Mleczko pszczele to produkowana przez pszczoły substancja, której lecznicze i kosmetyczne właściwości doceniano już w starożytnym Egipcie, Grecji i Chinach. Czym dokładnie jest mleczko pszczele? Jakie wartości posiada? W jaki sposób mleczko pszczele wpływa na nasze zdrowie i urodę?
Czym jest mleczko pszczele?
Mleczko pszczele (z języka angielskiego Royal Jelly) jest wydzieliną ślinianek pszczół robotnic, która stanowi pożywienie dla larw pszczół (żywią się nim nie dłużej niż trzy dni; jedynie larwy królowej są obficie karmione mleczkiem pszczelim), a także dla królowej. Wytwarzają je pszczoły 7, a maksymalnie 14-dniowe. Mleczko pszczele ma postać kremowej, gęstej, bezwonnej, gorzkiej, białej lub żółtawej substancji o charakterystycznym perłowym połysku. Mleczko pszczele jest pełne cennych substancji odżywczych. Z jego właściwości od wieków korzysta medycyna tradycyjna. Mleczko pszczele pozyskiwane jest od połowy maja do końca lipca. Z pięciu mateczników pozyskuje się zaledwie 1 g mleczka pszczelego.
Mleczko pszczele – skład
W skład mleczka pszczelego wchodzą białka, węglowodany (cukry znajdujące się w mleczku pszczelim to przede wszystkim fruktoza i glukoza, choć znajdziemy również pewne ilości maltozy, sacharozy i gencjobiozy), kwasy tłuszczowe (zarówno nasycone, jak i nienasycone), woda (stanowi ona nawet 66% mleczka). Mleczko pszczele jest szczególnie bogate w witaminy z grupy B, witaminy C, D, E, acetylocholinę, aminokwasy (mleczko pszczele może zawierać od 18 do 25 aminokwasów, które charakteryzują się bardzo wysoką przyswajalnością), minerały takie jak:
– żelazo,
– wapń,
– krzem,
– fosfor,
– miedź,
– chlor,
– nikiel,
– siarka,
– kobalt,
– bizmut,
– mangan.
Mleczko pszczele zawiera też kwasy organiczne – kwas mlekowy i pirogronowy. W mleczku pszczelim znajdują się wszystkie niezbędne człowiekowi substancje pokarmowe.
Mleczko pszczele – wpływ na układ immunologiczny
Jedną z udowodnionych właściwości mleczka pszczelego jest wspieranie układu immunologicznego. Związki w nim zawarte wykazują silne działanie antyoksydacyjne. Regularne przyjmowanie mleczka pszczelego może zmniejszać stres oksydacyjny, a także przeciwdziałać utlenianiu lipidów. Dowiedziono, że chroni ono DNA przed negatywnym wpływem wolnych rodników (co zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia mutacji materiału genetycznego, a tym samym chroni przed wieloma poważnymi chorobami).
Warto wspomnieć, że istnieją badania dowodzące, że przyjmowanie mleczka pszczelego nasila produkcję komórek układu odpornościowego, których zadaniem jest unieszkodliwianie patogenów.
Mleczko pszczele wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne (świeże mleczko działa przeciwbakteryjnie nawet po rozcieńczeniu w proporcji 1:1000) i przeciwnowotworowe. Aktywne substancje zawarte w mleczku pszczelim hamują rozwój drożdżaków i pleśni niebezpiecznych dla organizmu człowieka. Co więcej dowiedzione jest jego działanie na wirusy grypy, opryszczki pospolitej, świnki, a nawet na pierwotniaki. Właściwości przeciwdrobnoustrojowe posiada głównie kwas 10-hydroksy-2-decenowemu i obecna w Royal Jelly – royalizyna.
Ze względu na powyższe właściwości zaleca się spożywanie mleczka pszczelego w okresach, kiedy jesteśmy szczególnie podatni na infekcje.
Mleczko pszczele – wpływ na układ nerwowy
Mleczko pszczele wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego. Udowodniono, że regularna suplementacja Royal Jelly poprawia pamięć i koncentrację, zwiększa odporność organizmu na stres, przeciwdziała uzależnieniom (jest ono w stanie likwidować negatywne symptomy odstawienia używek, takie jak na przykład drżenie rąk, chaotyczne myślenie, uczucie niepokoju), zwiększa poziom energii.
