Aromaterapia jest rodzajem terapii, z której korzystał już Hipokrates. Metoda ta nie straciła na popularności do dziś. Współcześnie coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że dzięki aromaterapii można niekiedy uzyskać równie zadowalające rezultaty, co w przypadku stosowania medycyny konwencjonalnej. Za aromaterapią przemawia jednak brak efektów ubocznych. Z tego względu warto dowiedzieć się o niej więcej.
Czym jest aromaterapia?
Aromaterapia to leczenie przy użyciu naturalnych olejków eterycznych, które mogą być wdychane, wąchane, dodawane do kąpieli lub stosowane do masażu. Olejki eteryczne są pomocne między innymi w leczeniu chorób górnych dróg oddechowych, bólów głowy, przeziębienia, stanów zapalnych zatok, apatii, stanów depresyjnych i innych. Poszczególne olejki mają ściśle określone właściwości, dlatego należy się z nimi zapoznać przed użyciem. Jeżeli są one stosowane bezpośrednio na skórę, należy pamiętać o dokładnym ich rozcieńczeniu. Wyróżniamy wiele rodzajów aromatycznych olejków: rozmarynowy, bergamotkowy, miętowy, hyzopowy, limetkowy, majerankowy, cyprysowy, goździkowy, sandałowy, pomarańczowy, grejpfrutowy, lawendowy, melisowy, różany i inne.
Aromaterapia z perspektywy historycznej
Metoda leczenia jaką jest aromaterapia może poszczycić się długą historią. Teksty medyczne indyjskiej Ajurwedy wskazują na to, że olejki eteryczne na Dalekim Wschodzie cieszyły się popularnością już pięć tysięcy lat temu. Były one cenione nie tylko w Indiach, ale też starożytnym Egipcie i Chinach. Informacje o nich znajdziemy w Nowym Testamencie, który opisuje sytuację, kiedy pewna kobieta wylewa drogocenny olejek na włosy Chrystusa. Zainteresowanie olejkami nie zmalało w starożytnej Grecji i Rzymie. Hipokrates radził, żeby dodawać ich do kąpieli i stosować do masażu leczniczego. Teofrast z Eresos napisał nawet dzieło o tytule „Co się tyczy zapachów”. Co ciekawe zainteresowanie leczniczymi walorami olejków eterycznych nie ustało nawet w czasach średniowiecza. Wówczas produkcją olejków parali się mnisi zakonni.
Aromaterapia była znana i ceniona także w świecie arabskim. Prace nad udoskonalaniem produkcji olejków ma na swoim koncie najsłynniejszy arabski lekarz – Avicenna. W latach dwudziestych dwudziestego wieku Rene Gattefose – francuski chemik zaczął rozwijać aromaterapię. Odkrył między innymi, że niektóre olejki eteryczne mają właściwości bakteriobójcze, odkażające, przeciwzapalne i przeciwwirusowe. Sam termin aromaterapia pojawił się w 1937 roku.
Jak pozyskuje się olejki eteryczne?
Olejki eteryczne pozyskiwane są z roślin. Znajdują się one praktycznie w każdej części rośliny – to znaczy w:
- kwiatach,
- nasionach,
- owocach,
- korzeniach,
- liściach,
- łodygach,
- a także żywicy.
Część roślin zawiera większe, część zaś mniejsze ilości olejków.
Najpopularniejszą metodą pozyskiwania olejków jest destylacja parowa. Czasem stosuje się także ekstrakcję rozpuszczalnikami organicznymi, a w przypadku owoców cytrusowych – tłoczenie.
Warto zdawać sobie sprawę, że wybrana przez nas metoda pozyskiwania olejku ma ogromny wpływ na jego właściwości. Przykładowo wysokie temperatury mogą przyczynić się do utraty niektórych substancji. Jeżeli spotkamy się z bardzo drogimi olejkami eterycznymi, prawdopodobnie zaważyły na tym koszty produkcji.
Zanim sięgniemy po olejki eteryczne, powinniśmy mieć świadomość, że na rynku dostępnych jest wiele podróbek, które choć tańsze, nie nadają się do celów leczniczych. Jeżeli olejki mają służyć do celów innych niż perfumowanie pomieszczeń, muszą być w stu procentach produkowane z roślin, do których hodowli nie użyto pestycydów.
