Problemy z pamięcią i koncentracją nie są wcale zarezerwowane dla osób w podeszłym wieku. Doświadczają ich już osoby bardzo młode. Często, kiedy zaczynamy zapominać o podstawowych rzeczach, wpadamy w panikę. Czujemy, że z naszym mózgiem dzieje się coś niedobrego. Niektórzy obawiają się o swoją sprawność intelektualną i codzienne funkcjonowanie. Na szczęście pamięć i koncentrację możemy szybko poprawić. Jeżeli chcemy cieszyć się jasnym umysłem do późnych lat życia – powinniśmy trenować je codziennie. Przedstawiamy kilka sprawdzonych sposobów na poprawę pamięci i koncentracji.
Przede wszystkim sen
Niezależnie od tego jak sprawny jest nasz mózg, już jedna nieprzespana noc może w dużej mierze pogorszyć pamięć i koncentrację. Brak snu sprawia, że przestajemy myśleć logicznie, nie możemy się skupić. W takim stanie nie ma mowy o nauce. Kiedy nieprzespane noce się powtarzają, kondycja naszego mózgu jest coraz gorsza. W skrajnych wypadkach niedobór snu może doprowadzić nawet do wystąpienia chorób psychicznych.
Możemy temu zapobiec w tylko jeden sposób – zadbajmy o higienę snu. Przede wszystkim starajmy się kłaść i wstawać o stałych godzinach. Pamiętajmy, że duże znaczenie ma to ile śpimy. Dorosły człowiek potrzebuje zazwyczaj od ośmiu do dziewięciu godzin snu na dobę. Niezależnie od tego jak bardzo jesteśmy zapracowani, w dłuższej perspektywie czasu nie możemy zrezygnować ze snu, ani też znacznie go skrócić. Prędzej czy później odbije się to na jakości funkcjonowania naszego mózgu.
Jeżeli mamy problemy z zasypianiem, postarajmy się je wyeliminować. Przede wszystkim przygotujmy miejsce, w którym spędzamy noc – musi być ono w pełni zacienione, co więcej – nie może być w nim zbyt gorąco (optymalna temperatura to osiemnaście stopni Celsjusza).
Osoby, które śpią niespokojnie powinny przed snem spróbować ziół takich jak dziurawiec, melisa, czy kozłek lekarski – pomogą się nam one wyciszyć. Korzystny wpływ na pamięć i koncentrację wykazuje również szałwia.
Pamiętajmy jednak, że niekorzystny wpływ na mózg ma także nadmiar snu.
Odpowiednia dieta
Kiedy obserwujemy u siebie kłopoty z pamięcią i koncentracją, być może jest to sygnał, że stosujemy nieodpowiednią dietę. Współcześnie jeszcze niewielu ludzi zdaje sobie sprawę jak ogromny wpływ na jakość funkcjonowania mózgu ma sposób żywienia. Pamiętajmy, że żywność, którą spożywamy jest paliwem zarówno dla ciała, jak i mózgu.
W przypadku gdy czujemy, że nasz mózg nie działa prawidłowo, być może warto jest pomyśleć o zmianach w menu. Dieta, która pozytywnie wpływa na pamięć i koncentrację jest wolna od żywności wysoko przetworzonej. Zalecana jest całkowita rezygnacja z dań typu fast-food, słodyczy, słonych przekąsek, napojów gazowanych, czy dosładzanych soków.
Ważnym elementem diety poprawiającej pamięć i koncentrację są warzywa i owoce, które zawierają ogromne ilości witamin, minerałów, a także błonnika. Warto jeść duże ilości produktów pełnoziarnistych, bogatych między innymi w minerały, a także witaminy z grupy B, które pozytywnie wpływają na funkcjonowanie mózgu. Dieta dla mózgu powinna zawierać duże ilości zdrowych tłuszczów – znajdziemy je między innymi w siemieniu lnianym, tłustych rybach morskich, orzechach, czy awokado (szczególnie pozytywny wpływ na mózg mają nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3).
Od czasu do czasu można pozwolić sobie na zjedzenie kilku kostek gorzkiej czekolady (ale tylko takiej, która zawiera przynajmniej siedemdziesiąt procent kakao).
Mózg będzie pracował efektywniej jeżeli będziemy unikali długich przerw pomiędzy posiłkami. Warto jeść kilka niewielkich posiłków dziennie średnio co trzy lub cztery godziny. Dłuższa przerwa może spowodować spadek glukozy we krwi, a w efekcie doprowadzić nas do rozdrażnienia i problemów z pamięcią i koncentracją.
Dbajmy o prawidłowe nawodnienie organizmu
Nasz mózg ma postać galaretowatej masy, która w większości składa się z wody. Kiedy pijemy zbyt mało, odbija się to negatywnie na naszym samopoczuciu, nie jesteśmy również w stanie efektywnie się uczyć. Do picia wybieramy przede wszystkim niegazowaną wodę mineralną lub źródlaną – pijemy co najmniej dwa litry dziennie (podczas upalnych dni znacznie więcej). Ważne jest także, żeby pić wodę powoli, małymi łyczkami. Unikamy wypijania litra naraz.
