Granat to owoc lubiany przez większość ludzi. Chętnie spożywamy go solo, a także dodajemy do deserów. Warto zdawać sobie sprawę, że owoc granatu jest nie tylko pyszny, ale także zdrowy. W jaki sposób wpływa on na nasz organizm?
Co to jest granat?
Mianem granatu określamy owoc rośliny o nazwie granat właściwy, bądź też granatowiec właściwy; nazwa łacińska to Punica granatum L.). Granatowiec właściwy jest to krzew zaliczany do rodziny krwawnicowatych. Roślina jest w stanie osiągnąć do pięciu metrów wysokości. Jej ciemno-zielone, błyszczące liście mają do ośmiu centymetrów długości. Obupłciowe kwiaty mają kolor różowy. Owocami są natomiast duże jagody, które kształtem przypominają jabłka. Są one pokryte grubą, skórzastą skórką w kolorze czerwonym, fioletowym, brązowym. Mogą one zawierać nawet siedemset tępograniastych nasion, które otoczone są osnówkami (mogą mieć one kolor, czerwony, różowy lub żółty) o soczystej, galaretowatej konsystencji – to one są częścią jadalną granatu. Granatowiec właściwy pochodzi najprawdopodobniej z rejonów Azji Zachodniej, Półwyspu Indyjskiego, a także Kaukazu. Współcześnie jest uprawiany w wielu krajach świata. Owoce granatu znajdują szerokie zastosowanie w kuchni, a także posiadają właściwości lecznicze, które zostały docenione już przez starożytnych chińskich lekarzy.
Jakie wartości odżywcze posiadają owoce granatu?
Owoce granatu są bardzo dobrym źródłem witamin. W ich składzie znajdziemy między innymi witaminę A, C, E, a także witaminy z grupy B. Słodkie owoce to ponadto źródło związków mineralnych:
– krzemu,
– jodu,
– wapnia,
– magnezu,
– potasu,
– fosforu.
Znajdziemy w nich błonnik, białko, fitoestrogeny, karotenoidy, taniny, a także ogromne ilości polifenoli.
Granat – wpływ na zdrowie
Granaty mają bardzo pozytywny wpływ na zdrowie. Po części jest to wynikiem wysokiej zawartości polifenoli, które są silnymi przeciwutleniaczami (co ciekawe w soku z granatów jest ich znacznie więcej niż w czerwonym winie, czy zielonej herbacie). Polifenole są w stanie skutecznie wychwytywać, a następnie usuwać wolne rodniki z organizmu. W efekcie chronią nas przed chorobami nowotworowymi (udowodniono, że są one skuteczne w profilaktyce wielu rodzajów nowotworów) i opóźniają procesy starzenia. Warto podkreślić, że owoce te nie tylko chronią przed starzeniem się skóry, ale pomagają zachować młodość mózgu na dłużej (zawarte w nich związki chronią przed chorobami neurodegeneracyjnymi – między innymi chorobą Alzheimera).
Regularne spożywanie granatów może obniżyć poziom złego cholesterolu we krwi, a także obniżyć ciśnienie tętnicze, co zdecydowanie zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na choroby układu krążenia.
Jako, że w owocach granatu znajduje się sporo witamin z grupy B, a także związki mineralne takie jak magnez, czy potas – mają one korzystny wpływ na pracę układu nerwowego. Poprawiają nastrój, działają przeciwdepresyjnie, korzystnie wpływają na procesy zapamiętywania i koncentrację.
Granaty, a także sok z tych owoców polecany jest w celu łagodzenia dolegliwości układu trawiennego (mają działanie ściągające).
Obecność fitoestrogenów sprawia, że mogą one łagodzić dolegliwości związane z napięciem przedmiesiączkowym, a także menopauzą (są to zdecydowanie owoce polecane kobietom). Mężczyźni docenią granaty za pozytywny wpływ na potencję (związki zawarte w tych owocach poprawiają libido, zwiększają doznania erotyczne, a także chronią przed zaburzeniami erekcji).
Granaty zawierają dużo wody, dlatego spożywanie ich w upalne dni gasi pragnienie. Jako, że owoce te zawierają duże ilości witamin i minerałów, ich częste spożywanie zapobiega niebezpiecznym w skutkach niedoborom.
Właściwości lecznicze mają zarówno owoce, jak i skórki czy liście granatowca.
Granat na odchudzanie
Granaty mogą być spożywane na diecie redukcyjnej, jednak ważne jest, żeby jeść je z umiarem. W 100 g tych owoców znajduje się około 80 kcal (jak na owoce nie jest to mało). Jednocześnie granaty posiadają tak wiele substancji odżywczych, że mogą chronić przed niedoborami, które często zdarzają się osobom na diecie. Warto podkreślić, że owoce granatu to dobre źródło potasu, który chroni przed zatrzymywaniem się wody w organizmie (a tym samym przed obrzękami i nieestetycznym cellulitem wodnym).
