Witamina B12 – charakterystyka, właściwości, nadmiar i niedobór, gdzie występuje, dawkowanie

0

Znaczenie witaminy B12 dla ludzkiego organizmu jest trudne do przecenienia. Dzięki niej nasz układ nerwowy funkcjonuje prawidłowo, zapobiega ona także anemii. Za co jeszcze odpowiada witamina B12? W jakich produktach możemy ją znaleźć? Jakie są skutki jej nadmiaru i niedoboru? Jakich ilości witaminy B12 potrzebujemy, żeby cieszyć się dobrym zdrowiem?

Co to jest witamina B12?

Witamina B12 (nazywana także kobalaminą lub czerwoną witaminą) jest to organiczny związek chemiczny, którego atomem centralnym jest kobalt. Jak wszystkie witaminy z grupy B rozpuszcza się ona w wodzie. Kobalamina pełni wiele ważnych funkcji w ludzkim organizmie. Bierze udział w przemianach białek, węglowodanów i tłuszczów, jest potrzebna do wytwarzania czerwonych krwinek. Co więcej witamina B12 wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, immunologicznego, korzystnie wpływa na układ kostny, umożliwia syntezę kwasów nukleinowych, pobudza również apetyt. Istnieją badania, które sugerują, że kobalamina może być bardzo pomocna w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu C. Występuje ona głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, dlatego jej niedobory pojawiają się często u osób stosujących dietę wegańską. Niedobory czerwonej witaminy mają bardzo poważne konsekwencje zdrowotne. Z kolei jej nadmiar nie jest tak niebezpieczny, gdyż witamina B12 nie jest toksyczna. Jest ona produkowana jest w organizmach zwierząt, a także człowieka. Problemem jest jednak fakt, że w jej produkcja rozpoczyna się dopiero w jelicie grubym, z którego nie może być wchłaniana. Pomimo, że witamina ta jest w pewnych ilościach produkowana w naszym organizmie, nie ma na niego żadnego wpływu.

Wpływ witaminy B12 na układ nerwowy

blankTak jak i pozostałe witaminy z grupy B, kobalamina jest niezmiernie ważna dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Jest ona potrzebna między innymi do tworzenia otoczki mielinowej, która osłania komórki nerwowe i neuroprzekaźniki. Prawidłowe stężenie czerwonej witaminy w naszym organizmie sprawia, że łatwiej radzimy sobie ze stresującymi sytuacjami, cieszymy się dobrym nastrojem, mamy dobrą pamięć, łatwo jest się nam skoncentrować. 

Witamina B12 chroni nas przed chronicznym zmęczeniem, a także osłabieniem. To między innymi za jej sprawą mamy dużo energii. Warto zaznaczyć, że bierze ona udział w syntezie serotoniny, dzięki czemu chroni nas przed depresją.

Witamina B12 niezbędna dla układu krążenia

Bez kobalaminy nie ma mowy o prawidłowo funkcjonującym układzie krążenia. Bierze ona udział w produkcji czerwonych krwinek, dzięki czemu zapobiega anemii. Anemia, która wywołana jest niedoborem witaminy B12 nazywana jest niedokrwistością złośliwą lub chorobą Addisona-Biermera. Jej dodatkowym atutem jest fakt, że poprawia ona przyswajalność żelaza.

Czerwona witamina razem z pirydoksyną i kwasem foliowym chroni przed nadmierną produkcją homocysteiny – aminokwasu, który może przyczyniać się do rozwoju chorób układu krążenia (przede wszystkim miażdżycy, zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu). Negatywne działanie homocysteiny polega na tym, że odkłada się one na ścianach naczyń krwionośnych, co prowadzi do ich zwężenia.

Niedobory witaminy B12

Niedobory witaminy B12 bardzo negatywnie odbijają się na naszym zdrowiu. Często zdarza się, że są one na tyle mało charakterystyczne, że lekarz ma problem z postawieniem właściwej diagnozy. W wielu wypadkach jednak na ich pojawienie się musimy solidnie zapracować. Czerwona witamina kumulowana jest w wątrobie, a jej zapasy wystarczają na długi czas. Niedobory pojawiają się najczęściej u osób, które nie spożywają mięsa i produktów odzwierzęcych.

