Aloes – czym jest, właściwości, przykłady zastosowań, na odchudzanie, uprawa, ciekawostki

Aloes to roślina pochodząca z Afryki i Półwyspu Arabskiego, która współcześnie hodowana jest na całym świecie. Roślina ta posiada wiele prozdrowotnych właściwości. Powszechnie wykorzystuje się ją również w kosmetyce. Aloes może być stosowany wewnętrznie i zewnętrznie. W medycynie naturalnej i kosmetyce wykorzystuje się zarówno jego liście, jak i sok. Warto jest posiadać także doniczkę z aloesem w sypialni, gdyż roślina w przeciwieństwie do wielu innych gatunków produkuje w nocy tlen i pochłania dwutlenek węgla.

Co to jest aloes?

Mianem aloesu określa się aż trzysta gatunków roślin, a tylko kilkanaście z nich charakteryzuje się leczniczymi właściwościami. Aloes jest przystosowany do życia w miejscach, gdzie często występuje deficyt wody. Właśnie dlatego posiada on grube liście wypełnione galaretowatym miąższem, który w 99% składa się z wody. Taka budowa sprawia, że roślina może sięgać do zapasów, kiedy w otoczeniu akurat panuje całkowita susza. Dodatkowo liście aloesu pokryte są woskiem, który ogranicza parowanie wody. Pochodzenie aloesu sprawia, że jest on nieprzystosowany do polskiego klimatu – roślina ginie już w temperaturze 5 stopni Celsjusza. Z tego względu w krajach o chłodniejszym klimacie jest on hodowany w szklarniach lub doniczkach.

Aloes stosowany był przez człowieka już 3000 lat p.n.e. Przez starożytnych Egipcjan był wykorzystywany do balsamowania zwłok. To jednak nie koniec jego ówczesnych zastosowań. Z liści aloesu sporządzano perfumy, ludzie używali ich jako ochrony przed promieniowaniem słonecznym, nadmiernym poceniem, a także ukąszeniami owadów.

W Europie aloes pojawił się w trzynastym wieku. W Polsce początkowo jego uprawą zajmowali się mnisi, z czasem jego właściwości docenili zwykli ludzie. Współcześnie coraz więcej wiemy o niesamowitych właściwościach aloesu, dlatego zainteresowanie tą rośliną systematycznie wzrasta.

Właściwości aloesu – źródło witamin

W liściach aloesu znajdziemy wiele cennych dla naszego zdrowia witamin i minerałów. Roślina ta jest dobrym źródłem witaminy C, która poprawia odporność naszego organizmu, bierze udział w syntezie kolagenu, przyczynia się do wzmocnienia naczyń krwionośnych, przyspiesza gojenie się ran, pomaga w leczeniu chorób układu oddechowego, chroni oczy, zabezpiecza również skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego.

Zawarta w aloesie witamina A regeneruje i odmładza skórę, zapobiega wystąpieniu tak zwanej ślepoty zmierzchowej, przyczynia się do wzmocnienia kości i zębów, przyspiesza produkcję kolagenu, wyrównuje koloryt skóry, chroni ją również przed promieniowaniem UV. Witamina A zwiększa odporność organizmu, ma działanie przeciwnowotworowe, pomaga także w leczeniu alergii.

Aloes zawiera ponadto pokaźne ilości witamin z grupy B, które są niezbędne dla prawidłowej pracy układu nerwowego, a dodatkowo pełnią również w organizmie wiele istotnych funkcji. Tiamina (czyli witamina B1) chroni przed zaburzeniami psychicznymi, zapobiega kumulowaniu się w organizmie szkodliwych substancji, jest ponadto pomocna w leczeniu trądziku, łojotoku, a nawet łysienia.

Witamina B2 zwana również ryboflawiną jest współodpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i odpornościowego. Jej niedobory mogą skończyć się między innymi silnymi migrenami. Pirydoksyna (witamina B6) bierze udział w produkcji czerwonych krwinek, jest niezbędna do wytwarzania serotoniny, bierze udział w syntezie białek, Zapobiega depresji i innym dolegliwościom układu nerwowego, korzystnie wpływa na stan skóry.