Jeżeli nie możemy obejść się bez kofeiny, zamiast kawy wybierajmy yerba mate. Podobnie jak kawa działa ona pobudzająco, jednak nie jest to efekt krótkotrwały. Picie yerba mate nie otępia, co więcej nie wypłukuje z organizmu ważnych minerałów.
Zdecydowanie unikajmy napojów energetycznych zawierających duże ilości kofeiny. Pomagają one zaledwie na chwilę. Należy liczyć się z tym, że kilkadziesiąt minut po ich spożyciu będziemy czuć się znacznie gorzej.
Treningi dla mózgu
Trenowanie mózgu jest tak samo ważne jak ćwiczenie mięśni. Będzie on funkcjonował sprawnie, jeżeli tylko będziemy często z niego korzystali. Pamiętajmy, że nasz mózg jest leniwy. Chętnie korzysta ze schematów, zazwyczaj nie lubi uczyć się nowych rzeczy. W trosce o swoje zdrowie powinniśmy jednak go do tego zmusić. Na początku może być ciężko, jednak po pewnym czasie mózg zacznie przyzwyczajać się do regularnych wyzwań.
Sposobów na treningi pamięci i koncentracji jest wiele. Przede wszystkim uczmy się nowych rzeczy – świetnie sprawdzą się języki obce. Dobrze jest regularnie rozwiązywać zadania matematyczne, grać w gry planszowe. Co ciekawe bardzo korzystny wpływ na mózg mają także gry zespołowe.
W sieci znajdziemy wiele stron przeznaczonych do trenowania mózgu – z pewnością warto jest z nich skorzystać.
W chwili, gdy myjemy zęby, weźmy szczoteczkę do innej ręki niż zazwyczaj. Znakomitym sposobem na synchronizację półkul mózgowych jest żonglowanie. Kiedy wracamy z pracy do domu, wybierzmy inną drogę niż zazwyczaj. Dla naszego mózgu będzie to przełamanie schematu i nowe wyzwanie.
Bardzo korzystny wpływ na funkcjonowanie mózgu ma czytanie. Duże znaczenie ma jednak to jakie lektury wybieramy. Świetnie sprawdzą się wielowątkowe kryminały, które wymagają od nas wytężenia pamięci w celu zapamiętania wszystkich wątków.
Starajmy się regularnie uczyć nowych rzeczy. Być może warto wybrać się na kurs lub szkolenie z dziedziny, z którą nie mieliśmy dotychczas styczności. Nie dajmy sobie wmówić, że uczenie się w pewnym wieku nie ma już sensu. Dziś wiemy, że ludzki mózg jest w stanie z sukcesami uczyć się całe życie. A im więcej wyzwań przed nim stawiam, tym dłużej jest sprawny.
Aktywność fizyczna dla sprawnego mózgu
Nasza pamięć i koncentracja z pewnością się poprawią, kiedy zaczniemy ćwiczyć. Regularna, umiarkowana aktywność fizyczna ma zbawienny wpływ nie tylko na nasze ciało, ale również mózg. Sport nas uspokaja, sprawia też, że czujemy się szczęśliwsi (po zakończeniu ćwiczeń nasz organizm zaczyna wytwarzać endorfiny, które nazywane są niekiedy hormonami szczęścia).
Róbmy przerwy w pracy
Jeżeli zauważamy, że nasza praca przestaje być efektywna, być może jest to sygnał, że organizm potrzebuje odpoczynku. Nasz mózg jest tak skonstruowany, że nie potrafi bez przerwy pracować na najwyższych obrotach. Z tego względu warto robić mu kilkuminutowe przerwy w pracy. Koncentracja u większości osób się poprawi, jeżeli po czterdziestu minutach intensywnej pracy nastąpi pięciominutowa przerwa. Podczas tej chwili przerwy dobrze jest wstać i wykonać kilka ćwiczeń, ewentualnie wybrać się na krótki spacer.
Redukcja stresu
Nadmierny, chroniczny stres jest zabójczy dla naszego mózgu, a tym samym dla pamięci i koncentracji. Udowodniono, że ludzkie mózgi, które poddawane są ciągłemu działaniu stresu zaczynają się kurczyć.
Większość z nas zaobserwowała zapewne, że silny stres praktycznie uniemożliwia przyswajanie informacji. Z kolei na egzaminie może sprawić, że wylecą nam z głowy odpowiedzi na pytania, na które w innych warunkach odpowiedzielibyśmy bez najmniejszego problemu.
Choć całkowita redukcja stresu jest niemożliwa, a wręcz niewskazana (umiarkowany pełni wiele ważnych funkcji), warto zrobić wszystko, żeby zmniejszyć jego poziom.
Sposobów na redukcję stresu jest wiele. U niektórych osób dobrze sprawdzi się uprawianie sportu, u innych lepsze efekty da medytacja. W przypadku przewlekłego stresu, z którym nie możemy sobie poradzić, dobrze jest rozważyć psychoterapię.
