Somnifobia, czyli paniczny lęk przed zasypianiem to często bagatelizowane schorzenie, które może zrujnować nasze zdrowie (a często również być ogromnym obciążeniem dla najbliższych nam osób). Często jest ona przyczyną wielu poważnych chorób. Jakie są przyczyny somnifobii? Jakie są metody leczenia tego schorzenia?
Co to jest somnifobia?
Mianem somnifobii (inna nazwa to hipnofobia) określamy bardzo silny lęk przed zasypianiem. Może ona dotykać zarówno dzieci (w przypadku najmłodszych jest jeszcze trudna do zdiagnozowania), jak i dorosłych. Ze względu na podobne konsekwencje somnifobia często jest mylona z bezsennością (w obu przypadkach mamy do czynienia z niewystarczającą ilością snu). Jednak w przypadku opisywanego schorzenia lęk przed snem jest tak silny, że u chorego pojawiają się nudności, zawroty głowy, drżenie rąk, a nawet ataki paniki. Jak najszybsze podjęcie leczenia somnifobii jest niezmiernie ważne, gdyż choroba ta może doprowadzić do wyniszczenia organizmu, a także uniemożliwić choremu normalne funkcjonowanie. Hipnofobia z roku na rok dotyka coraz większej ilości osób.
Somnifobia – przyczyny
Przyczyn somnifobii może być co najmniej kilka. Zdarza się, że za wystąpienie choroby odpowiada jeden czynnik, jednak często jest ich kilka.
Jedną z przyczyn może być tak zwane porażenie przysenne, czyli stan, który występuje w trakcie zasypiania, ewentualnie na etapie przechodzenia ze snu do czuwania. Charakteryzuje go całkowity paraliż mięśni (jedyne mięśnie, nad którymi mamy w tym momencie kontrolę są mięśnie gałek ocznych i mięśnie oddechowe). Jednocześnie osoba nim dotknięta ma pełną świadomość co się z nią dzieje. Paraliżowi często towarzyszą nieprzyjemne doznania takie jak dudnienie w uszach, uczucie niemocy, spadania, wykręcania ciała, strach, a także różnego rodzaje halucynacje. Na szczęście w wielu przypadkach stan paraliżu trwa dość krótko. Może przejść w sen lub wybudzenie.
Somnifobia często wywołana jest przez koszmarne sny. Mają one tak negatywny wpływ na psychikę chorego, że cierpi on na samą myśl o położeniu się spać.
Hipnofobia często diagnozowana jest u osób doświadczających silnego stresu, zaburzeń lękowych, poczucia utraty kontroli, nerwicy, czy depresji. Niekiedy stwierdza się ją także u ludzi mających skłonności do lunatykowania.
Czasem zdarza się, że silny lęk przed zasypianiem jest spowodowany traumatycznymi przeżyciami w trakcie snu, które miały miejsce w dzieciństwie. Może to być pożar, atak zwierzęcia lub człowieka, a nawet sytuacja, kiedy dziecko zauważyło, że po przebudzeniu nie było przy nim rodziców.
O ile zdiagnozowanie somnifobii u dorosłych nie jest trudne, o tyle w przypadku dzieci pojawiają się pewne problemy. Jest to związane z faktem, że najmłodsi często niechętnie chodzą spać, mają też różne kaprysy. W takiej sytuacji bardzo ważne jest uważne obserwowanie dziecka.
Jakie są objawy somnifobii?
Charakterystycznym objawem somnifobii jest paniczny lęk przed zasypianiem. Często towarzyszą mu takie objawy jak drżenie rąk, zawroty głowy, duszności, nadmierna potliwość ciała, ataki paniki, uderzenia gorąca, czy kołatanie serca.
Osoby zmagające się z hipnofobią czują się zagubione, mają problemy z mówieniem, a nawet jasnym myśleniem. W ciągu dnia często odczuwają niepokój, są również cały czas zmęczone.
Należy pamiętać, że u poszczególnych osób mogą wystąpić różne objawy. Niekiedy może być to tylko jeden, czasem więcej wymienionych objawów. W żadnym wypadku nie powinno się ich bagatelizować.
Somnifobia u osób dorosłych negatywnie wpływa na relacje chorego z najbliższymi osobami, a także współpracownikami. Może doprowadzić do poważnego wypadku, utraty pracy, a nawet rozpadu rodziny. Bardzo często zdarza się, że cierpiący na hipnofobię nie chcą rozmawiać o swojej chorobie, co tylko pogłębia ich problemy.
Konsekwencje braku snu
Człowiek potrzebuje określonej ilości snu (statystycznie jest to osiem godzin – czasem mniej, a czasem więcej) do prawidłowego funkcjonowania. Kiedy śpi za krótko odczuwa chroniczne zmęczenie. Naturalną konsekwencją niedoborów snu są problemy z pamięcią i koncentracją, rozdrażnienie, bóle głowy, nadwrażliwość na światło. Z czasem pojawiają się choroby psychiczne takie jak depresja czy nerwica.
Sen jest nam potrzebny do regeneracji, dlatego w momencie, gdy mamy go za mało dochodzi do zaburzeń funkcjonowania układu immunologicznego – zaczynamy częściej chorować.
Somnifobia – jak wygląda leczenie
Leczenie somnifobii nie jest proste (szczególnie wówczas, gdy chory nie chce rozmawiać o swoim schorzeniu). Stosowanie leków nasennych nie jest rozwiązaniem problemu, gdyż nie likwiduje jego przyczyn. Nawet jeśli uda się nam zasnąć szybciej, następnym razem strach i tak będzie nam towarzyszył.
Jedynym skutecznym sposobem na wyleczenie somnifobii wydaje się psychoterapia. Spotkania z dobrym terapeutą mogą nauczyć chorego kontroli nad emocjami, a w konsekwencji przezwyciężyć fobię. Uzupełnieniem terapii może być leczenie farmakologiczne (ma ono na celu jedynie złagodzenie objawów).
Podczas leczenia somnifobii znaczenie ma zrozumienie i wsparcie ze strony najbliższego otoczenia.