Niezwykły aloes jest jedną z niewielu roślin, które zawierają witaminę B12. Z tego względu jego spożywanie jest szczególnie polecane osobom stosującym dietę wegańską. Dzięki tej witaminie możliwy jest podział komórek, wytwarzanie czerwonych krwinek, przekształcanie się pożywienia w energię. Witamina B12 jest niezbędna do syntezy materiału genetycznego komórek, ponadto wspomaga układ odpornościowy, przyczynia się do poprawy naszego nastroju.

Cholina, czyli witamina B4 jest niezbędna dla utrzymania serca i mózgu w dobrej kondycji. Bierze ona udział w produkcji hormonów, odgrywa istotną rolę w leczeniu wielu chorób układu nerwowego. Aloes jest również źródłem kwasu foliowego (witaminy B9, B11, floacyny), który bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych, syntezie krwinek czerwonych, ma działanie antynowotworowe, dba również o nasze dobre samopoczucie, pamięć i koncentrację.

Właściwości aloesu – związki mineralne

W miąższu aloesu obecne są ważne dla naszego zdrowia związki mineralne takie jak

• magnez,
• sód,
• potas,
• chrom,
• wapń,
• miedź,
• mangan,
• cynk
• i żelazo.

Magnez jest niezwykle ważnym dla naszego organizmu pierwiastkiem – bierze on udział w przemianach węglowodanów, białek i tłuszczów. Jest on niezbędny dla prawidłowej pracy układu nerwowego. Z kolei sód reguluje gospodarkę wodną organizmu. Odpowiada on również za utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi. Również potas jest ważny dla gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu.

Zawarty w aloesie chrom odpowiedzialny jest za metabolizm węglowodanów, przyspiesza procesy metaboliczne, obniża również poziom cukru i cholesterolu we krwi. Suplementacja chromu jest zalecana w leczeniu depresji. Dzięki obecności wapnia aloes może poprawić kondycję naszych kości, zębów, a także zapewnić prawidłową krzepliwość krwi. Wapń jest ponadto ważny dla prawidłowej pracy układu nerwowego.

W aloesie znajdziemy również pewne ilości miedzi, która poprawia odporność naszego organizmu, jest niezbędna dla sprawnego działania układu nerwowego. Co więcej może ona zapobiegać osteoporozie i przeciwdziałać infekcjom bakteryjnym. Także mangan reguluje pracę układu nerwowego, pozytywnie wpływa na stan naszych kości, a także na płodność.

Aloes dostarcza nam pewnych ilości żelaza, które jest niezwykle ważne dla układu odpornościowego, układu nerwowego, dodatkowo przeciwdziała anemii. Cynk jest niezmiernie istotnyważny dla zachowania naszej skóry w dobrej kondycji – przyspiesza on gojenie się ran, jest pomocny w leczeniu trądziku, poparzeń, a także łuszczycy. Cynk jest ponadto kluczowy dla wytwarzania hormonów tarczycy i hormonów płciowych.

Właściwości aloesu – aminokwasy

W liściach aloesu znajdziemy wiele cennych dla naszego organizmu aminokwasów. Są one szczególnie zasobne w:

• kwas asparaginowy,
• kwas glutaminowy,
• glicynę,
• alaninę,
• argininę,
• histydynę,
• hydroksyprolinę,
• izoleucynę,
• leucynę,
• lizynę,
• metioninę,
• fenyloalaninę,
• prolinę,
• treoninę,
• tyrozynę,
• walinę.

Kwas asparaginowy wspomaga syntezę testosteronu, pełni on ważną rolę również w procesach detoksykacji organizmu. Z kolei kwas glutaminowy jest głównym przekaźnikiem pobudzającym ośrodkowy układ nerwowy. Ceniony jest jego pozytywny wpływ na procesy uczenia się i zapamiętywania. Chroni on przed zanikiem mięśni, pobudza również procesy trawienne.

