Kolka wątrobowa to bardzo nieprzyjemna dolegliwość, która niemal trzy razy częściej dotyka kobiet (zwłaszcza kobiet dojrzałych – po czterdziestym roku życia) niż mężczyzn. Czym dokładnie jest kolka wątrobowa? W jaki sposób objawia się to schorzenie? Jak leczyć kolkę wątrobową?
Co to jest kolka wątrobowa?
Mianem kolki wątrobowej (inna nazwa to kolka żółciowa) nazywamy dolegliwość, która objawia się silnym i długotrwałym bólem pod żebrami z prawej strony. Ból może utrzymywać się od pół godziny do nawet kilku godzin. W wielu wypadkach promieniuje on aż do pleców. Schorzenie dotyczy przede wszystkim kobiet, które ukończyły czterdziesty rok życia, a dodatkowo cierpią na nadwagę lub otyłość. Chociaż kolka wątrobowa sama w sobie nie jest chorobą, niekiedy może być zwiastunem poważnych dolegliwości. W przypadku tej dolegliwości konieczne jest podjęcie leczenia i zmiana diety, gdyż zignorowanie jej może prowadzić do powikłań.
Jakie są przyczyny kolki wątrobowej?
Atak kolki wątrobowej świadczy zazwyczaj o tym, że nasz pęcherzyk żółciowy jest przeciążony. Nieodpowiednia dieta sprawia, że z czasem w woreczku żółciowym zaczynają tworzyć się złogi, które utrudniają przepływ żółci, co w konsekwencji kończy się silnym bólem.
Dieta, która przyczynia się do zaburzeń pracy wątroby jest bogata w żywność wysokoprzetworzoną, a także duże ilości tłuszczu (szczególnie niebezpieczny jest tłuszcz pochodzenia zwierzęcego). Należy zdawać sobie sprawę, że do zadań wątroby zalicza się między innymi wytwarzanie żółci, która jest potrzebna do trawienia tłuszczów. Co równie ważne – wątroba usuwa z organizmu toksyny. Złe nawyki żywieniowe sprawiają, że narząd ten ma znacznie więcej pracy niż w przypadku, gdy człowiek odżywia się prawidłowo. Ból pojawia się zazwyczaj po spożyciu tłustego posiłku.
Inną przyczyną kolki wątrobowej może być kamica żółciowa.
Warto zdawać sobie sprawę, że w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia kolki wątrobowej znajdują się:
- chorzy na cukrzycę,
- osoby starsze,
- ludzie, u których stwierdzono podwyższony poziom cholesterolu,
- a także kobiety przyjmujące tabletki antykoncepcyjne (dotyczy to środków, które są metabolizowane w wątrobie).
W jaki sposób objawia się kolka wątrobowa?
Najbardziej charakterystycznym objawem kolki wątrobowej jest silny, przeszywający ból, który zlokalizowany jest z prawej strony ciała pod żebrami, ewentualnie w prawej górnej części brzucha. Ból pojawia się nagle i utrzymuje długo – w wielu wypadkach trwa on nawet do kilku godzin. Jest on często tak silny, że promieniuje do łopatki i do ramienia.
Inne objawy towarzyszące kolce wątrobowej to nudności i wymioty, zgaga, nadmierne pocenie się, wysoka temperatura ciała. W szczególnie ciężkich przypadkach obserwuje się wymioty żółcią.
Kolka wątrobowa w większości wypadków jest objawem kamicy żółciowej. Choroba ta polega na gromadzeniu się złogów, a konkretnie kamieni żółciowych (składają się one z cholesterolu lub bilirubiny), które zamykają drogi żółciowe. W momencie, kiedy kamień przemieści się przez drogi żółciowe i dotrze do dwunastnicy, dolegliwości bólowe najczęściej ustają (lub przynajmniej słabną).
Kolka wątrobowa – diagnoza
W przypadku wystąpienia objawów kolki wątrobowej należy niezwłocznie udać się do lekarza. Zazwyczaj zleca on badania krwi, a także USG dróg żółciowych i wątroby. W przypadku, gdy badania te nie wykażą nieprawidłowości, jest niemal pewne, że kolka została wywołana nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi.
Jak wygląda leczenie kolki wątrobowej?
Kolka wątrobowa to przede wszystkim bardzo silny ból, dlatego w pierwszej kolejności stosuje się leczenie mające na celu jego uśmierzenie. W tym celu podaje się choremu leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Sposobem na zmniejszenie dolegliwości bólowych jest również przykładanie termoforu lub ciepłych kompresów do brzucha.
Niekiedy dobre efekty można uzyskać stosując leki rozkurczowe, czy preparaty ziołowe.
Zdarza się, zwłaszcza w przypadku często występujących ataków kolki wątrobowej, że lekarz zaleca wycięcie woreczka żółciowego.
Współcześnie wykonuje się także zabieg nazywany endoskopową cholangiopankreatografią wsteczną (ECPW) z protezowaniem dróg żółciowych, ewentualnie poszerzeniem ich ujścia do dróg żółciowych. Dzięki niemu kamienie mogą przedostawać się z pęcherzyka żółciowego do dwunastnicy.
Jak powinna wyglądać dieta osób cierpiących na kolkę wątrobową?
W przypadku takiej dolegliwości jak kolka wątrobowa, bardzo pomocna może okazać się odpowiednia dieta. Do najważniejszych zaleceń żywieniowych należy rezygnacja z żywności wysokoprzetworzonej, a także unikanie spożywania nadmiernych ilości tłuszczu (zwłaszcza tłuszczu pochodzenia zwierzęcego), alkoholu i soli.
Bardzo ważnym składnikiem diety zapobiegającej kolce wątrobowej jest białko. Powinno ono pochodzić z odtłuszczonych serów twarogowych, chudego mleka, chudego mięsa i wędlin, a także ryb.
Należy zrezygnować ze smażenia na tłuszczu. Do najlepszych sposobów obróbki termicznej należą gotowanie na parze, pieczenie w folii, gotowanie w małej ilości wody.
Dieta powinna być tak skomponowana, żeby umożliwić nam utratę zbędnych kilogramów (kolka wątrobowa jest często problemem ludzi otyłych).
Zaleca się spożywanie nawet pięciu posiłków dziennie i unikanie zbyt długich przerw pomiędzy posiłkami – może to spowodować zastój żółci.
