Kasza jęczmienna jest popularnym dodatkiem do obiadów i często gości na polskich stołach. Cenimy ją za walory smakowe, choć należy pamiętać, że jest ona bardzo zdrowa. Dzięki kaszy jęczmiennej stworzymy smaczny, pełnowartościowy posiłek, który pozytywnie wpłynie na układ nerwowy, a dodatkowo ułatwi odchudzanie. Co powinniśmy wiedzieć o kaszy jęczmiennej? Jak wybrać tę najlepszą?
Czym jest kasza jęczmienna?
Kasza jęczmienna jest to kasza produkowana z ziaren jęczmienia zwyczajnego – rośliny zaliczanej do rodziny wielichowatych. Kaszę produkuje się z ziaren wyrównanych, posiadających cienką łuskę, szklistych, posiadających jasne bielmo i charakteryzujących się wysoką zawartością białka. Wyróżniamy kilka rodzajów kaszy jęczmiennej: pęczak, pęczak obtaczany (nazywany również pęczakiem jęczmiennym kujawskim), kaszę jęczmienną łamaną (znaną także jako kasza jęczmienna wiejska), kaszę perłową (inaczej nazywaną kaszą jęczmienną mazurską, a także kaszę perłową prażoną. Kasza jęczmienna jest dobrym źródłem białka, błonnika, witamin A, E i K, witamin z grupy B, a także minerałów.
Kasza jęczmienna – jakie ma właściwości?
Właściwości kaszy jęczmiennej są imponujące i zachęcają, żeby spożywać ją jak najczęściej. Jest ona znakomitym zamiennikiem ryżu i ziemniaków. Zawiera szereg witamin: A, E, K, a także duże ilości witamin z grupy B (B1, B2, B3, B5, B6, B9, B12), które są bezcenne jeżeli chodzi o prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i nie tylko.
Kasza jęczmienna to także związki mineralne. Znajdziemy w niej mangan, magnez, selen, cynk, żelazo, miedź, krzem, molibden i pewne ilości wapnia.
Kasza jęczmienna to ponadto źródło beta-glukanu, czyli rozpuszczalnego błonnika pokarmowego, który ma pozytywny wpływ na gospodarkę lipidową organizmu, obniża poziom cukru we krwi, zapewnia nam również uczucie sytości przez wiele godzin po posiłku.
Jedząc kaszę jęczmienną dostarczamy naszemu organizmowi białko – w 100 g kaszy jest aż 13 g białka.
Jakie rodzaje kasz jęczmiennych znamy?
Kasza jęczmienna powinna cechować się szarą barwą. Dopuszczalny jest żółty lub zielonkawy odcień. Dzięki wysokiej zawartości białka kasza jest wyjątkowo wytrzymała na uszkodzenia mechaniczne, a podczas gotowania nie rozkleja się.
Na sklepowych półkach znajdziemy różne odmiany kaszy jęczmiennej. Jedną z nich jest pęczak, czyli po prostu całe ziarno, które pozbawione zostało łuski. Charakteryzuje się on najwyższą zawartością składników odżywczych spośród wszystkich kasz.
Pęczak obtaczany (spotykany także pod nazwą pęczak jęczmienny kujawski) to podobnie jak pęczak całe ziarno bez łuski, ale dodatkowo jest ono obtaczane i polerowane.
Kasza jęczmienna wiejska (czyli kasza jęczmienna łamana) to rodzaj kaszy, którą pozyskuje się z pokrajanego, obłuszczonego, a dodatkowo niepolerowanego ziarna. Warto zaznaczyć, że dzieli się ją na trzy gatunki – drobną, średnią i grubą.
Kasza jęczmienna mazurska, czyli kasza perłowa to taki rodzaj kaszy jęczmiennej, który poddawany jest procesowi łamania i polerowania. Możemy spotkać kaszę jęczmienną grubą, średnią i drobną. W sklepach dostępna jest także prażona kasza perłowa.
Kasza jęczmienna na odchudzanie
Nie ma żadnych wątpliwości, że kasza jęczmienna powinna znaleźć się na talerzach osób odchudzających się. Jest ona stosunkowo wysoko kaloryczna, czym nie różni się od innych kasz. W 100 g tej kaszy znajdziemy około trzystu pięćdziesięciu kalorii. Nie są to jednak kalorie puste.
Kasza jęczmienna dostarcza nam wysokiej jakości roślinnego białka – 100 g kaszy to aż 13 g białka, które jest budulcem naszych mięśni, przyspiesza również procesy odchudzania.
Kasza jęczmienna to wreszcie błonnik – zarówno rozpuszczalny, jak i nierozpuszczalny, którego nie powinno zabraknąć na diecie redukcyjnej. Usprawnia on procesy trawienia, zmniejsza ilość tłuszczów wchłanianych z pożywienia, a dodatkowo sprawia, że po jego spożyciu czujemy się syci. Błonnik chroni nas przed wzdęciami i zaparciami – dolegliwościami, które często towarzyszą osobom odchudzającym się.