Jak stosować olejki eteryczne?
Sposobów na zastosowanie olejków eterycznych jest kilka. Współczesna aromaterapia wyróżnia:
- inhalacje aromaterapeutyczne,
- kąpiele,
- masaże,
- kompresy.
Inhalacje aromaterapeutyczne krok po kroku
Inhalacje to zdecydowanie najpopularniejszy sposób na wykorzystanie olejków eterycznych. Wdychane olejki mają zdolność przenikania do ludzkiego organizmu wywołując efekt terapeutyczny (o ile użyjemy właściwych olejków). Są one szczególnie skuteczne w leczeniu dolegliwości związanych z górnymi drogami oddechowymi. Inhalacje warto zrobić, kiedy:
- jesteśmy przeziębieni,
- cierpimy na katar,
- kaszel,
- stany zapalne zatok,
- bóle gardła,
- są pomocne także w uśmierzaniu bólów głowy.
Sposobów na wykonanie inhalacji jest kilka. Zdecydowanie najprostszym jest skropienie olejkiem chusteczki do nosa i wąchanie jej co jakiś czas. Możemy również wykonać tradycyjne inhalacje – do naczynia wlewamy wrzącą wodę, a następnie około dziesięć kropli olejku. Nachylamy się nad nim i wdychamy opary. Dla wzmocnienia efektu można zakryć głowę ręcznikiem.
Znacznie wygodniejszym sposobem jest zastosowanie kominka aromaterapeutycznego. Składa się on z wgłębienia na wodę, pod którym jest miejsce na świeczkę. Do kominka wlewamy wodę, do wody wkraplamy około dziesięciu kropli olejku. Następnie zapalamy małą świeczkę. Pod wpływem ciepła woda zacznie parować, a zapach rozprzestrzeni się w całym pomieszczeniu.
Osoby, które dysponują nawilżaczem powietrza mogą dodać do niego kilka kropli ulubionego olejku – efekt jest podobny do tego jaki daje kominek.
Jak zrobić kąpiel aromaterapeutyczną?
Jeżeli tylko użyjemy właściwego olejku, kąpiel aromaterapeutyczna pomoże nam w łagodzeniu zarówno dolegliwości fizycznych, jak i psychicznych. Zrobienie takiej kąpieli jest niezwykle proste – wystarczy nam wanna ciepłej (ale nie za gorącej) wody, do której dodajemy dziesięć kropli oleju eterycznego. Wodę należy przemieszać, a następnie zanurzyć się w niej. Bardzo ważne jest, żeby nie trwała ona za długo, gdyż może spowodować osłabienie. Optymalny czas to od dziesięciu minut do pół godziny.
Podczas kąpieli warto głęboko oddychać, dzięki czemu składniki olejku w większym stopniu przenikną do naszego organizmu.
Przed kąpielą aromaterapeutyczną warto wziąć prysznic, gdyż w trakcie jej trwania nie należy stosować żadnych środków myjących. Mogłyby one osłabić działanie olejku.
Masaż aromaterapeutyczny – o czym należy wiedzieć przed jego wykonaniem?
Masaż z użyciem olejków eterycznych pomoże się nam zrelaksować, złagodzi także dolegliwości bólowe. Przed jego wykonaniem należy koniecznie rozcieńczyć olejek eteryczny z oliwką lub olejem do masażu (dobrze sprawdzi się na przykład olej kokosowy lub migdałowy). Optymalna ilość to maksymalnie sześć kropli olejku na 10 cm 3 oliwki. Nie można o tym zapominać, gdyż sam olejek może podrażnić delikatną skórę. Podczas masażu powinno się omijać żylaki i wszelkiego rodzaju znamiona na skórze.
Kosmetyki z dodatkiem olejków eterycznych
Ciekawe efekty uzyskamy dodając olejki eteryczne do kosmetyków. Możemy wzbogacić nimi:
- kremy,
- balsamy do ciała,
- kremy do rąk i stóp,
- czy toniki.
