryna. Alkaloidy mogą wykazywać działanie przeciwbólowe, przeciwpasożytnicze, a także poprawiające nastrój.

Witania ospała zawiera również fitosterole, flawonoidy, saponiny, kumaryny, glikozydy, olejki eteryczne, a także witaminy i minerały (w szczególności duże ilości żelaza).

Zawarte w indyjskim żeń-szeniu witanolidy to:

  • witanon, który charakteryzuje się działaniem neuroprotekcyjnym (chroni układ nerwowy przed zniszczeniami wynikającymi z nadmiernej stymulacji receptorów AMPA i NMDA),
  • witanolid A posiadający działanie neuroprotekcyjne (zapobiega rozwojowi choroby Alzheimera),
  • witanolid B,
  • 12 – deoxywitastramonolid,
  • witanozyd.

W skład witanii ospałej wchodzi witaferyna A, czyli kolejny związek należący do grupy laktonów steroidalnych posiadający silne działanie przeciwzapalne i antynowotworowe (przyspiesza ona apoptozę komórek nowotworowych, a także zmniejsza ich aktywność).

Ashwagandha – wpływ na zdrowie

Choć badania dotyczące wpływu ashwagandhy na ludzkie zdrowie w dalszym ciągu są prowadzone, należy pamiętać, że jej popularność nie wzięła się znikąd. Od ponad dwóch tysięcy lat jest ona wykorzystywana w medycynie hinduskiej. Również współczesna nauka znajduje potwierdzenie jej leczniczych właściwości. Wspomaga ona pracę układu nerwowego (wspiera mózg, chroni przed depresją i chorobami neurodegeneracyjnymi), odpornościowego, sercowo-naczyniowego, pokarmowego. Może być skuteczna w walce z cukrzycą, niepłodnością u mężczyzn, chorobami stawów, wątroby i żołądka. Dowiedziono, że pomaga ona w leczeniu takich schorzeń jak zapalenie oskrzeli, astma, gruźlica, bielactwo, czy zaburzenia miesiączkowania.

Ashwagandha uważana jest za jeden z najsilniejszych adaptogenów. Są one roślinami, które zwiększają odporność na stres i pomagają utrzymać organizm w równowadze. Ich działanie sprawia, że słabiej odczuwamy zmęczenie. Co więcej wspierają one funkcjonowanie układu immunologicznego, pomagają w utrzymywaniu prawidłowego poziomu cukru we krwi, chronią wątrobę, działają przeciwmiażdżycowo, wspierają metabolizm. Posiadają także cechy afrodyzjaków. Witania ospała nie powoduje uzależnień.

Ashwagandha na odchudzanie

kobieta na wadze centymetrPrzyjmowanie indyjskiego żeń-szenia może pomóc osobom odchudzającym się. Choć roślina ta nie ma bezpośredniego wpływu na spalanie tłuszczu, w znacznym stopniu ogranicza poziom stresu. Nie od dziś wiadomo, że osoby, które bardzo się stresują często mają problem z nadprogramowymi kilogramami. Obniżenie poziomu kortyzolu może więc sprawić, że przestaniemy jeść pod wpływem negatywnych emocji, co z kolei przełoży się na redukcję masy ciała.

Osoby odchudzające się powinny zdawać sobie sprawę, że ashwagandha stabilizuje poziom hormonów tarczycy. Z kolei ich niedobór często jest przyczyną tycia.

Ashwagandha jest polecana sportowcom, gdyż zwiększa wydolność organizmu i sprawia, że treningi stają się bardziej efektywne. Tę właściwość mogą wykorzystać osoby pragnące schudnąć, które łączą dietę z ćwiczeniami. Suplementacja indyjskiego żeń-szenia może sprawić, że chętniej będziemy uprawiać sport.

Ashwagandha a układ nerwowy

myślenieIndyjski żeń-szeń ma bardzo pozytywny wpływ na funkcjonowanie naszego układu nerwowego, dlatego jego przyjmowanie zalecane jest szczególnie w okresach wzmożonej pracy umysłowej, bezsenności, czy nadmiernego stresu. Już w starożytności zauważono, że witania ospała wzmacnia pamięć i koncentrację, sprawia, że stajemy się bardziej odporni na stres.

Okazuje się, że to nie koniec jej pozytywnego oddziaływania na ludzki organizm. Istnieją badania, które potwierdzają, że ashwagandha ma właściwości przeciwdepresyjne. Jej działanie porównuje się z lekami przeciwdepresyjnymi, które przepisywane są na receptę (na przykład imipramina). Jest również pomocna w leczeniu stanów lękowych, czy nerwicy.

Udowodniono, że podawanie indyjskiego żeń-szenia może poprawić kondycję psychiczną chorych na schizofrenię, czy chorobę afektywną dwubiegunową.

Z ashwagandhą wiążą się wielkie nadzieje, gdyż roślina ta może chronić przed rozwojem choroby Alzheimera, a także innych chorób neurodegeneracyjnych (należy jednak pamiętać, że dotychczas przeprowadzono badania tylko na zwierzętach).

Ashwagandhą powinny zainteresować się także osoby cierpiące na bezsenność. Regularnie przyjmowana poprawia jakość snu, nie powodując jednocześnie senności w ciągu dnia (to działanie wynika z obecności glikowitanolidów, które pobudzają receptory GABA).

Ashwagandha w walce z niepłodnością

Indyjski żeń-szeń polecany jest mężczyznom zmagającym się z problemem bezpłodności. Istnieją badania, które potwierdzają, że poprawia on jakość nasienia – a konkretnie zwiększa ilość i ruchliwość plemników. Regularnie przyjmowany poprawia także libido.

