Arcydzięgiel – czym jest, wpływ na zdrowie, zastosowanie, przeciwwskazania, ciekawostki

0

Arcydzięgiel jest rośliną, której lecznicze właściwości znali i stosowali już średniowieczni mnisi. Współczesna nauka potwierdza jego pozytywny wpływ na zdrowie. Kiedy warto zastosować arcydzięgiel? Kto powinien go unikać?

Czym jest arcydzięgiel?

Arcydzięgiel (inna nazwa to dzięgiel litwor) jest dwuletnią rośliną, którą zaliczamy do rodziny selerowatych. Dzięgiel litwor jest w stanie osiągnąć nawet trzy metry wysokości. Jego łodyga jest gruba, bruzdowata, nieowłosiona. Kłącze jest krótkie, a korzenie cienkie i podłużne. Liście rośliny są 3 lub 4-pierzaste, osadzone na długich ogonkach. Z wierzchu mają one barwę ciemnozieloną, a od spodu – sinozieloną. Kwiaty są zielonkawo-żółte, niewielkie, zebrane w baldachy. Owoce to duże rozłupki. Arcydzięgiel charakteryzuje się intensywnym zapachem. Okres kwitnienia rozpoczyna się w maju, kończy natomiast w lipcu. Roślinę w stanie dzikim możemy spotkać na terenach górzystych i wilgotnych. Lubi ona gleby żyzne, próchnicze, przepuszczalne. Będzie rosła najlepiej na stanowiskach nasłonecznionych, ewentualnie w półcieniu. W Polsce występują dwa podgatunki tej rośliny: dzięgiel litwor typowy i dzięgiel litwor nadbrzeżny. Arcydzięgiel jest polecany w dolegliwościach układu pokarmowego, a także nerwowego. Pomoże również w niektórych dolegliwościach skórnych.

Jakie właściwości ma arcydzięgiel?

Surowcem zielarskim są korzenie i kłącza rośliny, które są zbierane i suszone we wrześniu.

Dzięgiel litwor jest rośliną zawierającą wiele substancji aktywnych, które oddziałują na nasze zdrowie. W jego składzie znajdziemy między innymi:

  • minerały takie jak cynk lub potas,
  • flawonoidy,
  • garbniki,
  • olejki eteryczne,
  • kwasy organiczne,
  • fitohormony.

Dzięki obecności flawonoidów arcydzięgiel działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwzapalnie, antyalergicznie. Zawarte w nim flawonoidy chronią przed nowotworami, a dodatkowo wykazują pozytywny wpływ na układ krążenia – obniżają ciśnienie tętnicze, chronią też przed tworzeniem się zakrzepów.

Garbniki charakteryzują się działaniem przeciwzapalnym, bakteriobójczym, ściągającym. Co więcej chronią one przed nadmiernym poceniem się, wspierają pracę układu odpornościowego, a także zapobiegają alergiom.

Arcydzięgiel zawiera fitoestrogeny, które cechują się budową podobną do ludzkich hormonów, dzięki czemu są w stanie łagodzić objawy menopauzy u kobiet. Dodatkowo mają pozytywny wpływ na skórę – przyspieszają jej regenerację i poprawiają jędrność.

Arcydzięgiel – wpływ na zdrowie

Po arcydzięgiel warto sięgnąć, jeżeli cierpimy na dolegliwości układu pokarmowego. Będzie on pomocny przy takich problemach jak:

  • wzdęcia,
  • bóle brzucha,
  • nadmierne gazy,
  • kolki,
  • czy zaparcia.

Zioło pobudza wydzielanie śliny, soku żołądkowego i enzymów trawiennych.

Dzięgiel litwor korzystnie wpływa na kondycję naszego układu nerwowego. Warto sięgnąć po niego, gdy mamy problem z bezsennością, nadmiernym pobudzeniem, wyczerpaniem nerwowym. Regularnie stosowany zwiększy naszą odporność na stres, poprawi również nasz nastrój.

