Agrest to stosunkowo mało popularny owoc, który możemy spotkać w całej Europie, a także Azji i Afryce. Zdecydowanie warto jeść go częściej, gdyż zawiera on wiele prozdrowotnych substancji. Jakie właściwości posiada agrest? Kto szczególnie odczuje korzyści z jego spożywania?
Czym jest agrest?
Agrest (a właściwie porzeczka agrest) to wieloletnia roślina uprawna, którą zaliczamy do rodziny agrestowatych. W samej Europie występuje około tysiąca pięciuset odmian agrestu. Krzew, w zależności od odmiany jest w stanie osiągnąć od pół do półtora metra wysokości. Jego pędy są cierniste, liście trzy lub pięcio-klapowe. Kwiaty agrestu zebrane są w grona, przybierają kolor biały, żółty lub czerwono-różowy. Owocem jest jadalna jagoda, która może występować w kolorze czerwony, zielonym lub żółtym. Agrest posiada witaminy i minerały, karotenoidy, jest ponadto dobrym źródłem błonnika. Posiada on również właściwości lecznicze.
Jakie właściwości posiada agrest?
Owoce agrestu są źródłem witamin – szczególnie witaminy A, C i witamin z grupy B. Zawiera także związki mineralne takie jak:
- wapń,
- potas,
- magnez,
- fosfor,
- żelazo,
- miedź,
- siarkę,
- i molibden.
Jest on źródłem karotenoidów – w szczególności luteiny.
W niewielkich, okrągłych owocach znajdują się kwasy organiczne – kwas winny, kwas jabłkowy i kwas cytrynowy.
Agrest jest bardzo dobrym źródłem błonnika – zarówno tego rozpuszczalnego, jak i nierozpuszczalnego.
Agrest na dobry wzrok
Owoce agrestu zawierają barwnik – luteinę, która zaliczana jest do karotenoidów. Luteina jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania naszych oczu. Jest ona naturalnym filtrem, który chroni oczy przed niekorzystnym działaniem promieniowania UVA i UVB. Luteina chroni przed zachorowaniem na zwyrodnienie plamki żółtej, jaskrę lub zaćmę.
Ze względu na zawartość luteiny agrest powinny spożywać regularnie osoby pracujące przed komputerem, wszyscy, którzy długo przebywają na słońcu lub w pomieszczeniach oświetlanych sztucznym światłem. Agrest przyniesie korzyści także osobom cierpiącym z powodu zapalenia spojówek.
Również zawarta w agreście witamina A sprzyja zdrowiu naszych oczu. Chroni ona między innymi przed zachorowaniem na kurzą ślepotę, czyli chorobę objawiającą się zaburzeniami widzenia w ciemności.
Agrest dla pięknej skóry
Luteina, która działa korzystnie na wzrok jest dobra także dla naszej skóry. Karotenoid ten chroni skórę przed szkodliwym promieniowaniem. Luteina jest bardzo silnym antyoksydantem, dlatego spowalnia starzenie się skóry.
Młody wygląd zapewniają także witaminy C i A, które wygładzają skórę, przeciwdziałają przedwczesnemu tworzeniu się zmarszczek, wyrównują także koloryt skóry. Co więcej witamina C bierze udział w syntezie kolagenu, dzięki czemu dba o jędrność skóry.
Agrest na odchudzanie
Regularne spożywanie agrestu polecane jest osobom odchudzającym się. Docenią one fakt, że owoc jest niskokaloryczny – w 100 g znajduje się około 50 kcal (wartości te mogą różnić się nieznacznie w zależności od odmiany).
Kolejnym atutem agrestu jest wysoka zawartość błonnika, który pozytywnie wpływa na procesy trawienne. Owoce zawierają błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny, dlatego po ich spożyciu przez wiele godzin odczuwamy sytość. Błonnik doskonale oczyszcza organizm z toksyn, a ponadto zmniejsza ilość tłuszczu wchłanianego z pożywienia przyczyniając się tym samym do szybszej redukcji wagi.
Obecne w roślinie kwasy organiczne – jabłkowy i cytrynowy również przyspieszają trawienie. Bardzo ważne jest jednak, żeby spożywać agrest ze skórką.