Obecna w aloesie glicyna jest aminokwasem endogennym, który przyspiesza wzrost masy mięśniowej, łagodzi dolegliwości związane z zapaleniem stawów i wrzodami żołądka. Glicyna pomaga w niewydolności serca i nerek. Jest ona polecana również w profilaktyce cukrzycy.

Alanina jest odpowiedzialna za transport glukozy do mózgu i czerwonych krwinek. Przyczynia się ona również do poprawy pracy mięśni. Arginina to z kolei aminokwas odpowiedzialny za prawidłową pracę serca i dobrą kondycję układu odpornościowego. Wszechstronna arginina reguluje metabolizm i obniża zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie. Dodatkowo zmniejsza ona ryzyko powstawania zakrzepów krwi, a także reguluje ciśnienie. Arginina jest bardzo ważna dla chorujących na cukrzycę typu II, gdyż poprawia ona u nich insulinowrażliwość.

Histydyna jest niezbędna dla produkcji i rozwoju komórek nerwowych. Bierze ona także udział w produkcji białych i czerwonych krwinek. Aminokwas ten pozytywnie wpływa na procesy trawienne. Hydroksyprolina wzmaga produkcję kolagenu. Izoleucyna natomiast przyspiesza gojenie się ran, przyspiesza regenerację tkanek, mięśni, a także skóry i paznokci. Aminokwas ten reguluje poziom cukru we krwi, a także bierze udział w samym procesie krzepnięcia krwi.

Leucyna odgrywa ważną rolę w budowaniu masy mięśniowej, ogranicza łaknienie, zwiększa wydolność organizmu, obniża także poziom serotoniny. Co więcej może obniżać stężenie kwasu foliowego w organizmie. Lizyna chroni przed wirusem opryszczki, pozytywnie wpływa również na układ nerwowy – redukuje stres i stany lękowe. Aminokwas ten wspomaga procesy odbudowy mięśni, bierze również udział w metabolizmie tłuszczów.

Metionina należy do aminokwasów egzogennych, co znaczy, że nie jest syntetyzowana w organizmie i musimy dostarczać jej sobie z pożywieniem. Bierze ona udział w procesach powstawania białka, co więcej jest ona niezbędna do wytwarzania takich substancji jak kreatyna, cholina czy epinefryna. Metionina jest stosowana w leczeniu choroby Parkinsona, zakażeń układu moczowego, chorób włosów, skóry, paznokci, zaburzeniach na tle neurologicznym. Może ona poprawić stan chorego na cukrzycę i miażdżycę. Jej spożywanie zwiększa wydolność fizyczną.

Fenyloalanina to kolejny aminokwas egzogenny, który jest niezbędny do prawidłowego działania układu nerwowego. Bierze ona udział w produkcji produkcji adrenaliny, dopaminy, i noradrenaliny. Uważa się, że może ona zmniejszać łaknienie. Obecna w aloesie prolina to aminokwas endogenny, który niezbędny jest do produkcji kolagenu (stanowi ona dwadzieścia procent ilości kolagenu). Ma ona ponadto zdolność wiązania wody. W miąższu liści aloesu zawarta jest także treonina, która reguluje pracę układu nerwowego, trawiennego i immunologicznego.

Tyrozyna jest prekursorem neuroprzekaźników dopaminy i noradrenaliny oraz hormonów tarczycy. Walina natomiast wspomaga rozbudowę mięśni i zwiększa wydolność organizmu.

Właściwości aloesu – enzymy

Aloes jest źródłem ważnych dla naszego organizmu enzymów. W jego miąższu obecne są:

• fosfataza alkaliczna,
• peroksydaza, która chroni komórki przed utlenianiem,
• katalaza, która rozkłada nadtlenek wodoru,
• bradykinaza charakteryzująca się silnym działaniem przeciwzapalnym,
• allinaza posiadająca działanie antybiotyczne,
• karboksylaza pirogronianowa,
• cyklooksygenaza,
• oksydazy,
• celulaza,
• lipazy,
• amylaza, która bierze udział w rozkładzie cukrów.