W mleczku pszczelim znajdują się nienasycone kwasy tłuszczowe, które zwiększają produkcję neuronów, a równocześnie zmniejszają ilość komórek glejowych. Mleczko zawiera także acetylocholinę, która jest neuroprzekaźnikiem w centralnym i obwodowym układzie nerwowym. Przyjmowanie Royal Jelly zalecane jest studentom i osobom pracującym umysłowo, gdyż zawarte w niej substancje zwiększają wydolność ludzkiego mózgu.
Mleczko pszczele jest wartościowym produktem dla osób starszych, gdyż znajduje zastosowanie w profilaktyce choroby Alzheimera (jest to spowodowane między innymi obecnością acetylocholiny). Suplementacja Royal Jelly może przeciwdziałać zmianom zwyrodnieniowym i przyspieszać procesy odbudowy obumarłych komórek nerwowych.
Niezwykła substancja jaką jest mleczko pszczele pomaga w leczeniu depresji, wzmaga apetyt, a także przeciwdziała bezsenności.
Mleczko pszczele a funkcjonowanie układu pokarmowego
Ze względu na działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne mleczko pszczele pomaga w leczeniu między innymi wrzodów żołądka i dwunastnicy, nadżerkowego zapalenia żołądka. Ze względu na wysokie pH mleczko pszczele może neutralizować działanie kwasu solnego.
Mleczko pszczele przyspiesza przemianę materii i pomaga oczyszczać organizm z toksyn (działa więc ochronnie na wątrobę).
Zastosowanie mleczka pszczelego w kosmetyce
Royal Jelly jest bardzo cenionym surowcem kosmetycznym, gdyż zawarte w nim związki stymulują metabolizm komórkowy, regulują pracę gruczołów łojowych, poprawiają nawilżenie i elastyczność skóry, działają tonizująco. Istnieją badania sugerujące, że mleczko pszczele może powstrzymywać łysienie plackowate i łojotokowe.
Współcześnie mleczko pszczele dodawane jest do kosmetyków o działaniu liftingującym, przeciwtrądzikowym, regeneracyjnym, odmładzającym (zawarte w nim fitoestrogeny poprawiają sprężystość skóry, wygładzają i zmniejszają widoczność zmarszczek), nawilżającym.
Z dobroczynnego działania kosmetyków zawierających mleczko pszczele mogą korzystać osoby w każdym wieku, z różnymi problemami skórnymi. Jedynym przeciwwskazaniem do stosowania tego typu preparatów jest alergia na produkty pszczele.
Inne właściwości mleczka pszczelego
Mleczko pszczele wspomaga pracę układu sercowo-naczyniowego, gdyż rozszerza naczynia krwionośne i obniża ciśnienie. Zmniejsza prawdopodobieństwo takich chorób jak na przykład miażdżyca.
Royal Jelly mogą wykorzystać sportowcy, gdyż zawarte w nim związki mogą zmniejszać zmęczenie fizyczne. Mleczko pszczele będzie wspomagać organizm w leczeniu grzybicy.
Kobiety w ciąży (jedynie pod kontrolą lekarza) docenią fakt, że mleczko pszczele zmniejsza ryzyko poronienia.
Dodatkowo mleczko pszczele stymuluje owulację i wspomaga płodność u kobiet, pobudza produkcję pokarmu w okresie laktacji (kobiety karmiące piersią powinny suplementować je pod kontrolą lekarza), zwiększa poziom progesteronu u kobiet ciężarnych, łagodzi przykre objawy towarzyszące menopauzie, zmniejsza objawy napięcia przedmiesiączkowego (PMS) u kobiet, zwiększa libido, wspiera leczenie impotencji u mężczyzn, a dodatkowo poprawia jakość spermy.
Mleczko pszczele znajduje zastosowanie w profilaktyce cukrzycy, gdyż obniża poziom glukozy we krwi, zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę, zmniejsza również ryzyko wystąpienia powikłań cukrzycy (między innymi stopy cukrzycowej).
Przeciwwskazania do stosowania mleczka pszczelego
Mleczko pszczele posiada wiele dobroczynnych właściwości, jednak należy pamiętać, że jest silnym alergenem (istnieją przypadki śmierci po jego spożyciu). Z tego względu nie zaleca się jego spożywania osobom mającym alergię na produkty pszczele.
