Parówki, czyli cienkie kiełbaski produkowane z mielonego mięsa cieszą się w Polsce ogromną popularnością. Można je kupić w każdym sklepie spożywczym. Dla wielu osób są nieodłącznym elementem śniadań. Służą też do przygotowywania znanych dań fast food – hot dogów. Co powinniśmy wiedzieć zanim sięgniemy po parówki?
Czym są parówki?
Parówki to produkt mięsny, wysokoprzetworzony, zaliczany do wędlin. Produkuje się je z mocno zmielonej masy mięsnej i innych dodatków. Mają one jednolitą konsystencję, nie wyczuwa się w nich kawałków mięsa, ani pozostałych składników (jeżeli zostały one użyte do przygotowania parówek). Często (choć nie zawsze) pokrywane są one miękką foliową osłonką. Współcześnie parówki produkowane są głównie z mięsa wieprzowego, mięsa drobiowego (zazwyczaj z kurczaka lub indyka), zdarza się również, że zawierają dodatek cielęciny. Parówki zalicza się do produktów o bardzo zróżnicowanej jakości – znajdziemy takie, które wyróżniają się bardzo dobrym składem, nie brakuje jednak wyrobów, których skład można określić jako bardzo zły. Jeżeli chodzi o normy prawne dotyczące parówek – wymogi nie są wyśrubowane. Wyroby sprzedawane pod nazwą parówki muszą zawierać przynajmniej 9% białka, nie więcej niż 40% tłuszczu, 69% wody, a także 3% soli. Parówki można spożywać zarówno na zimno, jak i na ciepło. Ich zwolennicy cenią je za delikatny smak.
Parówki – produkt kontrowersyjny
Parówki są produktem popularnym, a jednocześnie budzącym wiele kontrowersji. Część dietetyków odradza swoim pacjentom ich spożywanie. Zła opinia o parówkach spowodowana jest faktem, że jakość znacznej ilości tego typu produktów pozostawia wiele do życzenia.
Możemy spotkać się z opiniami, że do parówek dodawany jest papier toaletowy, co nie jest zgodne z prawdą. Gorszej jakości produkty zawierają jednak sporo składników, które mają niewiele wspólnego z mięsem. Do ich produkcji często wykorzystywane jest mięso oddzielone mechanicznie (MOM; wytyczne Unii Europejskiej wymuszają na producentach umieszczenie informacji na temat tego surowca na etykiecie produktu). Oddzielanie mechaniczne sprawia, że zawiera ono fragmenty kości i tkanki łącznej. MOM zawiera więcej tłuszczu i mniej białka niż mięso wykrawane.
Charakterystyczną cechą mięsa oddzielanego mechanicznie jest szybsze psucie się, dlatego producenci słabszej jakości parówek dodają do nich często wielu konserwantów, które przedłużają ich trwałość. W gorszej jakości parówkach znajdziemy fosforany (utrudniają one przyswajanie wapnia i w dłuższej perspektywie czasu mogą przyczynić się do zachorowania na osteoporozę) i cytryniany, które zwiększają zdolność białka do wiązania wody. W parówkach może znajdować się także błonnik, którego zadaniem jest sprawienie, żeby ich konsystencja bardziej przypominała mięso.
Warto zdawać sobie sprawę, że złej jakości parówki mogą składać się głównie z wody (zdarza się, że w tego typu wyrobach jest nawet 60% wody).
Do konserwantów często występujących w parówkach zaliczamy azotyn sodu (oznaczany symbolem E250). Jego zadaniem jest między innymi utrzymanie charakterystycznego, różowego koloru parówek, a także hamowanie namnażania bakterii i innych drobnoustrojów. Wzmacniacz smaku – glutaminian sodu (E621) u niektórych osób może spowodować reakcje alergiczne. Trzeba pamiętać, że jego zadaniem jest sprawienie, żeby smakowały nam produkty, które bez żadnych dodatków byłyby dla nas nieakceptowalne. Część badaczy jest też zdania, że E621 przyczynia się do rozwoju otyłości (a co za tym idzie również wielu innych chorób cywilizacyjnych).
Na niekorzyść parówek przemawia również fakt, że próżno w nich szukać witamin i związków mineralnych, które są niezbędne dla utrzymania ludzkiego organizmu w zdrowiu.
Niskiej jakości parówki mogą zawierać duże ilości soli, przez co są niewskazane między innymi dla osób chorujących na nadciśnienie.
