Witamina B1 to witamina rozpuszczalna w wodzie, bez której nasz organizm nie może się obejść. Jest on współodpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, choć na tym jej funkcje się nie kończą. Jak tiamina wpływa na ludzkie zdrowie? Jakie są skutki jej niedoboru? Czy witaminę B1 można przedawkować?
Co to jest witamina B1?
Witamina B1 (znana też pod nazwą tiamina) to witamina rozpuszczalna w wodzie, która została odkryta w XIX wieku przez holenderskiego naukowca. Pełni ona wiele doniosłych ról w ludzkim organizmie. Jest ona niezbędna między innymi dla prawidłowej pracy układu nerwowego. Co więcej wspiera ona funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Tiamina jest też silnym antyoksydantem. Może ona minimalizować uszkodzenia nerek spowodowane cukrzycą typu II. Przedawkowanie tiaminy zdarza się stosunkowo rzadko. Znacznie bardziej niebezpieczne są niedobory tej witaminy – długotrwałe mogą doprowadzić nawet do choroby beri-beri. Witamina B1 jest dostępna w wielu produktach spożywczych, między innymi w mięsie, wędlinach, roślinach strączkowych, rybach, czy drożdżach.
Tiamina – jakie role pełni w naszym organizmie?
Witamina B1 pełni ważną rolę w procesach oddychania tkankowego, przyspiesza gojenie się ran, łagodzi dolegliwości bólowe. Bardzo korzystne jest jej oddziaływanie na układ nerwowy – poprawia między innymi pamięć i koncentrację – nawet u osób chorych na Alzheimera. Tiamina może przeciwdziałać niektórym chorobom psychicznym – na przykład depresji, czy psychoz związanych z odstawieniem alkoholu.
Tiamina jest potrzebna to prawidłowego funkcjonowania układu krążenia – jest szczególnie pomocna osobom, które cierpią na choroby układu krążenia. Witamina ta zmniejsza przykre dolegliwości towarzyszące cukrzycy – między innymi mrowienie i drętwienie dłoni i stóp.
Witamina B1 jest antyoksydantem, co oznacza, że chroni nas przed chorobami nowotworowymi, jest w stanie również opóźnić procesy starzenia się organizmu.
Wszechstronna witamina może okazać się pomocna także w leczeniu łojotoku, trądziku, a nawet łysienia. Zapobiega ona ponadto kumulowaniu się w organizmie toksyn mogących doprowadzić do uszkodzenia układu nerwowego.
Nadmiar witaminy B1 – konsekwencje
Przedawkowanie witaminy B1 nie zdarza się często Tiamina należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie, dlatego jej nadmiar usuwany jest wraz z moczem. Przedawkowane zazwyczaj następuje w wyniku spożycia zbyt dużych ilości syntetycznej witaminy. Jego efekty to:
- drżenie mięśni,
- alergie,
- arytmie serca,
- zawroty głowy.
Objawy te u większości osób dość szybko ustępują.
Niedobór witaminy B1 – dlaczego jest niebezpieczny?
Niedobory tiaminy są groźne dla naszego organizmu. Towarzyszy im szereg dolegliwości zdrowotnych takich jak:
- zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego,
- choroba beri-beri objawiająca się zaburzeniami pracy mięśni i niewydolnością krążenia,
- problemy z pamięcią i koncentracją,
- oczopląs,
- problemy z utrzymaniem równowagi emocjonalnej,
- przyspieszone bicie serca,
- powiększenie mięśnia sercowego,
- brak łaknienia,
- nudności i wymioty,
- biegunki,
- chroniczne zmęczenie niezależnie od ilości przespanych godzin,
- opuchlizna kończyn.
Niedobory tiaminy przy stosowaniu dobrze zbilansowanej diety praktycznie się nie zdarzają. Mogą jednak wystąpić u osób cierpiących na chorobę alkoholową lub regularnie spożywających napoje alkoholowe.
Najlepsze źródła tiaminy
Witamina B1 obecna jest w wielu produktach spożywczych, które spożywamy na co dzień. Duże jej ilości znajdziemy w:
- podrobach, a zwłaszcza wątróbce i sercach,
- wędlinach wieprzowych,
- grochu,
- fasoli,
- nasionach słonecznika,
- pestkach dyni,
- drożdżach,
- zarodkach pszennych.
W przypadku pojawienia się niedoborów tej witaminy można sięgnąć również po suplementy diety.
Zapotrzebowanie na tiaminę
Nasze zapotrzebowanie na tiaminę jest zależne od wielu czynników, a przede wszystkim wieku i płci.
W przypadku dzieci: od 1. do 3. roku życia optymalna dawka to 0,5 mg. Dla dzieci od 4. do 6. roku życia – 0,6 mg. Dzieci od 7. do 9. roku życia powinny otrzymywać 0,9 mg tiaminy dziennie.
Optymalna dawka dla chłopców: od 10. do 12. roku życia to 1 mg. W przypadku chłopców od 13. do 18. roku życia – 1,2 mg.
Dziewczęta pomiędzy 10 a 12. roku życia powinny spożywać 1 mg witaminy B1. Dziewczęta od 13. do 18. roku życia – 1,1 mg.
Optymalna dawka dla mężczyzn to 1,3 mg, kobiet – 1,1 mg. Z kolei kobiety w ciąży muszą przyjmować 1,4 mg tiaminy dziennie. Jeszcze więcej kobiety karmiące, bo 1,5 mg.
