Starzenie się sprawia, że ludzki organizm staje się mniej wydolny. Z czasem stajemy się mniej sprawni, częściej też zapadamy na pewne choroby. Choć procesy starzenia są jak najbardziej naturalne i nie da się ich zatrzymać, możemy znacznie je spowolnić. Warto wprowadzić do swojego rozkładu dnia regularną aktywność fizyczną, gdyż ma ona zbawienny wpływ nie tylko na ciało, ale też mózg.
Procesy starzenia a zdrowie
Procesy starzenia to nie tylko siwe włosy, czy pojawiające się na naszej twarzy zmarszczki. W wiekiem wiele naszych narządów przestaje funkcjonować sprawnie. Starsi ludzie często mają problemy z chorobami układu sercowo-naczyniowego, chorobami zwyrodnieniowymi stawów, osteoporozą, sarkopenią, otyłością, czy cukrzycą. Również mózg nie jest tak sprawny jak w czasach młodości – pojawiają się zaburzenia pamięci, zwiększa się ryzyko zachorowania na choroby neurodegeneracyjne.
Musimy zdawać sobie sprawę, że siedzący tryb życia i brak ruchu przyspieszają rozwój wielu chorób. Osoby, które unikają aktywności fizycznej bardzo szybko stają się całkowicie zależne od innych.
Problem stanu zdrowia seniorów jest obecnie szczególnie poważny, gdyż szacuje się, że osoby w wieku od sześćdziesięciu do siedemdziesięciu dziewięciu lat będą w 2050 roku stanowiły aż jedną czwartą ludności całej Unii Europejskiej. Wiąże się to z wieloma problemami społecznymi.
Jednym ze skuteczniejszych sposobów zapobiegania chorobom wieku starczego jest zwiększenie aktywności fizycznej seniorów. W wielu wypadkach jednak nie jest łatwo przekonać starszych ludzi, żeby zaczęli się ruszać. Bywa, że nie podejmują oni większej aktywność w obawie o swoje zdrowie lub po prostu dlatego, że nie mają nawyków uprawiania sportu. Należy zdawać sobie sprawę, że seniorzy nie muszą wcale uprawiać sportów wyczynowych. Dobre efekty przynosi umiarkowana, a nawet lekka aktywność fizyczna. Powinna być ona dostosowana do możliwości, a także upodobań danej osoby.
Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie i kondycję seniorów
Poważnym problemem wielu starszych osób jest ograniczona do minimum aktywność ruchowa. Taki stan rzeczy przyspiesza procesy starzenia, ma też dramatyczny wpływ na psychikę starszego człowieka.
Uprawianie sportu może zapobiec sarkopenii, czyli charakterystycznej dla ludzi starszych utracie tkanki mięśniowej. Co ważne – dobre efekty mogą przynieść nawet regularne spacery.
Zaleca się, żeby osoby starsze zdecydowały się na trzy formy aktywności fizycznej:
- ćwiczenia siłowe,
- treningi wytrzymałościowe,
- a także ćwiczenia rozciągające.
Ćwiczenia siłowe pomogą na dłużej zachować stabilną, mocną sylwetkę. Dzięki treningom rozciągającym ścięgna i więzadła będą bardziej elastyczne. Z kolei ćwiczenia wytrzymałościowe są gwarancją lepszej kondycji.
Dzięki regularnemu podejmowaniu aktywności fizycznej można zmniejszyć ciśnienie tętnicze bez konieczności przyjmowania leków. Co więcej poprawie ulega praca komór serca, zmniejsza się także sztywność tętnic.
Brak ruchu jest szczególnie niebezpieczny dla naszych kości. U osób starszych zagrożenie osteoporozą znacznie się zwiększa. Dzieje się tak dlatego, że siedzący tryb życia przyczynia się do zmniejszenia smarowania stawu, co w konsekwencji doprowadza do zmian zwyrodnieniowych. Już samo spacerowanie może ten proces zatrzymać i pozwolić nam cieszyć się sprawnością do późnej starości.
Aktywność fizyczna z zdrowie psychiczne
Regularnie podejmowana aktywność fizyczna ma wpływ nie tylko na zdrowie naszego ciała. Nieoceniony jest też jej wpływ na ludzką psychikę. Z wiekiem zwiększa się ryzyko chorób neurodegeneracyjnych jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, czy demencja starcza. Współcześnie uważa się, że ich główną przyczyną są nie predyspozycje genetyczne, a siedzący tryb życia.
Osoby, które chcą poprawić swoją pamięć powinni wprowadzić do swojego planu dnia jakąkolwiek formę aktywności fizycznej. Należy zdawać sobie sprawę, że wysiłek fizyczny powoduje zwiększenie stężenia ważnych neuroprzekaźników takich jak dopamina, noradrenalina, czy serotonina. Dzięki nim możemy cieszyć się dobrym nastrojem, mamy lepszą pamięć, szybciej przyswajamy nowe informacje.
Istnieje wiele badań, które potwierdzają, że osoby starsze, które są aktywne fizycznie mają znacznie lepsze wyniki w testach psychologicznych, niż ich rówieśnicy prowadzący całkowicie siedzący tryb życia.
Jaka aktywność fizyczna jest najlepsza dla seniorów?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie jaki rodzaj aktywności fizycznej będzie najbardziej odpowiedni dla osób starszych. Najważniejsze jest, żeby sport sprawiał danej osobie przyjemność. Jeden człowiek będzie odczuwał satysfakcję z biegania lub szybkich marszów, drugi będzie preferował jogę. Zdecydowanie dobrą praktyką jest łączenie (w miarę możliwości) różnych form aktywności fizycznej.
Osoby starsze przy wyborze sportu powinny zachować ostrożność. Ludzie, którzy przez całe życie prowadzili siedzący tryb życia, decydując się na bardzo forsowną aktywność ryzykują kontuzję. Ćwiczenia muszą być dostosowane do stanu zdrowia, w przeciwnym wypadku mogą być niebezpieczne.
Seniorzy zmagający się z chorobami układu sercowo-naczyniowego mogą pomyśleć o lekkiej aktywności takiej jak spacerowanie, tai chi, czy nordic walking. Można zastanowić się także nad pływaniem, czy jazdą na rowerze.
Decydując się na uprawianie nowego sportu dobrze jest skonsultować się z instruktorem. Osoba taka udzieli wskazówek jak prawidłowo wykonywać ćwiczenia, co zmniejszy prawdopodobieństwo wystąpienia kontuzji.