Właściwości aloesu – inne substancje

Choć aloes w 99% składa się z wody, pozostały 1% zawiera wiele cennych dla naszego zdrowia substancji. Wśród nich znajdują się saponiny wykazujące działanie moczopędne, wykrztuśne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe. Usprawniają one procesy trawienne, przyspieszają metabolizm tłuszczów i obniżają poziom złego cholesterolu.

W składzie aloesu znajdziemy również pewne ilości niezwykle cennych dla naszego organizmu nienasyconych kwasów tłuszczowych – wśród nich są kwas:

• stearynowy,
• linolenowy,
• palmitynowy,
• linolowy,
• i kaprylowy.

Nienasycone kwasy tłuszczowe są ważne dla prawidłowej pracy serca, wspierają układ immunologiczny, dzięki nim nasz mózg funkcjonuje prawidłowo.

Obecne w aloesie mleczan magnezu, lupeol, sterole, z wiązki siarkowe, fenole, kwas cynamonowy sprawiają, że roślina ta wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, a także przeciwbólowe.

Kwas chryzofanowy ma silne działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. Estry kwasu cynamonowego łagodzą stany zapalne i wymiatają z organizmu wolne rodniki. Aloina i emodyna wykazują silne właściwości przeczyszczające.

Aloes zawiera ponadto pewne ilości ligniny, która pomaga innym aktywnym składnikom przenikać w głąb skóry.

Zastosowanie aloesu

Popularny aloes jest rośliną o wszechstronnych zastosowaniach. Jest on wykorzystywany między innymi w:

• łagodzeniu dolegliwości na tle neurologicznym,
• odchudzaniu,
• leczeniu chorób skóry,
• pielęgnacji skóry,
• oczyszczaniu organizmu,
• leczeniu dolegliwości trawiennych,
• wzmacnianiu odporności.

Aloes na odchudzanie

Spożywanie aloesu, a także picie soku z tej rośliny polecane jest osobom na diecie redukcyjnej. Aloes przyspiesza trawienie, a także pomaga w usuwaniu toksyn zalegających w organizmie. Dodatkowo jest on pomocny w usuwaniu nadmiaru wody, która odpowiedzialna jest za uczucie opuchnięcia i cellulit wodny.

Co więcej sukulent dostarcza nam wielu witamin i minerałów, a także innych substancji niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jego regularne przyjmowanie poprawia nastrój i dodaje energii, co z kolei sprawia, że mamy większą ochotę na niezbędną dla szczupłej sylwetki aktywność fizyczną.

Aloes ma zasadowe pH, co sprawia, że będzie on odpowiedni na diecie alkalicznej. Co więcej jest on jedną z niewielu roślin zawierających witaminę B12, dlatego powinny sięgać po niego osoby na diecie wegańskiej, a także wszyscy ci, którzy z jakichś powodów zrezygnowali ze spożywania mięsa.

Choć aloes jest zdrowy, pamiętajmy, że nie możemy spożywać go bez umiaru. Przyjmowanie zbyt dużych dawek może mieć skutki uboczne, w postaci na przykład niedoborów potasu. Jeżeli pijemy sok z aloesu – koniecznie trzymajmy się dawek rekomendowanych przez producenta. Musimy mieć również świadomość, że sam aloes nie spali za nas tłuszczu, jeżeli pozostaniemy przy złych nawykach żywieniowych.

Aloes na wzmocnienie odporności

Po aloes możemy sięgać przez cały rok, jednak szczególnie odczujemy dobroczynne efekty jego działania, jeżeli rozpoczniemy suplementację w okresie, kiedy nasz organizm będzie szczególnie narażony na infekcje. Roślina ta działa:

• antybakteryjnie,
• antywirusowo,
• przeciwzapalnie,
• przeciwgrzybicznie,
• jest również naturalnym antybiotykiem.

Pomoże on nie tylko w dolegliwościach związanych z grypą i przeziębieniem. Warto wykorzystać go także, kiedy cierpimy z powodu zapalenia stawów. Aloes nie tylko załagodzi ból, ale również zmniejszy sztywność i poprawi ruchomość stawów.

