Borowina lecznicza zawiera wiele substancji aktywnych, co sprawia, że często wykorzystuje się ją w celach leczniczych. Czym jest borowina lecznicza? Jakie posiada właściwości? Kto powinien zainteresować się okładami i kąpielami borowinowymi?
Co to jest borowina lecznicza?
Mianem borowiny określamy torf (jest on klasyfikowany jako skała osadowa), który został przetworzony przez bakterie. Nazwa borowina pochodzi najprawdopodobniej od borów, gdzie zlokalizowane były złoża torfu. Taki torf jest szczególnie bogaty w sole mineralne, kwasy fulwinowe i humusowe, bituminy, garbniki, białka, a także węglowodany, sole wapienne, krzemionkowe, żelazowe i glinkowe. Duże ilości borowiny znajdują się w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym także w Polsce. Początek formowania się złóż borowinowych datuje się na dziesięć tysięcy lat przed naszą erą. Miało to miejsce prawdopodobnie po ustąpieniu lodowca. Borowina wykazuje pozytywny wpływ na zdrowie. Charakteryzuje się między innymi działaniem estrogennym, dlatego poleca się ją w leczeniu chorób kobiecych. Cechuje ja ponadto działanie przeciwzapalne, antybakteryjne, ściągające. Poprawia ona również krążenie podskórne. W celach leczniczych i pielęgnacyjnych stosuje się kąpiele i okłady borowinowe. Borowina lecznicza została użyta po raz pierwszy do celów leczniczych w 1858 roku w Krynicy Górskiej. Usługa zabiegów borowinowych oferowana jest obecnie w wielu uzdrowiskach. Możemy je wykonać również we własnych domach.
Właściwości lecznicze borowiny
Lecznicze walory borowiny wynikają z jej bogatego składu. Zawiera ona żywice, białka, siarczany potasu, magnezu, związki glinu, żelaza, wapnia, sodu, i krzemu, bituminy, garbniki, węglowodany, kwasy fulwonowe i humusowe, enzymy, celulozy, pektyny, woski.
Borowina posiada silne działanie przeciwzapalne, bakteriobójcze, ściągające. W jej składzie znajdziemy związki estrogenne (substancje budową przypominające hormony sterydowe), przez co stosuje się ją w dolegliwościach typowo kobiecych. Jest ona polecana przy menopauzie, gdyż łagodzi jej charakterystyczne objawy. Może też nawilżać i regenerować śluzówkę pochwy. Pomaga ponadto w przypadku stanów zapalnych przydatków i pochwy, nadżerek, przy niedoczynności hormonalnej, warto wykorzystywać ją również po operacjach ginekologicznych. W przypadku chorób kobiecych często stosuje się tampony borowinowe. Medycyna ludowa wykorzystywała borowinę nawet w celu leczenia niepłodności.
Kobiety doceniają borowinę również dlatego, że jest ona w stanie skutecznie wygładzać zmarszczki, poprawiać jędrność skóry, a także wzmacniać włosy.
Kąpiele i okłady borowinowe znajdują zastosowanie w leczeniu reumatyzmu, stanów zapalnych mięśni, stawów, kości. Warto wykorzystać je w przypadku bólów lędźwiowych, szyjnych, barkowych, bólach kręgosłupa, zapaleniu stawów kręgosłupa, zwichnięciach, złamaniach. Zmniejszają one obrzęki powstałe po stłuczeniach.
Zaleca się wykorzystanie ich w przypadku chorób układu krążenia, chorobach układu pokarmowego (borowina może pomóc w przypadku przewlekłego zapalenia jelit, wrzodów żołądka, a także stanach kurczowych jelita grubego).
Kuracje borowinowe przynoszą dobre efekty również w przypadku dolegliwości układu nerwowego – niedowładów, porażeń, uszkodzeń nerwów obwodowych, czy też rwy kulszowej.
Charakterystyczna dla borowiny jest duża pojemność cieplna, jak również słabe przewodnictwo cieplne. W praktyce oznacza to, że jest ona w stanie przez długi czas utrzymywać wysoką temperaturę, przez co ogrzewa ciało. Jednocześnie podczas kuracji borowinowej nie odczuwamy nieprzyjemnego gorąca.