Jako, że granaty korzystnie wpływają na układ nerwowy, mogą znacznie ułatwić procesy spalania nadprogramowej tkanki tłuszczowej. Pomogą zwłaszcza osobom mającym skłonność do objadania się pod wpływem stresu.
Włączenie granatów do dietetycznego menu jest uzasadnione również ze względu na dużą ilość błonnika. Pod wpływem wody zaczyna on pęcznieć, dzięki czemu zapewnia nam długotrwałe uczucie sytości.
Granat – uprawa
W naturalnych warunkach granaty rosną w krajach śródziemnomorskich i w Egipcie. Lubią wysoką wilgotność powietrza, słońca i ciepło. Z oczywistych więc przyczyn ich uprawa w Polsce jest trudna. W polskim ogrodzie owoce prawdopodobnie nie będą w stanie dojrzeć. Również kwiaty tej rośliny w naszym klimacie nie zachwycają. Są jednak osoby, które się nie poddają i sadzą granatowca właściwego w doniczce.
Warto zdawać sobie sprawę, że istnieje wiele odmian granatów. Zdecydowanie największą popularność w Polsce zdobyły:
– Flore Pleno, która jest odmianą bez owoców. Charakteryzuje się ona pełnymi czerwono-pomarańczowymi kwiatami. Jest ona wybierana ze względu na walory dekoracyjne.
– Nana jest odmianą karłowatą. Roślina ta jest w stanie osiągnąć wysokość jednego metra. Posiada za to bujne kwiaty, z których niekiedy powstają owoce. Nana nadaje się do uprawy w doniczce lub na balkonie.
– Legrellei charakteryzuje się pięknymi, bujnymi kwiatami. Przybierają one barwę czerwono-pomarańczową lub łososiową. Posiadają białą obwódkę. Jest to odmiana typowo ozdobna, nie daje bowiem owoców, które nadawałyby się do spożycia.
– Nana plena to odmiana karłowata o czerwono-pomarańczowych kwiatach. Ma ona grube i sztywne pędy, nie rozwijają się z niej owoce.
Dla granatowca należy zarezerwować słoneczne, osłonięte od wiatru stanowisko. Podłoże musi być przepuszczalne i pulchne. Podczas cieplejszych miesięcy roślina może stać na zewnątrz, jednak pod koniec września powinna zostać przeniesiona do ciepłego pomieszczenia. Doniczka, w której sadzimy granat musi być głęboka, gdyż korzenie rośliny rozwijają się bardzo intensywnie.
Granaty potrzebują regularnego nawadniania, jednak nie należy przesadzać z ilością wody (nie powinna się ona zbierać na podstawce). Powinno się je nawozić przy pomocy płynnego nawozu z dużą zawartością fosforu (jednocześnie trzeba unikać nadmiaru nawozu, gdyż wpływa on negatywnie na kwitnienie).
Granat najczęściej zakwita w drugim (a w szczególnie sprzyjających warunkach nawet w pierwszym) roku uprawy.
Granat – zastosowanie w kuchni
Owoc granatu nadaje się do jedzenia na surowo (trzeba jednak uzbroić się w cierpliwość, gdyż jego obieranie może zająć sporo czasu). Warto jest również dodawać go do sałatek i surówek. Granaty świetnie sprawdzą się jako dodatek do dań mięsnych, a także do deserów (na przykład lodów z bitą śmietaną). Dobrym pomysłem jest także przygotowanie soku z granatów. Podczas obierania owocu należy zachować ostrożność, gdyż jego sok pozostawia plamy, których trudno jest się pozbyć.
Czy wiesz, że:
– W krajach Bliskiego Wschodu granaty uprawiane są od tysięcy lat.
– Lekarze w starożytnych Chinach traktowali sok z granatów jako życiodajny nektar i zalecali jego picie w celach leczniczych.
– W wielu kulturach granat był symbolem płodności.
– Owoce granatu uważane są za afrodyzjaki.
– Medycyna naturalna wykorzystywała korzenie i korę granatowca do zwalczania pasożytów – na przykład tasiemca.
– Granat nie wykazuje odporności na niskie temperatury, dlatego zimą musi być przechowywany w ciepłych pomieszczeniach.
– Inne nazwy granatów to: Malogranat, Pomogram, Punica, czy Punica granatum.
– Zapach kwiatów granatowca jest niewyczuwalny.
– Galaretowate osłonki nasion granatu charakteryzują się słodko-kwaśnym smakiem z cierpką nutą.
– Granat właściwy nadaje się na bonsai.
– Uprawa granatów w Polsce sięga dziewiętnastego wieku (roślina pełniła głównie funkcje ozdobne).
– Dawni polscy ogrodnicy wierzyli, że włożenie pod korzenie granatu kamyka sprawi, że będzie miał on ładniejsze owoce. Innym przesądem było otaczanie krzewu wężową skórą – wierzono, że dzięki takim zabiegom jego kwiaty nie będą opadać.