Zawartość witamin z grupy B, nienasyconych kwasów tłuszczowych, a także minerałów sprawia, że kasza jęczmienna poprawia nam humor. Pośrednio przyczynia się to do szybszego chudnięcia, gdyż dobry nastrój sprawia, że nie czujemy potrzeby zajadania stresu.
Kasza jęczmienna dla układu krążenia i mózgu
Jęczmienna kasza znakomicie wpływa na serce i cały układ krążenia. Ma ona właściwości obniżające poziom złego cholesterolu, dzięki zawartości witaminy K reguluje krzepliwość krwi. Regularne spożywanie kaszy jęczmiennej może zmniejszyć ryzyko zachorowania na miażdżycę.
Zarówno dla serca, jak i dla mózgu korzystny jest fakt, że kasza jęczmienna redukuje stres. Obecne w niej witaminy z grupy B poprawiają pamięć i koncentrację, mają dobroczynny wpływ na osoby znajdujące się w stanie wyczerpania psychicznego.
Zawarte w kaszy nienasycone kwasy tłuszczowe działają przeciwzapalnie.
Przeciwwskazania do spożywania kaszy jęczmiennej
Kasza jęczmienna zawiera gluten dlatego nie może być spożywana przez osoby chore na celiakię. Poza tym jest odpowiednia dla osób w każdym wieku, również dzieci i kobiet w ciąży.
Zastosowanie kaszy jęczmiennej w kuchni
Żeby cieszyć się pełnią walorów kaszy jęczmiennej, należy wiedzieć jak ją gotować. Nie sugerujmy się opisami na opakowaniach, w których producenci kaszy zalecają gotowanie jej w woreczkach. Jest to poważny błąd, gdyż kasza zawiera duże ilości witamin z grupy B, które rozpuszczają się w wodzie. Ugotowanie kaszy w woreczku sprawi, że substancje odżywcze pozostaną w wodzie, którą wylejemy do zlewu.
Prawidłowa metoda gotowania to zalanie kaszy niewielką ilością wody i gotowanie do momentu, kiedy woda wyparuje. Jeżeli kasza nie jest jeszcze gotowa – dolewamy więcej wody i czekamy. Kasza w tej sposób przygotowana jest nie tylko zdrowsza, ale także smaczniejsza.
Kasza z jęczmienia charakteryzuje się delikatnym smakiem, co sprawia, że możemy przygotować na jej bazie wiele dań. W polskiej kuchni dużą popularnością cieszy się krupnik na bazie kaszy jęczmiennej, gołąbki z jej dodatkiem, z powodzeniem możemy dodawać ją również do sałatek.
Jak zrobić gołąbki z kaszą jęczmienną?
Gołąbki z kaszą jęczmienną to danie czasochłonne, jednak od czasu do czasu warto je przygotować. Do wykonania dania potrzebujemy:
- szklankę kaszy jęczmiennej,
- pięć pieczarek,
- dwie cebule dymki ze szczypiorkiem,
- trzy ogórki małosolne,
- główkę młodej kapusty,
- duży pęczek koperku,
- dwie łyżki masła,
- ziele angielskie (trzy ziarenka),
- dwa listki laurowe,
- dwa duże pomidory,
- kilka młodych marchewek,
- opcjonalnie można dodać pół łyżeczki kminku.
Przygotowanie gołąbków rozpoczynamy od ugotowania kaszy – powinna być ona sypka, nie rozgotowujemy jej. Cebulę kroimy, szklimy na maśle. Pieczarki oczyszczamy, a następnie kroimy je w plasterki. Następnie przekładamy je na patelnię, na której smażyliśmy cebulę. Podsmażamy je do momentu, kiedy się zarumienią. Ogórki małosolne należy pokroić w drobną kostkę. Koper siekamy.
Przygotowujemy sobie dość dużą miskę, do której wsypujemy kaszę, pieczarki, ogórki część kopru, cebulę. Wszystkie składniki dokładnie mieszamy. Kapustę musimy sparzyć we wrzątku, a następnie po kolei odrywamy liście.
Farsz nakładamy na środek każdego liścia, a następnie formujemy gołąbki. Tak przygotowane gołąbki układamy jeden obok drugiego w dużym garnku. Dodajemy wodę, kminek, ziele angielskie, listki laurowe. Gołąbki gotujemy na małym ogniu do momentu, kiedy kapusta zmięknie.
Ciekawostki na temat kaszy jęczmiennej:
- Pęczak jest bardzo popularną przynętą na ryby.
- Największą popularnością spośród kasz jęczmiennych cieszy się kasza jęczmienna perłowa.
- Proces prażenia sprawia, że kasza jęczmienna gotuje się znacznie krócej.
- Władysław Reymont wielokrotnie wspominał o kaszy jęczmiennej w „Chłopach” – była ona podstawą diety społeczności wiejskiej.
- Optymalny czas przechowywania kaszy jęczmiennej to dziewięć miesięcy począwszy od daty produkcji.
- Jęczmień, z którego produkuje się kaszę jęczmienną jest jednym z najstarszych uprawianych przez człowieka zbóż.