Jednym z bardziej charakterystycznych objawów braku witaminy B12 w ludzkim organizmie jest anemia. Niedokrwistość może wynikać z braku żelaza lub właśnie kobalaminy. Osoby z niedoborami witaminy B12 bardzo często cierpią z powodu chronicznego zmęczenia, mają poważne problemy z pamięcią i koncentracją, zmienność nastroju, urojenia, zaburzenia równowagi, często odczuwają niepokój, mają skłonności do depresji, są otępiałe. Brak tej ważnej witaminy po pewnym czasie doprowadza do pogorszenia sprawności umysłowej, a w pewnych wypadkach także do zaburzeń osobowości.

Niedobór kobalaminy może przyczyniać się do nasilenia chorób typowych dla wieku podeszłego – między innymi demencji starczej.

Jako, że brak kobalaminy w naszym organizmie prowadzi do wzrostu stężenia homocysteiny, może się ona przyczyniać do wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Niedobór kobalaminy powoduje anemię megaloblastyczną, której objawami są przede wszystkim dolegliwości ze strony układu pokarmowego – brak apetytu, zaparcia, biegunki, utrata masy ciała, brak czucia smaku.

Osoby, u których stwierdza się niedobory czerwonej witaminy często skarżą się na mrowienie i drętwienie kończyn. Mogą gorzej znosić wysiłek fizyczny, obserwuje się u nich duszności. Niedobory są widoczne także na skórze – staje się ona bardzo blada, jednak ma żółtawy odcień.

Niedobory witaminy B12 pojawiają się, kiedy nie dostarczamy jej odpowiednich ilości wraz z pożywieniem lub kiedy nasz organizm nie jest w stanie wchłaniać tej witaminy w odpowiednich ilościach (dzieje się tak przede wszystkim u osób starszych).

Nadmiar witaminy B12

Przedawkowanie witaminy B12 zdarza się bardzo rzadko. Praktycznie nie mamy szans spożyć jej w nadmiarze z pożywieniem. Do przedawkowania dochodzi tylko i wyłącznie na skutek przyjęcia zbyt dużej ilości suplementów diety. Nie jest to groźne dla naszego zdrowia, gdyż kobalamina rozpuszcza się w wodzie i jest usuwana z moczem i kałem. 

Jeżeli przyjmiemy ją w towarzystwie dużej ilości witaminy C, mogą pojawić się efekty uboczne w postaci suchości warg, a także krwawienia z nosa i z uszu. U niektórych osób nadmiar czerwonej witaminy może wywołać reakcje alergiczne.

Ile witaminy B12 potrzebujemy?

Dawkowanie kobalaminy jest uzależnione między innymi od wieku. Dawki optymalne dla dzieci pomiędzy pierwszym a trzecim rokiem życia to 0,9 μg/d. Dzieciom pomiędzy czwartym a szóstym rokiem życia podajemy 1,2 μg/d. Ilość odpowiednia dla dzieci w wieku od siedmiu do dziewięciu lat to 1,8 μg/d. Młodzieży podajemy od 1,8 μg/d do 2,4 μg/d.

Dawka odpowiednia dla większości osób dorosłych to 2,4 μg/d. Wyjątkiem są kobiety w ciąży, które potrzebują  2,6 μg/d tej witaminy, a także kobiety karmiące piersią, u których zapotrzebowanie wzrasta do 2,8 μg/d dziennie.

Zapotrzebowanie na czerwoną witaminę zwiększa się u osób uprawiających sport, a także cierpiących na niektóre schorzenia układu pokarmowego. Korzystny wpływ witaminy B12 na kondycję naszego układu pokarmowego wynika z faktu, że jest ona zdolna przywrócić prawidłowy stan mikroflory jelitowej.

Gdzie szukać witaminy B12?

Jak już wspomnieliśmy kobalamina obecna jest przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego. Znajdziemy ją we wszystkich gatunkach mięsa. Jest obecna także w rybach (szczupak, śledzie, pstrąg, makrela), jajach, niewielkie ilości również w mleku i jego przetworach.

Czerwonej witaminy dostarczą nam drożdże spożywcze, a także pasta miso produkowana w fermentowanych ziaren soi (jedno z nielicznych źródeł witaminy B12 pochodzenia roślinnego).

5/10 - (1 vote)
reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here