Aloes na oczyszczanie organizmu

Organizm współczesnego człowieka jest zanieczyszczony wieloma toksynami. Znajdują się one we wdychanym powietrzu, a także żywności, którą spożywamy na co dzień. Zanieczyszczony organizm to doskonałe miejsce dla rozwoju chorób. Osoby, które chcą się cieszyć dobrym zdrowiem powinny pamiętać o regularnej detoksykacji. Do tego celu świetnie sprawdzi się aloes.

Picie soku z aloesu lub spożywanie miąższu tej roślin szybko odciąży wątrobę i umożliwi jej prawidłową pracę.

Aloes dla mózgu

Aloes wykazuje niezwykle korzystny wpływ na nasz mózg i cały układ nerwowy. A to między innymi dlatego, że zawiera on witaminy z grupy B, potas, magnez, żelazo, wapń i cenne aminokwasy.

Warto wspomnieć, że aloes należy do naturalnych adaptogenów. Dzięki niemu nasz organizm staje się bardziej odporny na stres. Nawet po ciężkich, traumatycznych przeżyciach dochodzi on do siebie szybciej, a zniszczenia są mniejsze.

Po aloes warto sięgać w stanach wyczerpania psychicznego, a także wtedy, gdy chcemy poprawić naszą pamięć i koncentrację. Aloes warto spożywać rano, gdyż działa on pobudzająco i może utrudnić zasypianie.

Aloes w profilaktyce przeciwnowotworowej

Włączenie aloesu do naszej diety jest jak najbardziej wskazane, jeżeli szukamy silnej ochrony przed nowotworami. Roślina ta jest niezwykle bogata w antyoksydanty – witaminy A, C i E. Ważne jest również jej działanie alkalizujące – zakwaszony organizm to doskonałe środowisko dla rozwoju wielu chorób, w tym również nowotworów. Regularne spożywanie aloesu nie dopuszcza to takich sytuacji. Dla profilaktyki przeciwnowotworowej ważne jest również to, że aloes usuwa z organizmu rakotwórcze toksyny.

Aloes w profilaktyce cukrzycy

Spożywanie aloesu może być pomocne w profilaktyce cukrzycy typu II. Liczne badania pokazują, że roślina ta stopniowo obniża poziom cukru we krwi. Dodatkowo regularne spożywanie aloesu przyczynia się do poprawy pracy jelita grubego i nerek, czyli narządów, które są najbardziej poszkodowane u osób chorych na cukrzycę. Warunkiem uzyskania dobrych efektów jest jednak odpowiednie dawkowanie aloesu, jednak kwestię tę należy skonsultować z lekarzem.

Aloes dla aktywnych fizycznie

Spożywanie aloesu poprawia wydolność naszego organizmu, dodaje energii i przyspiesza budowę tkanki mięśniowej. Z powyższych względów roślina ta będzie idealna dla osób trenujących. Aloes poprawi efektywność naszych treningów jedynie wówczas, kiedy będziemy przyjmować jego odpowiednie dawki. Zbyt duże jego ilości mogą dać efekty odwrotne od zamierzonych.

Aloes na dolegliwości skórne

Jak już wielokrotnie wspominaliśmy miąższ aloesu ma silne działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Wszystko to sprawia, że roślina jest idealna do leczenia różnych dolegliwości skórnych. Przekrojony liść aloesu możemy przykładać do poparzonej skóry, co przyspieszy jej gojenie. Sok z tej rośliny doskonale nadaje się do przemywania skóry dotkniętej trądzikiem, łuszczycą, a także grzybicą.

W celu osiągnięcia jak najlepszych efektów warto jest stosować aloes zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie.