Przeciwwskazania do stosowania zabiegów borowinowych
Zabiegi borowinowe jak wszystko mogą nam pomóc, ale także zaszkodzić. Nie powinniśmy korzystać z nich w sytuacji, kiedy zmagamy się z ostrymi stanami zapalnymi. Przeciwwskazaniem są także choroby nowotworowe, niewydolność oddechowa, żylaki, wrzody, wahania ciśnienia, nadczynność tarczycy. Borowiny należy unikać w przypadku świeżych urazów kości i stawów, w przypadku wad serca i po zawale. Nie jest ona wskazana kobietom w ciąży, a także przy krwawieniach z dróg rodnych. Bardzo poważnym przeciwwskazaniem jest choroba wieńcowa, zaawansowana miażdżyca naczyń krwionośnych, niewydolność krążenia, osłabienie i wycieńczenie organizmu. Z zabiegów borowinowych nie mogą korzystać również dzieci.
Należy podkreślić, że do przeciwwskazań należą też rozruszniki serca, endoprotezy, czy porażenia spastyczne.
Kilka słów o zabiegach borowinowych
Jeżeli chodzi o częstotliwość wykonywania i rodzaj zabiegów borowinowych – należy zasięgnąć porady lekarza. Dobrze jest zdecydować się na konsultację choćby ze względu na fakt, że istnieją liczne przeciwwskazania do ich wykonywania. Przed rozpoczęciem kuracji borowiną dobrze jest wykonać szczegółowe badania.
Przykładem często wykonywanych zabiegów są okłady miejscowe z borowiny. Wskazaniem do ich wykonania są na przykład schorzenia wątroby. Wykonuje się je przy użyciu pasty borowinowej, która charakteryzuje się wysokim stężeniem składników aktywnych. Taka pasta powinna być rozgrzana do temperatury maksymalnie trzydziestu dziewięciu stopni, a cały zabieg trwa około piętnastu minut.
Zawijania borowinowe stosuje się na dużym obszarze ciała. Można zawinąć całe ciało lub tylko poszczególne jego partie. Temperatura torfu leczniczego jest dość wysoka – wynosi około czterdziestu pięciu stopni Celsjusza.
Zabieg galwano-borowinowy jest to okład z borowiny, który łączy się z prądem galwanicznym, co sprawia, że działanie przeciwzapalne torfu zostaje znacznie wzmocnione. Taki zabieg rozszerza naczynia krwionośne, a także pobudza przepływ krwi. Przyspiesza on oczyszczanie organizmu z toksyn. Charakterystycznym efektem tego zabiegu jest również zmniejszenie dolegliwości bólowych.
Dużą popularnością cieszą się również kąpiele borowinowe, czyli po prostu kąpiele w gorącej zawiesinie borowinowej.
Kto powinien zdecydować się na okłady borowinowe?
Okłady borowinowe są często wykorzystywane w celach leczniczych. Korzyści z ich wykonywania odczuwają przede wszystkim osoby zmagające się ze stanami zapalnymi stawów, mięśni, czy chorobami kości. Mogą one przynieść przy chorobach kobiecych, menopauzie.
Okłady borowinowe znajdują zastosowanie w kosmetyce, gdyż mogą skutecznie redukować cellulit, ujędrniać skórę, a także zmniejszać widoczność zmarszczek.
O ich zastosowaniu mogą pomyśleć także osoby mające problemy z dolegliwościami układu trawiennego.
Okłady borowinowe nie są przeznaczone dla każdego. Nie mogą ich wykonywać osoby mające problemy z układem krążenia – zaliczamy do nich żylaki, za niskie lub zbyt wysokie ciśnienie krwi, niewydolność krążenia, miażdżycę, anemię, zapalenie żył, schorzenia serca. Do przeciwwskazań należy zaliczyć też choroby nerek, ciążę i cukrzycę.
Pamiętajmy, że zabiegi z wykorzystaniem borowiny są dla organizmu dość obciążające. Z tego względu nie zaleca się wykonywanie innych inwazyjnych zabiegów tego samego dnia.
Okłady borowinowe w domu
Jeżeli akurat nie możemy pozwolić sobie na wizytę w uzdrowisku, istnieje możliwość wykonania zabiegów borowinowych w zaciszu własnego domu. Obecnie możemy dostać w aptekach specjalne plastry borowinowe przeznaczone do stosowania miejscowego. Ich stosowanie jest bardzo proste. Plaster należy rozgrzać w ciepłej wodzie, a następnie przyłożyć do wybranej partii ciała. Zaleca się pozostawienie go na skórze przez około pół godziny.
W razie potrzeby z plastrów borowinowych możemy przygotować także chłodne kompresy. W tym celu należy włożyć je do lodówki na około godzinę przed zastosowaniem.