W zależności od olejku taki kosmetyk zyska działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, czy przeciwzmarszczkowe.
Kompresy z olejkami eterycznymi
Olejki eteryczne z powodzeniem posłużą nam do zrobienia kompresów. Można kłaść je na bolące mięśnie, głowę, zwichnięcia czy stłuczenia. Kompresy działają przeciwbólowo, przeciwobrzękowo, łagodzą bóle mięśniowe, nerwobóle. Będą pomocne nawet przy zapaleniu pęcherza czy łojotoku. Żeby cieszyć się dobroczynnym działaniem kompresu, należy pamiętać, żeby nie przesadzić z ilością olejku. Wystarczy około pięć kropli na dużą miskę wody.
Olejki eteryczne – kto powinien na nie uważać?
Choć olejki eteryczne są pełne leczniczych właściwości, warto zdawać sobie sprawę, że nie są one przeznaczone dla każdego. Pierwszym warunkiem bezpieczeństwa jest dokładne zapoznanie się w właściwościami olejku, którego zamierzamy użyć.
Jeżeli cierpimy na astmę lub też naszym problemem są pękające naczynka, nie możemy stosować inhalacji, które mogłyby jedynie nasilić objawy choroby.
Szczególną ostrożność przy stosowaniu olejków eterycznych powinny zachować osoby, które cierpią na różnego rodzaju alergie (dwanaście godzin przed zastosowaniem danego olejku na skórę powinno się wykonać próbę alergiczną), choroby układu nerwowego, a także epilepsję.
Większość olejków eterycznych nie nadaje się do stosowania wewnętrznego.
Kobiety w ciąży stosowanie olejków eterycznych powinny skonsultować z lekarzem. Zasada jest taka, że przez pierwsze trzy miesiące należy unikać wszelkich olejków. Po tym czasie należy zrezygnować jedynie z:
- olejku miętowego,
- arcydzięglowego,
- melisowego,
- tymiankowego,
- jałowcowego,
- hyzopowego,
- lawendowego,
- rumiankowego,
- różanego,
- majerankowego,
- a także olejku z kopru włoskiego.
Jeżeli decydujemy się na stosowanie olejku eterycznego na skórę – pamiętajmy, że większość z nich należy rozcieńczyć. Wyjątek stanowi olejek z drzewa herbacianego i olejek lawendowy. Jednocześnie i w tych przypadkach – jeśli odczuwamy pieczenie, rozcieńczmy olejki.
Osoby, które stosowały olejki cytrusowe powinny unikać eksponowaniu skóry na słońcu, gdyż olejki te zwiększają jej wrażliwość na działanie promieniowania słonecznego. Po użyciu tych olejków powinno się poczekać z wychodzeniem na słońce przynajmniej sześć godzin.
Masaż z użyciem olejków eterycznych nie jest najlepszym pomysłem w przypadku osób z:
- zakrzepicą żył,
- stanami zapalnymi skóry,
- chorobami serca,
- nowotworami,
- chorobami zakaźnymi,
- po przebytych zabiegach operacyjnych.
Kobiety stosujące pigułki antykoncepcyjne powinny zrezygnować z olejku geraniowego. Olejek tymiankowy, szałwiowy i rozmarynowy są odradzane osobom cierpiącym na nadciśnienie tętnicze.
W sytuacji, kiedy olejek eteryczny dostanie się do naszych oczu najgorszym co możemy zrobić jest przemywanie ich wodą. Pamiętajmy, że olejki eteryczne rozpuszczają się w tłuszczach. Z tego względu oczy warto przemyć tłustym mlekiem. Jednocześnie należy zrobić wszystko, żeby uniknąć tego typu sytuacji.
Nie warto używać jednego olejku przez dłuższy czas, gdyż nasz organizm może się do niego przyzwyczaić, a to osłabi działanie terapeutyczne.
Jak przechowywać olejki eteryczne?