Czy parówki są zdrowe?
Nie można jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie czy parówki są zdrowe. Wiele zależy od ilości i jakości mięsa użytego do ich produkcji, zawartości konserwantów i innych dodatków. Większa świadomość konsumentów sprawiła, że w sklepach pojawiły się parówki o dobrym składzie, które z pewnością nam nie zaszkodzą. Przy wyborze tego typu wyrobów nie należy sugerować się deklaracjami producentów (którym zależy przede wszystkim na tym, żeby sprzedać swój produkt). Przed zakupem parówek musimy uważnie przeczytać etykietę.
Jak kupić dobrej jakości parówki?
Jeżeli zależy nam na dobrej jakości parówkach uważnie zapoznajmy się z ich etykietą (zazwyczaj im krótszy jest skład, tym lepszej jakości produkt). Warto też sugerować się ceną. Zazwyczaj najtańsze wyroby charakteryzują się niską ceną, za dobrej jakości parówki musimy zapłacić więcej. Z drugiej strony nie trudno o drogie parówki o bardzo słabym składzie.
Parówki dobrej jakości i zarazem smaczne składają się w równych proporcjach z mięsa chudego i tłustego. Za chude mięso sprawia, że produkt jest suchy i może się rozwarstwiać. Tłuszcz w parówkach w większości pochodzi ze skórek i jeżeli ich zawartość nie jest wyższa niż 5% nie można mieć zastrzeżeń. Najlepiej jest wybierać parówki, w których zawartość mięsa jest większa niż 90%.
Pamiętajmy, że wysokiej jakości parówki nie zawierają mięsa oddzielanego mechanicznie (jego obecność musi być zaznaczona na etykiecie). Nie zaleca się również kupowania parówek posiadających dużą ilość substancji wypełniających (na przykład błonnika). Wprawdzie wypełniacze zazwyczaj nie są szkodliwe, jednak ich obecność to dla nas sygnał, że mamy do czynienia z produktem niskiej jakości. W wysokiej jakości parówkach nie ma ekstraktu drożdżowego i innych wzmacniaczy smaku, maltodekstryny, czy zagęstników.
W parówkach mogą znajdować się glukoza, regulatory kwasowości, czy przeciwutleniacze (w wielu wypadkach taką funkcję pełni w parówkach witamina C). Nie są one szkodliwe, choć wysokiej jakości produkt ich nie zawiera.
Wysokiej jakości parówki nie zawierają nadmiernej ilości soli. Pamiętajmy, że dzienne spożycie soli nie powinno przekraczać 5 g.
Jakość parówek często można ocenić po ich smaku. Te bardzo słabej jakości rozpływają się w ustach, ich konsystencję można określić mianem „mydlanej”. Natomiast najlepsze parówki są zazwyczaj twarde i zbite, co świadczy to tym, że w ich składzie znajduje się przede wszystkim mięso.
Czy wszystkie parówki dla dzieci są bezpieczne?
Etykiety parówek należy dokładnie czytać nawet wówczas, gdy wyrób jest specjalnie dedykowany najmłodszym. Niestety również i parówki dla dzieci mogą posiadać bardzo zły skład. Przy wyborze parówek dla dzieci należy kierować się takimi samymi zasadami jak wówczas, gdy kupujemy wędliny dla dorosłych. W ich składzie powinno znajdować się przede wszystkim mięso i jak najmniejsza ilość dodatków.
Większość dzieci lubi parówki. Mają one delikatny smak, zawierają dużo białka i są bardzo „praktyczne”. Trzeba mieć świadomość, że nawet dobrej jakości parówki mogą stanowić zagrożenie dla najmłodszych ze względu na zawartość soli. Zapotrzebowanie na sól u dzieci i niemowląt jest znacznie niższe niż u dorosłych. Duża ilość soli w diecie jest wielkim wyzwaniem dla dopiero rozwijających się nerek. Jeżeli więc zamierzamy podawać dzieciom parówki, postarajmy się, żeby było to nie częściej niż trzy razy w tygodniu (jednorazowo po jednej parówce).
Choć parówki nie cieszą się współcześnie najlepszą opinią, są smaczne i łatwe w przygotowaniu. Ich atutem jest też wysoka zawartość białka. Jeżeli lubimy parówki, nie musimy z nich rezygnować. Koniecznie jednak wybierajmy wyroby, które cechują się najlepszym składem.