Arcydzięgiel ma właściwości odtruwające organizm, a to dlatego że przyspiesza wydzielanie potu i moczu. Niekiedy zaleca się go w zatruciach alkoholowych, a także zatruciach nikotyną.

Olejek arcydzięglowy stosowany zewnętrznie na skórę łagodzi bóle reumatyczne, nerwobóle, stany zapalne, czy uporczywe swędzenie. Dobrze jest zastosować go na skórę, jeżeli cierpimy z powodu zakwasów po treningu. Dzięgiel litwor wykorzystywany jest niekiedy przy zapaleniu spojówek i powiek.

Właściwości tej rośliny sprawiły, że zainteresowała się nią także branża kosmetyczna. Arcydzięgiel jest szczególnie polecany do pielęgnacji włosów ze skłonnością do łupieżu i nadmiernego przetłuszczania się. Warto zastosować go także w stanach zapalnych skóry. Będzie on bardzo pomocny w leczeniu łuszczycy i trądziku młodzieńczego.

Arcydzięgiel – przeciwwskazania

Choć dzięgiel litwor posiada wiele prozdrowotnych właściwości, należy zdawać sobie sprawę i zagrożeń wynikających z jego stosowania. Przede wszystkim powinniśmy pamiętać, że ma on działanie fotouczulające. Jeżeli więc nasza skóra wykazuje nadwrażliwość na promieniowanie słoneczne, stosowanie arcydzięgla może nie być najlepszym pomysłem.

Arcydzięgiel nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży, mamy karmiące i dzieci, chyba, że lekarz zdecyduje inaczej.

Poważnym przeciwwskazaniem do stosowania tego zioła jest stan zapalny wyrostka robaczkowego, a także stany zapalne kłębuszków nerwowych.

Jak dawkować arcydzięgiel?

Należy zdawać sobie sprawę, że efekt terapeutyczny można uzyskać jedynie przy prawidłowym dawkowaniu arcydzięgla. W przypadku przedawkowania mogą pojawić się przykre efekty uboczne takie jak na przykład:

  • nudności i wymioty,
  • bóle głowy,
  • świąd,
  • problemy z zasypianiem,
  • brak apetytu.

Dawkowanie arcydzięgla warto jest uzgodnić z lekarzem. Zazwyczaj przyjmuje się 4,5 g surowca dziennie. W przypadku wyciągu płynnego optymalna dawka to do 3 g, a dla nalewki – 1,5 g. Do użytku zewnętrznego wystarczy nam dwadzieścia kropel olejku z arcydzięgla.

Gdzie kupić arcydzięgiel?

Osoby zainteresowane właściwościami arcydzięgla mogą go kupić w sklepach zielarskich. Czasem jest on dostępny w dobrze wyposażonych drogeriach i aptekach. Jeżeli nie możemy kupić zioła w naszej miejscowości, mamy możliwość zamówienia go przez internet.

Czy wiesz, że:

  • Arcydzięgiel znajduje zastosowanie w kuchni. Niekiedy przyrządza się z niego konfitury, służy on również do ozdabiania ciast i tortów. Produkuje się z niego także nalewki.
  • O leczniczych właściwościach arcydzięgla pisał już Syreniusz – Szymon Syreński, żyjący w XVI wieku profesor Akademii Krakowskiej.
  • Od 2014 roku dzięgiel litwor znajduje się na liście roślin objętych częściową ochroną. Oznacza to, że możliwe jest zbieranie go jedynie na określonych obszarach, dodatkowo konieczne jest uzyskanie specjalnego zezwolenia.
  • Inne nazwy arcydzięgla to anielski korzeń, dzięgiel wielki, anielskie ziele, dzięgiel lekarski, archangielski korzeń, angelika.
4.7/10 - (8 votes)
reklama
blank
Artykuł sprawdzony merytorycznie przez ekspertów portalu StaloweZdrowie.pl

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here