To czy czujemy się głodni czy syci nie zależy od tego jak obfity posiłek zjedliśmy kilka minut temu. Nasze uczucie głodu i sytości jest regulowane przez hormony – leptynę i grelinę. Obydwa te hormony zostały odkryte dopiero w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Warto dowiedzieć się o nich więcej, gdyż znajomość mechanizmów działania tych hormonów pomoże nam uniknąć niekontrolowanego tycia.
Leptyna, czyli hormon sytości
Leptyna nazywana potocznie hormonem sytości (regulatorem tłuszczu) jest to hormon, który wytwarzają przede wszystkim komórki białej tkanki tłuszczowej. Jest ona hormonem białkowym, który dostarcza do mózgu informacje o poziomie energii w organizmie. Leptyna jest uwalniania z białej tkanki tłuszczowej w momencie, gdy kończymy jedzenie. Mózg dostaje informację o tym, że jesteśmy syci, dlatego przez dłuższy lub krótszy czas nie mamy ochoty na kolejny posiłek.
Wzrost stężenia leptyny we krwi sprawia, że przemiana materii ulega przyspieszeniu. Mózg jest bowiem przekonany, że wszystko jest w porządku i nasze ciało może funkcjonować normalnie.
Rozpoczęcie diety redukcyjnej sprawia, że w naszym organizmie jest coraz mniej tłuszczu. Automatycznie też spada poziom leptyny. Jeżeli jej poziom spadnie poniżej pewnej granicy, mózg odbiera tę sytuację jako głodowanie. W konsekwencji podejmuje określone działania. Jedną z naturalnych konsekwencji zmniejszenia poziomu leptyny jest zwiększenie apetytu. Z tego względu na diecie redukcyjnej bardzo często chce nam się jeść.
Leptyna ma ponadto wpływ na tempo w jakim rozkładany jest tłuszcz. Gdy jej poziom jest wysoki, nasz metabolizm jest szybki. W sytuacji, kiedy poziom leptyny spada, spowalnia także metabolizm.
Charakterystyczne dla ludzi otyłych jest podwyższenie poziomu leptyny i tak zwana „leptynoodporność” (uodpornienie się na leptynę), która uniemożliwia prawidłowe działanie tego hormonu.
W przypadku leptyny bardzo istotną rolę odgrywa sen. Kiedy śpimy zbyt mało obniża się poziom leptyny w naszym organizmie, co z kolei sprawia, że jesteśmy ciągle głodni i trudno jest nam opanować apetyt. Osoby pragnące schudnąć powinny więc pamiętać o wysypianiu się.
Grelina, czyli hormon głodu
Grelina jest odpowiedzialna za wysyłanie do mózgu informacji o tym, że jesteśmy głodni. Im większe stężenie greliny w naszej krwi, tym więcej pokarmu jesteśmy w stanie spożyć. Czynniki, które wpływają na stężenie greliny w naszym organizmie to poziom glukozy i insuliny, stosowana dieta, stan odżywienia organizmu, prowadzony styl życia, aktywność przywspółczulnego układu nerwowego. Co charakterystyczne wydzielanie greliny jest związane z naszym rytmem dobowym. Jej największe stężenie odnotowuje się pomiędzy godziną dwudziestą drugą a czwartą rano. Dodatkowo wzrasta ono bezpośrednio przed posiłkiem lub kiedy stosujemy głodówki. Poziom greliny spada po około godzinie – dwóch godzinach od spożycia posiłku.
Również niedobór snu może przyczynić się do wzrostu jej stężenia. Jeżeli więc naszym celem jest utrata zbędnych kilogramów powinniśmy dbać o odpowiednią długość snu i regularną aktywność fizyczną (u osób uprawiających sport poziom greliny spada).
