Amla (agrest indyjski) to wywodzący się z Azji owoc, który od wieków wykorzystywany jest w ajurwedzie. Jakie wartości odżywcze posiada agrest indyjski? W leczeniu jakich schorzeń pomoże nam ta roślina? Czy amla może komuś zaszkodzić?
Czym jest amla?
Amla (liściokwiat garbnikowy, nazywana także agrestem indyjskim) to owoc drzewa o tej samej nazwie, które zalicza się do rodziny liściokwiatowatych. Liściokwiat garbnikowy osiąga do 10 metrów wysokości. Drzewo to posiada szarą korę. Jego pojedyncze, równowąskie liście mają długość do 1,5 centymetra, a ich zapach przypomina cytrynę. Niewielkie, rozdzielnopłciowe kwiaty nie posiadają korony. Owocem (z wyglądu przypominającym polski agrest) jest żółtawa torebka, której miąższ charakteryzuje się bardzo kwaśnym smakiem. Amla uprawiana jest w Chinach, Malezji, Indochinach, a także na Półwyspie Indyjskim.
Amla – wartości odżywcze
Amla uważana jest za jedno z najbogatszych źródeł witaminy C występujących w przyrodzie. Jeden owoc zawiera aż 3000 mg kwasu askorbinowego. W jej składzie znajdują się również witaminy z grupy B, flawonoidy, taniny, minerały takie jak: chrom, wapń, żelazo, miedź.
Za lecznicze działanie agrestu indyjskiego odpowiadają także fitozwiązki: kwas galusowy, pirogalol, korilagina, geraniina, czy kwas elagowy.
Amla – wpływ na zdrowie
Indyjski agrest wykazuje wyjątkowo korzystny wpływ na ludzkie zdrowie. Działa antywirusowo, przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie. Dzięki wysokiej zawartości witaminy C i innych przeciwutleniaczy wspiera on funkcjonowanie układu immunologicznego. Po agrest indyjski warto sięgać w trakcie gorączki i przeziębienia. Zawarte w nim aktywne związki pomagają zwalczać kaszel.
Amla działa ochronnie również na nasze kości i stawy.
Po owoce amli powinny sięgać osoby z cukrzycą i insulinoopornością, gdyż zawarte w nich substancje normalizują poziom glukozy we krwi. Ich działanie jest na tyle silne, że porównuje się je z lekami tradycyjnie podawanymi w przypadku cukrzycy. Warto dodać, że amla podnosi także wrażliwość komórek na insulinę (jest to niezwykle ważne w przypadku chorób metabolicznych).
Regularne spożywanie indyjskiego agrestu to niezawodny sposób na obniżenie poziomu złego cholesterolu we krwi, a także ciśnienia tętniczego. Równocześnie indyjski agrest zwiększa poziom cholesterolu dobrego. Amla może więc zapobiegać miażdżycy i innym chorobom układu sercowo-naczyniowego.
Badania przeprowadzone na szczurach sugerują, że amla może mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie mózgu. U gryzoni, którym podawano ekstrakty z agrestu indyjskiego stwierdzono poprawę pamięci i zdolności kognitywnych. Działanie owoców liściokwiatu garbnikowego było na tyle silne, że odwracało objawy amnezji u zwierząt biorących udział w badaniach.
Istnieją badania przeprowadzone na zwierzętach dowodzące, że amla poprawia nastrój, działa także przeciwlękowo.
Amla jest rośliną tradycyjnie wykorzystywaną w ajurwedzie. Starożytni lekarze indyjscy zauważyli, że opóźnia ona procesy starzenia i wydłuża życie.
Agrest indyjski zaliczany jest do adaptogenów, czyli preparatów zwiększających odporność na stres, a także skutecznie wspomagających organizm w stanach zwiększonego wysiłku fizycznego i psychicznego.
Kolejnym atutem liściokwiatu garbnikowego jest jego pozytywny wpływ na wątrobę. Amla okazuje się skuteczna między innymi w przypadku niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby. Również u ludzi cierpiących na wrzody żołądka spożywanie amli przynosi bardzo zadowalające rezultaty.
Amla na odchudzanie
Współcześnie amla bardzo często wykorzystywana jest do produkcji suplementów diety wspomagających procesy odchudzania. Pomimo, że agrest indyjski nie posiada związków przyspieszających spalanie tłuszczu, dobrze jest spożywać go na diecie redukcyjnej. Osoby odchudzające się docenią fakt, że owoce liściokwiatu garbnikowego regulują poziom cukru we krwi. Właściwość ta sprawia, że unikamy napadów wilczego głodu, przez co zdecydowanie łatwiej jest nam wytrwać na diecie.