Olejki eteryczne zachowają swoje prozdrowotne właściwości jedynie wtedy, gdy zadbamy o odpowiednie ich przechowywanie. Idealnym dla nich opakowaniem są butelki wykonane z ciemnego szkła. Olejki najlepiej czują się w miejscach chłodnych i zacienionych. W przypadku większości olejków eterycznych okres ważności to około dwa lata. Wyjątkiem są szybko utleniające się olejki cytrusowe, które są zdatne do użycia nie dłużej niż rok. Większą trwałością charakteryzują się olejki pozyskiwane z drewna – na przykład olejek cedrowy, czy z drewna sandałowego. Ich termin przydatności to nawet cztery lata.
Olejek rozmarynowy – właściwości
Olejek rozmarynowy może być z powodzeniem wykorzystywany do inhalacji, masażu, a także kąpieli. Inhalacje z jego udziałem bardzo pozytywnie wpływają na pracę układu nerwowego. Warto zastosować go w momencie, gdy nie możemy poradzić sobie ze stresem, mamy problemy z zasypianiem, cierpimy na stany depresyjne. Co ciekawe olejek rozmarynowy poprawia naszą pamięć. Dobre rezultaty uzyskamy wykorzystując go przy przeziębieniu – umożliwia on swobodne oddychanie podczas kataru, łagodzi też kaszel.
Masaż z dodatkiem tego olejku warto wykonać przy wzmożonym napięciu, wyczerpaniu psychicznym. Ma on też pozytywny wpływ na układ krążenia.
Podobne do powyższych właściwości posiadają kąpiele z dodatkiem olejku rozmarynowego.
Olejek miętowy na przeziębienie i nie tylko
Olejek miętowy jest jednym z bardziej popularnych olejków eterycznych. Użyty do inhalacji i aromatyzacji powietrza będzie łagodził objawy przeziębienia, bóle głowy, bóle menstruacyjne. Jeżeli jesteśmy zestresowani, ukoi on nasze nerwy. Olejek ten pomaga zarówno przy nerwicach, bezsenności, jak i nadpobudliwości.
Jeżeli użyjemy go do wykonania okładów – przyspieszy gojenie się ran, złagodzi także swędzenie wywołane przez ukąszenia owadów.
Kilka kropli olejku miętowego dodanego do oliwki do masażu to świetny pomysł w przypadku przeziębień, różnego rodzaju dolegliwości bólowych i chorobach układu nerwowego.
Nieco delikatniejsze, a jednak podobne działanie ma kąpiel z dodatkiem tego olejku.
Wszechstronny olejek lawendowy
Olejek lawendowy charakteryzuje się specyficznym zapachem, który na większość osób działa kojąco. Inhalacje lub aromatyzacja powietrza z dodatkiem olejku lawendowego rekomendowane są w przypadku przeziębień, problemów z górnymi drogami oddechowymi, a także bólach migrenowych.
Zarówno kąpiel, jak i masaż zwalczają bakterie, wirusy, łagodzą różnego rodzaju bóle, pomagają w leczeniu przeziębień i chorób górnych dróg oddechowych.
Kiedy sięgnąć po olejek eukaliptusowy?
Olejek eukaliptusowy odznacza się silnym działaniem przeciwbakteryjnym i przeciwwirusowym. Pomoże on osobom zmagającym się z depresją, a także zbyt niskim ciśnieniem. Olejek ten rozgrzewa, łagodzi dolegliwości związane z reumatyzmem i artretyzmem. Podobne efekty możemy uzyskać niezależnie od tego czy zdecydujemy się na masaż, inhalacje czy kąpiel.
Olejek z drzewa herbacianego na grzybicę
Olejek z drzewa herbacianego to jeden z dwój olejków eterycznych, które można aplikować bezpośrednio na skórę. Ma on silne działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Pomaga on przy trądziku, a także grzybicy. Wspiera on pracę układu odpornościowego, wykazuje działanie terapeutyczne w przypadku chorób górnych dróg oddechowych.
Olejek pomarańczowy niezbędny przy bezsenności
Zapach olejku pomarańczowego sprawia, że jesteśmy spokojniejsi i zrelaksowani. Jest to jeden z olejków, które warto stosować przed snem. Dodanie go do kąpieli lub kominka aromaterapeutycznego ułatwi nam zasypianie. Dotyczy to również osób zmagających się z problemem bezsenności.
Jak stosować olejek grejpfrutowy?
