Pieprz czarny należy do podstawowych przypraw w kuchni polskiej. Wielu z nas spożywa go codziennie. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że oprócz szerokich zastosowań kulinarnych pieprz posiada również walory lecznicze. W jaki sposób czarny pieprz wpływa na nasz organizm?
Czym jest pieprz czarny?
Pieprz czarny (łacińska nazwa to Piper nigrum L.) jest to tropikalna roślina, którą zaliczamy do rodziny pieprzowatych. Ma on postać pnącza o drewniejących dolnych częściach. Może osiągnąć nawet piętnaście metrów wysokości. Roślina posiada liczne korzenie powietrzne, które wyjątkowo łatwo się zakorzeniają. Pieprz posiada skórzaste liście, których długość dochodzi do ośmiu centymetrów. Kwiaty pieprzu są drobne, o dwóch pręcikach i jednym słupku, przypierają kolor seledynowo-biały. Owoce to kuliste pestkowce o średnicy pół centymetra, zebrane po dwadzieścia lub trzydzieści sztuk. Na początku są zielone, potem zmieniają barwę na żółto-czerwoną, a na końcu czernieją. Pieprz czarny pochodzi z południowo-wschodnich Indii. Współcześnie uprawia się go przede wszystkim dla owoców, które są jedną z najpopularniejszych przypraw na całym świecie.
Jakie wartości odżywcze posiada czarny pieprz?
W składzie czarnego pieprzu znajdziemy między innymi witaminy C i K, związki mineralne takie jak mangan, żelazo, potas, czy magnez.
Zdecydowanie najważniejszym składnikiem pieprzu jest alkaloid o nazwie piperyna (to ona jest odpowiedzialna za charakterystyczny ostry smak przyprawy). Zadaniem piperyny jest ochrona roślin przed chorobami, a także różnego rodzaju szkodnikami. Ma ona postać żółtych kryształków, które nie rozpuszczają się w wodzie (dlatego na nic się nie zda popijanie zbyt pieprznej potrawy dużą ilością wody). Piperyna działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, antynowotworowo (może ona niszczyć komórki nowotworowe, a jednocześnie być zupełnie bezpieczną dla zdrowych komórek), antyoksydacyjnie. Warto zdawać sobie sprawę, że zwiększa ona biodostępność pewnych substancji (między innymi witamin z grupy B, kurkuminy, czy niektórych leków). Co ciekawe piperyna może być również pomocna w pozbyciu się nadprogramowych kilogramów.
Pieprz czarny – wpływ na zdrowie
Pozytywny wpływ na zdrowie pieprzu wynika przede wszystkim z obecności w nim piperyny. Dodanie pieprzu do niektórych potraw sprawia, że nasz organizm lepiej przyswaja witaminy z grupy B, koenzym Q10, karotenoidy, polifenole, kurkuminę, czy selen. Posiłki z dodatkiem tej przyprawy stają się więc bardziej wartościowe.
Pieprz będzie pomocny osobom, które cierpią na różnego rodzaju problemy układu pokarmowego. Poprawia on trawienie, minimalizuje zaparcia, zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia biegunki, czy kolki. Potrawy z pieprzem zapobiegają tworzeniu się gazów jelitowych. Używanie większych ilości tej przyprawy przyspieszy oczyszczanie organizmu z toksyn.
Czarny pieprz może być pomocny w leczeniu stanów zapalnych górnych dróg oddechowych. Działa on antybakteryjnie i przeciwzapalnie, udrażnia górne drogi oddechowe. Posiada ponadto właściwości wykrztuśne.
Pieprz posiada silne właściwości przeciwutleniające, dlatego wspiera funkcjonowanie układu immunologicznego. Jego regularne spożywanie minimalizuje szkody, które wyrządzają w ludzkim organizmie wolne rodniki. Może nawet chronić przed niektórymi rodzajami nowotworów. Pamiętajmy, że wolne rodniki przyspieszają procesy starzenia się organizmu – z tego względu pieprz może mieć również działanie odmładzające.
Dzięki zawartości piperyny czarny pieprz wykazuje też właściwości neuroprotekcyjne. Warto wykorzystać go w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych – na przykład chorobie Parkinsona. Ma także właściwości przeciwdepresyjne (jego skuteczność porównywalna jest do niektórych antydepresantów).
Pieprz obniża ciśnienie krwi, dlatego chroni przed nadciśnieniem i innymi schorzeniami układu sercowo-naczyniowego. Usprawnia on pracę nerek, jest pomocny w leczeniu nefropatii cukrzycowej.
Czarny pieprz na odchudzanie
Warto również podkreślić, że piperyna posiada działanie termogenne – zwiększa temperaturę ciała, przez co przyspiesza metabolizm.
Jeżeli nie przepadamy za pikantnymi przyprawami, w sklepach i aptekach znajdziemy suplementy diety, które w swoim składzie zawierają piperynę.
Należy pamiętać, że pieprz nie jest cudownym środkiem na odchudzanie. Samo jego stosowanie nie będzie dawało efektów, jeśli nie zmienimy naszej diety i stylu życia.
Pieprz czarny – przeciwwskazania
Stosowanie czarnego pieprzu jest całkowicie bezpieczne gdy jesteśmy zdrowi. Zalecana bezpieczna dawka piperyny w ciągu dnia to 5 mg.
Zrezygnować z niego muszą osoby uczulone na tę przyprawę, cierpiący na wrzody żołądka i dwunastnicy, z podrażnioną śluzówką przewodu pokarmowego (pieprz dodatkowo nasili dolegliwości bólowe).
Przeciwwskazaniem do stosowania pieprzu jest karmienie piersią i ciąża.
