Zmiana diety w zależności od pory roku nie jest nową ideą. Tak gotowali nasi przodkowie. Koncepcja ta była doskonale znana i praktykowana w starożytnych Chinach. Kiedy dni robią się coraz krótsze, temperatury spadają, coraz częściej pada deszcz, lekkie jedzenie, które spożywamy latem się nie sprawdzi. Brak zmian w diecie prawdopodobnie sprawi, że zaczniemy chorować. Jak z korzyścią dla naszego organizmu wybrać dietę na każdą porę roku?
Co jeść wiosną?
Wiosna to czas, kiedy nasz organizm potrzebuje intensywnej regeneracji. Po zimie często dopada nas wiosenne przesilenie, które może objawiać się:
- fizycznym osłabieniem,
- rozkojarzeniem,
- problemami z pamięcią i koncentracją.
U niektórych osób można zaobserwować niedobory witamin i minerałów. Ich skóra jest szara i sucha, włosy zniszczone, z tendencją do wypadania, paznokcie łamliwe.
Wiosenna dieta powinna szczególnie obfitować w witaminy i minerały, które znajdziemy w nowalijkach. Dieta, którą stosujemy w okresie wiosennym nie powinna być ciężkostrawna. Jej zadaniem jest oczyszczenie organizmu.
Podstawą naszego wiosennego menu powinny być warzywa i owoce, a także soki. Szczególnie warto spożywać:
- marchew,
- brokuły,
- szpinak,
- pietruszkę,
- pomidory,
- świeże kiełki,
- rzodkiew,
- czy buraki.
Bardzo ważne są dla nas pełnoziarniste pieczywo, różnego rodzaju kasze, pestki i orzechy. W wiosennej diecie nie może zabraknąć pełnowartościowego białka.
Kiedy dni robią się coraz cieplejsze staramy się ograniczyć ilość potraw gotowanych, a zastąpić je surowymi warzywami i owocami. W oczyszczaniu organizmu pomoże nam picie dużych ilości wody niegazowanej – mineralnej lub źródlanej. Staramy się natomiast zrezygnować z napojów zawierających duże ilości kofeiny, wprawdzie działają one pobudzająco i pomagają się nam skoncentrować, jednak wypłukują z organizmu cenne związki mineralne.
Według kuchni Pięciu Przemian wiosna to czas, który przyporządkowany został przemianie drzewa. W tym okresie w naszej kuchni powinien dominować smak kwaśny. Starożytni chińscy lekarze byli zdania, że wiosną należy wzmocnić wątrobę i woreczek żółciowy.
Idealna dieta na lato
Większość z nas instynktownie zmienia dietę latem. Kiedy temperatura za oknem przekracza trzydzieści stopni, nie jesteśmy w stanie jeść tłustych, ciężkich mięs i zawiesistych zup, po które często sięgamy w okresie jesienno-zimowym. Podczas upalnych, letnich dni pijemy duże ilości płynów, bardzo chętnie sięgamy również po surowe warzywa i owoce. Sezonowe produkty są wolne od szkodliwych związków chemicznych, dlatego bez przeszkód możemy jeść je w większych ilościach. Nie musimy poświęcać długich godzin na gotowanie, gdyż dostępna żywność nie zazwyczaj nie wymaga czasochłonnej obróbki termicznej.
Lato to czas, kiedy żywności mamy pod dostatkiem. Warto to wykorzystać. Okres letni jest idealny na odchudzanie. Zmniejszenie kaloryczności posiłków przychodzi nam bez trudu, zazwyczaj mamy mnóstwo energii i chętnie uprawiamy sport.
Sezonowe owoce i warzywa zawierają mnóstwo witamin, minerałów i antyoksydantów, dlatego naturalnie wzmacniają odporność organizmu i opóźniają procesy starzenia. Dodatkowo owoce i warzywa dostarczają nam błonnika, który reguluje procesy trawienne i sprawia, że przez długi czas czujemy się syci. Poza warzywami i owocami w naszym menu powinny znaleźć się ziarna zbóż, a także zioła i przyprawy. Nie rezygnujemy z białka i zdrowych tłuszczów, które znajdziemy między innymi w siemieniu lnianym i owocach awokado.