Indyjski żeń-szeń dla zdrowych stawów

Przyjmowanie ashwagandhy może przynieść dobre efekty u osób z chorobami stawów. Roślina ta jest pomocna, gdyż posiada silne działanie przeciwzapalne. Witania ospała chroni przed uszkodzeniem chrząstki stawowej. Należy jednak pamiętać, że ashwagandha nie jest lekiem, który pomoże natychmiast – na efekty jej działania czeka się nawet kilka tygodni. Warto również stosować ją profilaktycznie.

Wpływ ashwagandhy na tarczycę

Suplementacja ashwagandhy jest polecana osobom cierpiącym na niedoczynność tarczycy i chorobę Hashimoto. Jest ona cenna, gdyż normalizuje tyroksynę (T4) i obniża poziom kortyzolu. Jej regularne przyjmowanie pozwoli zmniejszyć takie objawy jak chroniczne zmęczenie, niska odporność organizmu, nieregularne miesiączki, problemy z płodnością, kłopoty z koncentracją i zasypianiem.

Witania ospała w profilaktyce cukrzycy

Ashwagandha jest w stanie skutecznie obniżać poziom cukru we krwi (zwiększa wrażliwość organizmu na insulinę), dlatego jej suplementacja może przynieść korzyści osobom cierpiącym na cukrzycę typu II. Jednocześnie należy pamiętać, że dysponujemy jedynie badaniami na zwierzętach. Żeby potwierdzić jej właściwości przeciwcukrzycowe potrzebne są kolejne badania.

Ashwagandha wzmacnia odporność  

Jak każdy adaptogen ashwagandha wspiera funkcjonowanie układu immunologicznego. Zawarte w niej substancje aktywne wykazują działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe. Z tego względu warto rozważyć suplementację witanii ospałej, kiedy jesteśmy osłabieni i mamy skłonności do częstych infekcji. Sprawdzi się ona szczególnie w sezonie jesienno-zimowym, kiedy duża część społeczeństwa choruje.

Warto podkreślić, że ashwagandha zawiera pokaźne ilości żelaza, dlatego może chronić nas przed anemią. Jej regularne przyjmowanie pomaga również oczyścić organizm z toksyn.

Działanie przeciwnowotworowe witanii ospałej

Ashwagandha posiada udowodnione działanie przeciwnowotworowe, jest bardzo silnym antyoksydantem. Skuteczność w walce z nowotworami zawdzięcza przede wszystkim obecności witanolidów. Witania ospała może być szczególnie pomocna w walce z nowotworami płuc, piersi, jelita grubego, czy trzustki. Zawarte w niej substancje przyczyniają się do samounicestwienia komórek nowotworowych, spowalniają rozwój nowotworów i nie dopuszczają do tworzenia się przerzutów.

Co więcej indyjski żeń-szeń może mieć pozytywny wpływ na organizmy osób przechodzących chemioterapię – zmniejsza przykre objawy chemioterapii.

Ashwagandha dla zdrowego żołądka i wątroby

Przyjmowanie suplementów diety zawierających ashwagandhę może mieć korzystny wpływ na naszą wątrobę i żołądek. Zawarte w roślinie związki chronią przed niszczącym działaniem toksyn. Działanie witanii ospałej jest tak silne, że porównuje się ją do ostropestu plamistego. Zdecydowanie lepiej jest zapobiegać niż leczyć, dlatego warto jest przyjmować żeń-szeń indyjski profilaktycznie.

Przeciwwskazania do stosowania ashwagandhy

Ashwagandha jest bezpieczna dla większości ludzi. Należy jednak mieć świadomość, że nie będzie odpowiednia dla wszystkich. Nie powinny jej stosować kobiety w ciąży i kobiety karmiące piersią. Co więcej może ona wchodzić w interakcje z niektórymi lekami. Osoby przyjmujące leki przeciwpadaczkowe, znieczulające i nasenne powinny zachować szczególną ostrożność (w takich sytuacjach rozpoczęcie suplementacji indyjskiego żeń-szenia powinno zostać poprzedzone konsultacją z lekarzem).

Indyjski żeń-szeń pomaga osobom z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto, może natomiast zaszkodzić cierpiącym na nadczynność tarczycy. U niektórych osób przyjmowanie ashwagandhy może powodować pieczenie i przebarwienia skóry.

Z czym łączyć ashwagandhę?

Żeń-szeń indyjski sam w sobie charakteryzuje się bardzo silnym działaniem. Jednocześnie warto zdawać sobie sprawę, że możemy je spotęgować. Ashwagandhę dobrze jest łączyć z:

  • guaraną (dzięki temu połączeniu łatwiej nam będzie zachować jasność umysłu, poprawić pamięć i koncentrację),
  • macą (takie połączenie ma pozytywny wpływ na układ hormonalny i jest szczególnie polecane mężczyznom pragnącym podnieść poziom testosteronu),
  • melatoniną (jeżeli mamy problemy z zasypianiem),
  • brahmi (w okresach wytężonej pracy umysłowej).

Ashwagandha – stosowanie

Osoby, które myślą o rozpoczęciu suplementacji witanii ospałej powinny zwrócić uwagę na zawartość witanolidów w suplemencie (skuteczna dawka to 30 mg witanolidów jednorazowo). Pamiętajmy, żeby kupować jedynie suplementy sprawdzonych producentów (to nasza jedyna gwarancja na zakup pełnowartościowego produktu, gdyż w Polsce suplementy diety są dopuszczane do obrotu bez kontroli).

Jeżeli przyjmujemy aswagandhę, bo zależy nam a redukcji stresu w ciągu dnia, warto jest przyjmować ją rano (nie powoduje senności). Osoby, którym zależy na poprawie jakości snu powinny zdecydować się na suplementację wieczorem.

4.8/10 - (9 votes)
reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here