Agrest ma działanie moczopędne, dlatego pozwala szybko usunąć nadmiar wody z organizmu. Często zatrzymanie wody sprawia, że jesteśmy opuchnięci, a u kobiet pojawia się nieestetyczny cellulit wodny. Agrest pomaga rozwiązać te problemy.
Agrest dla zdrowego serca
O włączenie agrestu do swojej diety powinny postarać się osoby, które chcą zadbać o serce. Agrest jest ważny dla układu krwionośnego, gdyż obniża stężenie złego cholesterolu we krwi, przyczynia się również do obniżenia ciśnienia tętniczego. Zawarte w nim składniki wzmacniają ściany naczyń krwionośnych.
Kto powinien unikać agrestu?
Agrest jest owocem zdrowym, jednak nie dla wszystkich. Powinny unikać go osoby cierpiące na wrzody żołądka i dwunastnicy, a także choroby jelit.
Uprawa agrestu
Agrest jest krzewem owocowym, który z powodzeniem możemy posadzić w przydomowym ogrodzie. Żeby agrest dobrze rósł należy zapewnić mu odpowiednią glebę. Zdecydowanie preferuje on gleby żyzne, spulchnione, zasobne w próchnicę, o lekko kwaśnym odczynie. Najlepszy czas na wysiewanie krzewów to jesień – od września do listopada.
Krzewy agrestu wykazują dobrą odporność na mróz, bardzo ważne jest jednak zapewnienie im słonecznego i wolnego od wiatru stanowiska. Młode krzewy należy regularnie przycinać.
Najpopularniejsze odmiany agrestu
W Polsce największą popularnością cieszą się takie odmiany agrestu jak:
- Resistenta, która plonuje obficie, a jej owoce są niewielkie i bardzo słodkie.
- Invicta charakteryzująca się średniej wielkości owocami, które są pokryte meszkiem.
Powyższe odmiany dają owoce zielone. Jeżeli jesteśmy zainteresowani czerwonym agrestem wybierajmy następujące odmiany:
- Niesłuchowski, czyli wczesna odmiana dająca owoce w kolorze ciemno-czerwonym.
- Kamieniar jest odmianą charakteryzującą się ciemnymi owocami o delikatnej skórce i słodkim smaku.
- Hinnomaki rot to odmiana, która dojrzewa zazwyczaj w połowie lipca. Jej owoce są nieduże i bardzo smaczne.
- Pax to odmiana cechująca się dużymi owocami, a także mniejszą ilością cierni.
Zastosowanie agrestu w kuchni
Przepis na dżem z agrestu
Do przygotowania dżemu z agrestu potrzebujemy około dwa kilogramy dojrzałych owoców, sok z cytryny, kilogram cukru, a także wody.
Pierwszym krokiem jest dokładne umycie owoców i usunięcie z nich szypułek. Agrest wsypujmy do garnka, lekko go rozgniatamy, dodajemy do niego odrobinę soku z cytryny. Całość zalewamy wodą, dodajemy cukier. Całość mieszamy do momentu, kiedy dżem zacznie gęstnieć. Następnie przekładamy go do wyparzonych wcześniej słoików i szczelnie zakręcamy.
Ciekawostki na temat agrestu:
- Odmiany uprawne agrestu często szczepione są na porzeczce żółtej.
- Agrest zielony o twardej skórce najlepiej sprawdzi się do przygotowania galaretek, dżemów czy konfitur, agrest dojrzały będzie bardziej odpowiedni do produkcji soków i marmolad.
- Kiedy zamierzamy posadzić agrest unikajmy odmian Biały Triumf, Rzeszowski, Czerwony Triumf, gdyż nie są one odporne na chorobę zwaną mączniakiem agrestu.
- Agrest nazywany jest niekiedy winoroślą północy.
- W języku angielskim agrest nazywany jest goosbery, czyli gęsią jagodą. Nazwa ta wynika z faktu, że w Anglii bardzo często podawano pieczoną gęś z agrestem.
- Dawniej istniały wierzenia, że gałęzie dzikiego agrestu, które umieści się na drzwiach i oknach domu, mogą chronić przed nieszczęściami.
- Stare angielskie legendy podają, że w krzewach agrestu często można było spotkać leśne duszki i wróżki.
