Amarantus (zwany inaczej szarłatem) to bardzo zdrowa roślina, którą Aztekowie powszechnie uprawiali już pięć tysięcy lat temu. W Polsce amarantus jest stosunkowo mało znany, jednak ze względu na swoje właściwości z miesiąca na miesiąc zdobywa nowych zwolenników. Jak roślina ta wpływa na ludzki organizm? W jaki sposób przygotować amarantusa?
Czym jest amarantus?
Amarantus (inaczej szarłat lub amarant) jest rośliną uprawną, pseudozbożem, które wywodzi się z Ameryki Południowej, gdzie uprawiano je już trzy tysiące lat przed Chrystusem. Jest on zaliczany do rodziny szarłatowatych, może osiągnąć około trzech metrów wysokości, a jego kwiatostany przybierają różne kolory – czerwony, złocisty, zielony, różowy, purpurowy czy brązowy. Ze względu na prozdrowotne właściwości amarantus rozpowszechnił się na całym świecie. W Polsce większość jego upraw zlokalizowanych jest na Lubelszczyźnie. Okres kwitnienia tej rośliny rozpoczyna się w lipcu, a kończy we wrześniu. Zbiory natomiast rozpoczynają się w październiku, a kończą w listopadzie. Amarantus dobrze czuje się w wysokich temperaturach, wykazuje nawet zwiększoną odporność na suszę. Amarantus ceniony jest za dużą zawartość białka, a także witamin i minerałów. Posiada przyjemny, orzechowy smak, dlatego ma wiele zastosowań w kuchni.
Jakie właściwości ma amarantus?
Amarantus jest jedną z najstarszych roślin uprawnych. Był on podstawą diety Indian z Ameryki Południowej już pięć tysięcy lat temu. Przez długi czas zapomniany, dziś znowu cieszy się ogromnym powodzeniem. W Polsce pierwsze uprawy amarantusa zostały założone w 1993 roku.
Jednym z ważniejszych walorów amarantusa jest fakt, że w przeciwieństwie do innych zbóż nie zawiera on glutenu. Mogą więc swobodnie sięgać po niego osoby chorujące na celiakię.
Co równie istotne roślina ta jest źródłem dobrze przyswajalnego białka. Białko amarantusa jest jednym z nielicznych białek pochodzenia roślinnego, które zawierają komplet aminokwasów egzogennych (czyli takich, których organizm ludzki nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie), takich jak lizyna, metionina i tryptofan.
Amarantus dostarcza nam również nienasyconych kwasów tłuszczowych, które wspomagają pracę układu krążenia, układu odpornościowego i układu nerwowego. W jego ziarnach znajdziemy pokaźne ilości witamin z grupy B, witaminę E, K, C i A. Jest on też dobrym źródłem żelaza, magnezu, potasu, fosforu, wapnia, miedzi, selenu i cynku. Roślina ta zawiera duże ilości błonnika pokarmowego.
Warto dodać, że amarantus jest również dobrym źródłem skwalenu (obecnego również w wątrobie rekina i oliwie z oliwek). Skwalen działa ochronnie na skórę, wspomaga również pracę trzustki i wątroby.
Komu polecany jest amarantus?
Właściwości amarantusa sprawiają, że jest on polecany w celu wzmocnienia układu odpornościowego. Zawarte w nim przeciwutleniacze chronią przed nowotworami i przedwczesnym starzeniem się skóry. Amarantus wspomaga mózg i cały układ nerwowy. Powinien być spożywany również przez osoby, które chcą zadbać o serce i układ krążenia.
Amarantus to dobry wybór dla osób na diecie redukcyjnej. Kalorycznością nie różni się wiele od większości zbóż (w 100 gramach amarantusa znajdziemy 371 kcal), jednak jest znacznie zdrowszy. Zawarty w nim błonnik wspomaga trawienie, a potas pomaga usunąć nadmiar wody z organizmu.
Zastosowanie amarantusa w kuchni
Współcześnie na sklepowych półkach znajdziemy wiele produktów z amarantusa. Popularne są mąki, płatki, nasiona, popping (czyli amarantus ekspandowany), a także ciastka, pieczywo, a nawet cukierki z jego dodatkiem. Amarantus nie jest produktem tanim, a cena zależy przede wszystkim od tego czy wybieramy szarłat pochodzący z produkcji ekologicznej, czy też nie.
Z amarantusa możemy wykonać placki, naleśniki, ciasta. Jest on świetnym dodatkiem do sałatek, dań mięsnych i wegetariańskich. Dobrze sprawdzi się do zagęszczania zup i sosów.
Jak gotować amarantusa?
Do ugotowania amarantusa potrzebujemy trzech szklanek wody na każdą szklankę ziarna. Wodę należy zagotować w garnku, następnie dodać do niej amarantusa, zmniejszyć ogień, a następnie gotować pod przykryciem około dwadzieścia minut. Gotowanie powinno trwać tak długo aż ziarna całkowicie wchłoną wodę. Staną się wówczas przezroczyste, będą się także lekko kleić.
Przepisy na dania z amarantusem
Szarłat może zostać wykorzystany do przygotowania deseru, a także obiadu. Dobrym pomysłem na podwieczorek jest deser z amarantusem, jabłkami i cynamonem. Do jego przygotowania potrzebujemy:
- jednej szklanki ziaren amarantusa,
- dwóch szklanek mleka kokosowego (lub migdałowego),
- dwóch jabłek,
- pół łyżeczki cynamonu.
Ziarna amarantusa należy dokładnie opłukać, uprażyć na patelni (zabieg ten pozbawi je goryczy), a następnie zalać mlekiem. Gotujemy je na małym ogniu stale mieszając (ziarna nie mogą przykleić się do garnka, ważne jest również pilnowanie, żeby mleko nie wykipiało).
Jabłka myjemy, obieramy ze skórki i ścieramy na tarce (większe oczka). Następnie łączymy je z amarantusem i cynamonem. Całość można dodatkowo udekorować owocami i cynamonem. Deser dobrze smakuje zarówno na ciepło, jak i na zimno.