Dodatkowo agrest indyjski poprawia trawienie. Spożywając go regularnie unikniemy (częstych na diecie redukcyjnej) wzdęć i zaparć. Owoc ten przyspiesza oczyszczanie organizmu z toksyn, a jak wiadomo nadmiar toksycznych substancji może spowolnić, a nawet uniemożliwić odchudzanie.
Przeciwwskazania do stosowania agrestu indyjskiego
Amla należy do wyjątkowo zdrowych roślin. Musimy jednak pamiętać, że jej spożywanie nie jest rekomendowane każdemu. Przeciwwskazaniami są między innymi alergia i nadwrażliwość na którykolwiek z zawartych w niej związków. Owoców liściokwiatu garbnikowego nie powinno się podawać kobietom w ciąży.
Związki zawarte w amli mogą spowolnić krzepnięcie krwi, dlatego osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe nie powinny spożywać jej bez wiedzy lekarza. Z tego samego powodu agrestu indyjskiego nie należy stosować przed zabiegami operacyjnymi. Trzeba odstawić go na co najmniej dwa tygodnie przed planowanym zabiegiem, gdyż może nasilić krwawienie.
Dodatkowo szczególną ostrożność jeżeli chodzi o suplementację amli powinny zachować osoby przyjmujące leki przeciwcukrzycowe.
Amla – zastosowanie w kuchni
Owoce amli bardzo przypominają nasz rodzimy agrest. Są zielone, kwaśne i jędrne. Niestety w Polsce świeży agrest indyjski jest niedostępny. Jego owoce są zbyt delikatne, żeby przetrwać długi transport.
Amlę można kupić w formie soku, suplementów diety, czy proszku. Jest ona natomiast wyjątkowo popularna w kuchni indyjskiej, gdzie często przygotowuje się z niej przetwory.
Agrest indyjski jest ważnym składnikiem mieszanki o nazwie chyawanprash. Składa się ona z ponad czterdziestu ziół, a także oleju sezamowego, klarownego masła, cukru trzcinowego i miodu. Ma ona postać dżemu, który przygotowywany jest według ajuwedyjskiej receptury. Mieszanka chyawanprash ceniona jest w Indiach za właściwości utrzymujące młodość, witalność i wigor.
W Andhra Pradesh (jeden ze stanów w Indiach) tradycyjnie przygotowuje się dal z soczewicy z dodatkiem amli. Popularne są tam również potrawy o nazwie amle ka murabbah – są to namoczone w syropie cukrowym owoce liściokwiatu garbnikowego, które pozostawia się do momentu kandyzowania.
Zastosowanie liściokwiatu garbnikowego w kosmetyce
Amla jest bardzo ceniona w przemyśle kosmetycznym. Działa antybakteryjnie, dlatego używa się jej do produkcji kosmetyków dedykowanych skórze trądzikowej. W Indiach z jej dodatkiem przygotowuje się domowe maseczki do twarzy. Owoce liściokwiatu garbnikowego są w stanie chronić skórę przed szkodliwym wpływem promieniowania UV (co ma wpływ na spowolnienie procesów starzenia). Za sprawą ogromnych ilości witaminy C agrest indyjski wygładza skórę, wybiela przebarwienia, ujędrnia, zmniejsza widoczność zmarszczek.
Agrest indyjski znajduje zastosowanie w produkcji kosmetyków do pielęgnacji włosów. Regularnie stosowany zapobiega ich wypadaniu, przyspiesza porost, wzmacnia i pogrubia (dlatego jest chętnie stosowany do pielęgnacji włosów długich). Zawarte w amli związki wykazują właściwości przeciwłupieżowe, pogłębiają naturalny kolor włosów, spowalniają procesy siwienia. Jako, że zawierają duże ilości tanin (hamują one wydzielanie sebum), poleca się je do pielęgnacji włosów przetłuszczających się.
Czy wiesz, że:
– Wzmianki o amli znajdują się w testach tantry hinduistycznej.
– Zgodnie z tradycją wiszunizmu bengalskiego liściokwiat garbnikowy uważany jest za siedzibę bogini Lakszmi.
– W południowych Indiach bardzo popularne jest spożywanie przetworów z amli.
– W Indiach wierzy się, że amla przynosi szczęście i miłość. Traktuje się ją jako roślinę świętą.
– Inne stosowane nazwy amli to amalaka, amlabaum, czy dhatri.
– Amla należy do produktów spożywczych szczególnie zasobnych w kwas askorbinowy – ma go najwięcej zaraz po aceroli (od 1000 do 4500 mg/100 g) i jagodach camu camu (1230 mg – 2061 mg/100 g).
– Jednym z największych producentów, a zarazem dostawców agrestu indyjskiego jest Maharashtra (jeden ze stanów w Indiach).