Olejek grejpfrutowy cechuje się silnym działaniem terapeutycznym. Jeżeli wykonamy masaż z jego użyciem, możemy złagodzić napięcie bólowe – jest on pomocny w leczeniu migreny. Dodatkowo działa tonująco na skórę. Może okazać się bardzo pomocny w zwalczaniu opornego cellulitu i ujędrnianiu ciała. Ciekawostką jest fakt, że olejek ten stosowany jest podczas terapii odwykowych przy uzależnieniu od narkotyków.
Jeżeli dodamy olejku grejpfrutowego do kominka aromaterapeutycznego, możemy liczyć na działanie przeciwdepresyjne i przeciwbólowe.
Olejek tymiankowy leczy depresję i podnosi ciśnienie
Olejek tymiankowy posiada szereg dobroczynnych właściwości, jednak należy używać go ostrożnie. Wszystko ze względu na fakt, że podwyższa on ciśnienie krwi. Jest to cenna właściwości dla osób zmagających się z niedociśnieniem, jednak wszyscy nadciśnieniowcy powinni omijać go szerokim łukiem.
Wytwarzany z tymianku olejek ten jest ponadto ceniony za właściwości przeciwdepresyjne. Kąpiel i masaż z jego dodatkiem z pewnością sprawi, że nasz humor poprawi się. Jako, że olejek tymiankowy działa antybakteryjnie i przeciwwirusowo, warto stosować go przy różnego rodzaju infekcjach – zwłaszcza tych obejmujących górne drogi oddechowe.
Orzeźwiający olejek cytrynowy
Olejek cytrynowy to nie tylko orzeźwiający zapach, ale też lecznicze właściwości. Jego głównym atutem jest wspieranie układu odpornościowego. Ma on również zdolność obniżania temperatury ciała, dlatego jest polecany osobom gorączkującym. Olejek ten w przeciwieństwie do olejku tymiankowego obniża ciśnienie. Mogą go więc bezpiecznie stosować osoby z nadciśnieniem.
Olejek szałwiowy dla cierpiących na reumatyzm
Olejkiem szałwiowym powinny zainteresować się między innymi osoby, których problemem są reumatyczne bóle stawów. Jest on w stanie również złagodzić bóle mięśni pojawiające się po intensywnym wysiłku fizycznym. Masaż i kąpiel z jego dodatkiem mają natomiast zbawienny wpływ na skórę – łagodzą infekcje, zmniejszają widoczność rozstępów, opóźniają również procesy starzenia. Olejek z szałwii pomoże nam również w zwalczaniu infekcji bakteryjnych.
Olejek z kopru włoskiego na niestrawność
Po olejek z kopru włoskiego powinny sięgnąć osoby cierpiące na dolegliwości układu pokarmowego. Ma on właściwości łagodzące zaburzenia gastryczne, pomaga w przypadku niestrawności. Przy jego użyciu (do masażu i kąpieli) można zredukować nieestetyczny cellulit, a także usunąć z organizmu nadmiar wody.
Olejek z kopru włoskiego zmniejsza apetyt, dlatego warto sięgnąć po niego na diecie odchudzającej (oczywiście olejku nie spożywamy, dla uzyskania dobrych efektów stosuje się masaż i kąpiel z jego dodatkiem).
Rola olejków eterycznych w kosmetyce
Aromaterapia już dawno została doceniona przez branżę kosmetyczną. Olejki eteryczne świetnie sprawdzają się zarówno przy pielęgnacji skóry, jak i włosów. Ich działanie docenią osoby ze skórą dojrzałą, a także trądzikową. Przy użyciu odpowiednich olejków można przyspieszyć procesy regeneracyjne skóry, czy zredukować stany zapalne.
Choć na rynku spotkamy wiele kosmetyków z dodatkiem olejków eterycznych, nagminnie zdarza się, że zawierają one również wiele substancji, które potencjalnie mogą nam zaszkodzić. Z tego względu zdecydowanie lepszym pomysłem jest samodzielne tworzenie kosmetyków.
Dziękuję za wiedzę,doświadczenie;) fajny materiał,dobrze „podany ” pozdrawiam serdecznie