Zgodnie z założeniami starożytnej medycyny chińskiej lato odpowiada przemianie ognia. Z tą porą roku związany jest smak gorzki, który osusza nasz organizm.
Dieta idealna jesienią
Jesienią temperatury zaczynają spadać, dni robią się coraz krótsze, coraz częściej pada deszcz. Jest to czas, kiedy wielu ludzi zaczyna chorować. Żeby cieszyć się dobrą kondycją w tym okresie powinniśmy radykalnie zmienić sposób żywienia. Dieta jesienna musi rozgrzewać nasz organizm. Podczas chłodnych jesiennych dni potrzebujemy więcej kalorii niż latem, gdyż nasz organizm musi się ogrzać. Jednocześnie słodycze i dania typu fast food nie są dla nas najlepszym wyborem. Zdecydowanie warto jest postawić na rozgrzewające zupy. Do ich przygotowania warto wykorzystywać warzywa takie jak:
- seler,
- pietruszka,
- cebula,
- buraki,
- por,
- marchew,
- soczewica,
- ciecierzyca,
- dynia,
- fasola.
Zupy warto wzbogacać dodatkiem mięsa.
W czasie jesiennych chłodów należy spożywać większe ilości gotowanych potraw. Dotyczy to przede wszystkim śniadania. Rezygnujemy z jogurtów i kanapek, po które sięgaliśmy wiosną i latem. O tej porze roku znacznie lepiej sprawdzą się gorące owsianki, kasza jaglana z dodatkami, jajecznica, omlety, dobrym (choć nie dla wszystkich akceptowalnym) pomysłem jest spożywanie na śniadanie potraw typowo obiadowych – na przykład zup.
Jesienią chętnie sięgamy po rozgrzewające przyprawy:
- kurkumę,
- czosnek,
- cynamon,
- imbir,
- goździki.
W starożytnej medycynie chińskiej jesień to przemiana metalu. Zaliczamy do niej płuca i jelito grube – o te narządy należy szczególnie zadbać, kiedy lato już za nami. Jesienią stawiamy na smak ostry, który rozgrzewa nasz organizm.
Zdrowe odżywianie zimą
Zima to czas śniegu, niskich temperatur i krótkich dni. Idealna dieta na tę porę roku powinna pomóc nam się rozgrzać, ważne jest również, żebyśmy nie przybrali nadmiernie na wadze. Zimą nie mamy dostępu do wielu sezonowych owoców i warzyw, dlatego zamiast nich dobrze jest postawić na kiszonki. Kiszona kapusta i ogórki zawierają duże ilości witaminy C, E i K, są również bardzo ważnym źródłem bakterii probiotycznych.
Podczas zimowych chłodów nie zapominajmy o:
- kaszy jaglanej,
- śledziach,
- czosnku,
- i miodzie.
Doskonałym źródłem chlorofilu, witamin i minerałów są dostępne przez cały rok kiełki i natka pietruszki. Warto sięgać również po paprykę, cebulę, jabłka i gruszki. Podobnie jak jesienią – w naszym menu powinny dominować rozgrzewające, sycące zupy.
Zimą nie zapominamy o węglowodanach złożonych – warto jeść kasze, brązowy ryż, a także orzechy i nasiona. W naszej diecie nie powinno zabraknąć mięsa i tłustych ryb morskich, które dzięki kwasom omega-3 wzmocnią odporność naszego organizmu.
Kiedy za oknem panuje mróz staramy się ograniczyć spożywanie surowej żywności. Warzywa możemy dusić lub gotować na parze.
Zima odpowiada przemianie metalu. O tej porze dominuje smak słony. Zdaniem starożytnych chińskich lekarzy narządy, o które należy teraz zadbać to pęcherz moczowy i nerki.
