Aluminium należy do najbardziej rozpowszechnionych w przyrodzie pierwiastków. W naszym otoczeniu znajduje się wiele aluminiowych przedmiotów. Niestety kumuluje się ono również w ludzkim organizmie. Jest to bardzo niebezpieczne, gdyż glin jest dla człowieka toksyczny. Czym jest aluminium? Jakie są przyczyny i objawy zatrucia tym pierwiastkiem?
Co to jest aluminium?
Aluminium (czyli glin) jest to bardzo rozpowszechniony w skorupie ziemskiej pierwiastek chemiczny. Jest on metalem należącym do bloku p układu okresowego. Glin jest substancją stałą, kowalną i ciągliwą. Ma srebrzystobiałą barwę o niebieskim odcieniu. Uważany jest za jeden z najlepszych przewodników ciepła i prądu. Właściwości aluminium sprawiły, że znajduje ono niezwykle szerokie zastosowanie. Nadaje się ono do sklejania, spawania, odlewania, nitowania, emaliowania, formowania w druty, a także cienkie folie. W branży budowlanej i samochodowej wykorzystuje się stopy aluminium z innymi metalami. Znajduje ono zastosowanie także przy produkcji okrętów, samolotów czy promów kosmicznych. Związki glinu są powszechnie wykorzystywane w medycynie, przemyśle chemicznym, górnictwie. W naszych domach znajdują się garnki, urządzenia elektryczne, a także opakowania produktów spożywczych wykonane z aluminium. Glin gromadzi się w ludzkim organizmie i jest dla niego toksyczny.
Glin w ciele człowieka
Aluminium gromadzi się w ciele człowieka. Wraz z upływem lat jest go w naszych organizmach coraz więcej. Badania pokazują, że w przypadku dzieci nowo narodzonych stanowi on 0,2 mg/kg masy ciała, z kolei u osób starszych – 0,6-0,7 mg/kg masy ciała.
Niemal połowa kumulowanego glinu znajduje się w naszych płucach, jedna czwarta w tkankach miękkich i jedna czwarta w kościach i stawach.
Kiedy pierwiastek ten przedostanie się do ludzkiego organizmu przez błony śluzowe, przyłącza się do białka transferryny (jest ono odpowiedzialne za transportowanie jonów żelaza). Białko to jest wchłaniane przez każdą komórkę naszego ciała. W efekcie glin dociera do naszego mózgu, kości, płuc i innych tkanek.
Gdzie znajduje się aluminium?
Glin jest obecny w wielu produktach spożywczych. Znajdziemy go między innymi w przyprawach, herbacie (jednocześnie większość glinu zawartego w herbacie występuje w postaci nierozpuszczalnej i nie przedostaje się do ludzkiego ciała; zmienia się to kiedy dodamy do herbaty cytryny), ziarnach zbóż, mleku i jego przetworach (należy unikać kupowania mleka w kartonach powlekanych warstwą folii aluminiowej), dżemach, galaretkach, proszku do pieczenia, mące, cukrze. Szczególnie duże stężenie aluminium stwierdza się u roślin motylkowatych takich jak soja, soczewica, ciecierzyca, groch, czy fasola.
Zawartość glinu stwierdza się we wszystkich produktach posiadających aluminiowe opakowania – konserwach, warzywach, piwie, napojach gazowanych.
Jest on obecny w lekach (leki zawierające kwas acetylosalicylowy, leki przeciwbiegunkowe, preparaty zobojętniające sok żołądkowy), kosmetykach – szczególnie w antyperspirantach. Przygotowujemy potrawy w aluminiowych naczyniach, gotujemy wodę w czajnikach wykonanych z aluminium.
Wysokie stężenie glinu w wodach powierzchniowych sprawia, że przedostaje się on do żyjących w nich organizmów.
Należy zdawać sobie sprawę, że aluminium znajduje się w wielu dodatkach do żywności. Znajdziemy go w substancjach oznaczonych symbolami: E520, E521, E522, E541, E554, E555, E556, E559.
Znajdujący się w naszym otoczeniu glin wolniej lub szybciej przedostaje się do organizmu. Absorbujemy go przede wszystkim drogą pokarmową. Największym zagrożeniem są dla nas żywność, leki i woda.
Zatrucie aluminium – jakie są jego objawy?
Aluminium jest dla ludzkiego organizmu toksyczne. W przypadku zatrucia objawy dotyczą przede wszystkim układu nerwowego, ale także krwi i układu kostnego.
Charakterystyczne w przypadku zatrucia glinem jest osłabienie, zmęczenie, pogorszenie funkcji intelektualnych, kłopoty z pamięcią i koncentracją, zaburzenia osobowości, zaburzenia mowy, chwiejny nastrój, stany depresyjne demencja, omamy (zarówno wzrokowe, jak i słuchowe). Osoby, u których doszło do zatrucia aluminium narażone są na osteomalację i częstsze złamania kości, napady padaczki, często stwierdza się u nich anemię.
Zatrucie aluminium może przyczynić się do wystąpienia poważnych chorób – między innymi choroby Parkinsona, demencji starczej, stwardnienia zanikowego bocznego, a także choroby Alzheimera.
Bezpieczne ilości aluminium?
Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) bezpieczna dzienna dawka glinu to 1 mg na każdy kilogram masy ciała. Jeżeli więc ważymy sześćdziesiąt kilogramów, bezpieczną dawką będzie dla nas 60 mg glinu.
Warto zrobić wszystko, żeby ograniczyć ilość glinu w naszym organizmie. Unikajmy kupowania napojów i żywności w aluminiowych opakowaniach, wyrzućmy aluminiowe garnki i patelnie. Należy również zrezygnować z pieczenia potraw w folii aluminiowej. Pamiętajmy, że długi czas przechowywania żywności w naczyniach aluminiowych sprawia, że więcej glinu się do niej przedostaje. Zdecydowanie bezpieczniejsze od puszek są butelki plastikowe (choć najzdrowiej byłoby wybierać opakowania szklane).