Aloes w kosmetyce

Miąższ aloesu, a także pozyskiwany z tej rośliny jest popularnym składnikiem wielu kosmetyków. Ma on działanie silnie nawilżające, regenerujące, łagodzące podrażnienia, bakteriobójcze, przeciwzmarszczkowe. Z aloesu produkowane są kosmetyki dla każdej grupy wiekowej. Jest on składnikiem:

• kremów na noc i na dzień,
• serum,
• kremów pod oczy,
• maseczek,
• balsamów,
• toników,
• mgiełek do ciała,
• mydeł,
• żeli pod prysznic,
• i wielu innych produktów.

Jest on również doskonałą bazą do przygotowania kosmetyków domowej roboty.

Aloes bywa wykorzystywany także do pielęgnacji włosów. Przyspiesza on krążenie krwi na skórze głowy, a tym samym sprawia, że włosy stają się lepiej odżywione, mocniejsze, błyszczące, przestają wypadać.

Kto powinien zrezygnować z aloesu?

Choć aloes jest niezwykle zdrową rośliną, nie wszyscy mogą go stosować. Całkowicie zrezygnować z jego przyjmowania powinny kobiety w ciąży, gdyż roślina ta może spowodować nawet poronienie. Nie jest on zalecany również dla kobiet karmiących piersią. Zabronione jest podawanie aloesu dzieciom, które nie ukończyły dwunastego roku życia.

Inne przeciwwskazania to zapalenia jelit i niedrożność jelit.

Uprawa aloesu w domu

Aloes jest jedną z popularniejszych roślin doniczkowych. Powodów, dla których powinniśmy trzymać go na swoim oknie jest wiele. Przede wszystkim roślina ta może przydać się nam w nagłych wypadkach takich jak poparzenia, trądzik, czy grzybica skóry.

Roślinę warto trzymać w sypialni, gdyż jako jedna z niewielu roślin wytwarza nocą tlen i nawilża powietrze. Sukulent dobrze jest postawić na oknie, gdyż preferuje on słoneczne stanowisko. Wyjątkiem jest jednak okres zimowego spoczynku, kiedy roślina powinna przebywać w niskiej (około 10 stopni Celsjusza temperaturze). Aloes nie lubi obfitego podlewania – zapewnijmy mu jedynie niezbędną ilość wody i nigdy nie polewajmy nią jego liści. Ziemię, w której rośnie aloes można nawozić – wskazane są zwłaszcza nawozy zawierające potas.

Osoby, które chcą korzystać z leczniczych właściwości aloesu w domu muszą wiedzieć, że roślina wykorzystywana do celów leczniczych powinna mieć minimum trzy lata, a jej liście muszą osiągnąć długość przynajmniej dwudziestu centymetrów.

Jak zrobić sok z aloesu?

Sok z aloesu, który wyprodukujemy samodzielnie będzie miał znacznie więcej odżywczych właściwości niż ten, który znajdziemy na sklepowych półkach. Żeby wykonać taki sok potrzebujemy odpowiedniej rośliny – powinna ona mieć od trzech do pięciu lat. Jeżeli nie mamy aloesu w swojej domowej hodowli, możemy kupić jego liście w sklepach ze zdrową żywnością.

Liście myjemy, obieramy ze skóry i kroimy na mniejsze kawałki. Miąższ wkładamy do blendera i miksujemy z jedną lub dwiema szklankami soku z cytrusów (mogą być to cytryny, grejpfruty lub pomarańcze). Tak przyrządzony sok można przechowywać w lodówce przez czas do około jednego tygodnia. Po jego upływie traci on swoje dobroczynne właściwości.

Czy wiesz, że:

• Aloes należy do roślin bardzo trwałych – jest w stanie przetrwać nawet sto lat.
• Aloes jest jedną z niewielu roślin, które wytwarzają witaminę B12.
• W starożytnym Egipcie aloes symbolizował życie po śmierci. Z tego powodu sadzono go wokół piramid.
• Wzmianki o aloesie możemy znaleźć w Biblii, w Księdze Liczb.

Wyznawcy Mahometa traktowali aloes jako symbol zdrowia i dobrobytu. Zawieszenie go nad drzwiami wejściowymi do domu miało oznaczać, że jego właściciel odbył pielgrzymkę do Mekki.