W przypadku Royal Jelly niezwykle ważne jest odpowiednie dawkowanie. Spożycie zbyt dużej ilości mleczka pszczelego u niektórych osób może doprowadzić do reakcji alergicznych, duszności, bólów i obrzęków gardła. Niekiedy przedawkowanie może przyczynić się do krwawienia okrężnicy, co wiąże się z krwawymi biegunkami i ostrymi bólami brzucha.
Przeciwwskazaniem do spożywania mleczka pszczelego jest ciąża i karmienie piersią (nie wiemy, czy jest ono szkodliwe, jednak jak do tej pory brak jest wystarczających badań potwierdzających bezpieczeństwo Royal Jelly u tych osób).
Osoby mające niskie ciśnienie lub przyjmujące leki obniżające ciśnienie tętnicze powinny zdawać sobie sprawę, że mleczko pszczele dodatkowo je obniży.
Jak dawkować mleczko pszczele?
Odpowiednie dawkowanie mleczka pszczelego jest ogromnie ważne, gdyż jedynie ono pozwala nam czerpać korzyści z tego wyjątkowego produktu. Zalecana dzienna dawka waha się od 500 do 2000 mg. Najlepiej jest przyjmować mleczko pszczele na czczo lub na około godzinę przed planowanym posiłkiem. Suplementacja powinna trwać jednorazowo nie dłużej niż sześć do ośmiu tygodni. Zaleca się przeprowadzenie trzech lub czterech kuracji w ciągu roku.
Jeżeli chcemy wzmocnić korzystny wpływ Royal Jelly na układ nerwowy, obniżyć poziom stresu, ustabilizować nastrój, poprawić pamięć i zdolności poznawcze, możemy łączyć je z brahmi, wąkrotą azjatycką, różeńcem górskim, miłorzębem japońskim, męczennicą, czy ashwagandhą. Jeżeli połączymy mleczko pszczele z tragankiem błoniastym, jagodami goji czy cytryńcem, wzmocnimy jego właściwości, przeciwutleniające, spowalniające procesy starzenia. Zmniejszymy również ryzyko zachorowania na choroby neurodegeneracyjne, czy choroby układu krążenia.
W przypadku, gdy najbardziej zależy nam na podniesieniu poziomu energii, poprawie libido, czy zwiększeniu wytrzymałości organizmu spróbujmy połączyć mleczko pszczele z żeń-szeniem, korzeniem maca, czy maczużnikiem. Nasz organizm będzie szybciej zwalczał wszelkiego rodzaju infekcje, gdy połączymy suplementację Royal Jelly z przyjmowaniem imbiru, kurkumy, miodu, czy propolisu.
Przechowywanie mleczka pszczelego
Należy zdawać sobie sprawę, że mleczko pszczele to produkt nietrwały. Przez pszczoły jest ono wykorzystywane na bieżąco. Przechowywanie go w temperaturze pokojowej doprowadzi do zmiany barwy na żółtą i wysychania. Jeżeli chcemy korzystać z mleczka pszczelego przez dłuższy czas, powinniśmy przechowywać je w szczelnie zamkniętym opakowaniu, w chłodnym i ciemnym miejscu. W lodówce Royal Jelly może być przechowywane nawet przez dwanaście miesięcy.
Sprawdzonymi sposobami na przedłużenie trwałości mleczka pszczelego jest jego konserwacja miodem lub alkoholem, a także liofilizacja (wydłuża ona termin przydatności do spożycia nawet o pięć lat).
Czy wiesz, że:
– Królowa pszczół, która karmiona jest tylko i wyłącznie mleczkiem pszczelim żyje nawet czterdzieści razy dłużej niż inne pszczoły. To właśnie mleczko pszczele sprawia, że królowa w pełni się rozwija i staje się zdolna do znoszenia i zapłodnienia jaj. Pozostałe pszczoły otrzymują mleczko jedynie przez trzy pierwsze dni życia.
– Mleczko pszczele przeznaczone dla larwy królowej matki zawiera większą ilość hormonów płciowych – estradiolu, testosteronu, progesteronu. Warunkują one jej dojrzewanie płciowe.
– Wiedza o właściwościach mleczka pszczelego została rozpowszechniona przez pszczelarza dr Caillasa z Orleanu. W 1953 napisał książkę pt. “Pszczoły źródłem młodości i witalności”.
– Inne stosowane nazwy mleczka pszczelego to Bee Spit, Honey Bee Milk, Jalea Real, Royal Bee Jelly, Apis mellifera, czy Bee Saliva.
